Tíminn - 18.11.1986, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Tíniinn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
NíelsÁrni Lund
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 50.- kr. og 60.- kr. um helgar. Áskrift 500.-
Málefni Utvegsbankans
Miklar umræður hafa spunnist um skýrslu Seðlabank-
ans varðandi málefni Útvegsbankans.
Skýrslan er nú hjá þingflokkunum og má vænta þess
að innan skamms verði ákveðið hvað gert verður.
Allt frá því að Hafskip h/f var tekið til gjaldþrota-
skipta hefur verið ljóst að tap Útvegsbankans
yrði slíkt að starfsgrundvöllur hans í núverandi mynd
væri brostinn.
Það hefur einnig komið fram að innan stjórnarflokk-
anna er ágreiningur um hvernig skuli tekið á vanda
hans.
Framsóknarflokkurinn hefur m.a. bent á þá leið að
ríkisbönkunum yrði fækkað úr þremur í tvo. Við það
yrði bankakerfið einfaldara og ódýrara fyrir almenning.
Það væri hægt að gera með sameiningu Útvegsbankans
og Búnaðarbankans og vel er hugsanlegt að Landsbank-
inn tæki að sér eitthvað af því hlutverki sem Útvegs-
bankinn hefur með höndum.
Innan Sjálfstæðisflokksins er mikið haldið fram þeirri
hugmynd að stofna beri nýjan einkabanka, þar sem
ríkið myndi leggja fram verulegt fjármagn en hefði
síðan engin afskipti af. Á flokksráðsfundi þeirra nú fyrir
skömmu ítrekaði formaður þeirra Þorsteinn Pálsson
fjármálaráðherra þessa stefnu Sjálfstæðisflokksins og
óskaði eftir því við flokksráðið að það hvikaði hvergi
frá henni.
Þessi skoðun sjálfstæðismanna er afar einkennileg í
ljósi þess að sjálfstæðismenn segjast vera á móti
ríkisafskiptum og að ekki eru nema fáeinir mánuðir
síðan þeir fengu því framgengt að ríkið seldi hlutabréf
sín í Iðnaðarbankanum.
Því vekur það óneitanlega furðu að þeir vilji nú að
ríkið leggi fram verulegt fjármagn að nýju í hlutafélags-
banka, og skiptir í því tilviki litlu hvort það er
Seðlabankinn eða ríkið sem það gerir. í framhaldi af
því má einnig spyrja hvort það yfirleitt samrýmist stöðu
Seðlabankans að vera þátttakandi í reksti viðskipt-
abanka.
Þegar rætt er um erfiðleika Útvegsbankans og lausnir
þar á hlýtur að vera nauðsynlegt að skoða vilja
viðskiptavina hans. Þeir verða ekki fluttir eins konar
hreppaflutningum milli bankakerfisins að vilja ein-
hverra embættismanna.
Stór hluti viðskiptavinanna kemur frá sjávarútvegin-
um enda hefur Útvegsbankinn lánað mikið til hans.
Staða þess málaflokks hefur verið erfið og það hefur
komið í hlut ríkisbankanna að leysa þeirra vanda, enda
einkabankarnir lítið spenntir fyrir að lána til sjávarút-
vegsins.
Með stofnun hlutafélagsbanka þar sem eigendurnir
væru einkum verslunarmenn og iðnaðarmenn er engin
'trygging fyrir því að hagsmunir sjávarútvegsins væru
tryggðir, sem þó er afar nauðsynlegt.
I ræðu sinni á flokksráðsfundi Sjálfstæðisflokksins
lagði Þorsteinn Pálsson áherslu á „að ábyrgðarlaust væri
að láta þessi mál velkjast áfram án ákvörðunar.“
Undir það skal tekið en jafnframt minnt á að þau eru
fyrst og fremst í höndum bankamálaráðherra Matthías-
ar Bjarnasonar og ættu því að vera hæg heimatökin fyrir
formann Sjálfstæðisflokksins að reka á eftir tillögum og
ákvörðunum.
Þriðjudagur 18. nóvember 1986
GARRI
Af stjórnarmyndunum
Stjórnarmyndunartilraunir Jóns
Baldvins Hannibalssonar, for-
manns Alþýðuflokksins, núna
undanfarið eru farnar að nálgast
það að vera hlægilegar. Menn
verða þess líka varir úti í ba: að þar
er fólk farið að skopast með þetta
allt saman.
Þetta byrjaði þannig að Jón
Baldvin belgdi sig út í fjölmiðlum
og fór að biðla til einhvers sem hét
víst viss öfl í Alþýðubandalaginu.
Þar virtist hann raunar vera að
meina Ásmund Stefánsson forseta
ASÍ.
Einn helsti leiðtogi Alþýð-
ubandalagsins, Ólafur Ragnar
Grímsson, gerði sér síðan lítið fyrir
og myndaði nýja ríkisstjórn á papp-
írnum í blnðaviðtali fyrir skömmu.
Þar var hann bersýnilega að svara
þcssum þreiflngum Jóns Baldvins,
scm svo er aö sjá að hann hafí látið
glcpjast til að taka alvarlega. Síðan
bar svo til að á aðalfundi miðstjóm-
ar Alþýðubandalagsins fyrir rúmri
viku var Jóni Baldvin svarað með
þvi að gefa honum fast tilboð.
Konan er hverflynd
Eins og menn minnast fólst þetta
tilboð í því uð mynduð yrði að
loknum næstu kosningum sam-
stjórn Alþýðubandalags, Alþýðu-
flokks og Kvennalista, svo gæfu-
legt sem slíkt hefði nú orðið. En
konan er hverflynd, stendur ein-
hvers staðar, og þetta á greinilega,
að breyttu breytanda, einnig við
um Jón Baldvin.
Þegar hér var komið sögu var
hann búinn að skipta um skoðun.
Hann snéri pent og laglega upp á
Jón Baldvin - snýst eins og skopp-
arakringla.
sig og var bcinlínis fúll yfir þessu
tilboði. Um þetta leyti var Jón
Baldvin nefnilega farinn að hugsa
allt annað, Hann var farinn að sjá
nýja viðreisnarstjórn í rósrauðum
hillingum.
í Ijós kom að hann var þarna
búinn að lcggja á hilluna allar fyrri
hugmyndir sínar um að leiða sam-
starf til vinstri að loknum næstu
kosningum. Hann var þvert á móti
farinn að gæla við þá hugmynd að
sitja í forsæti í samstjóm Álþýðu-
flokks og Sjálfstæðisflokks frá og
með komandi sumri.
Eins og menn vita hefur Jón
Baldvin nú verið hryggbrotinn á
þeim vígstöðvum. Það var Þor-
steinn Pálsson, sem það gerði á
flokksráðsfundi Sjálfstæðisflokks-
ins nú á föstudaginn.
Fær Framsókn næsta
bónorð?
Ástæðurnar, sem Þorsteinn til-
greindi, voru fyrst og fremst þær
að hann sagði Alþýðuflokk vilja
þrefalda eignaskattinn. En á bak
við þessi umraæli lá vitaskuld hitt
að Þorsteinn er núna logandi
hræddur við Alþýðuflokkinn eftir
nýbirtar niðurstöður skoðanak-
önnunar um fylgi flokkanna.
Þar kom nefnilega í Ijós að
Alþýöuflokkur virðist sem stendur
vera að vinna fylgi frá Sjálfstæðis-
flokki. Menn verða að gera sér
Ijóst að fari svo að atkvæðasveiflan
færist aftur frá Alþýðuflokki yfir til
Sjálfstæðisflokks þá er alls ekki
óhugsandi að Þorsteinn geti skipt
um skoðun, svona rétt eins og Jón
Baldvin.
Aftur er það óljóst á þessari
stundu hvað Jón Baldvin gerir
næst. Hann hefur núna sjálfur
hryggbrotið Alþýðubandalagið og
verið hryggbrotinn af Sjálfstæðis-
flokki.
Þá er eiginlcga ekki annað eftir
fyrir hann en að byrja að fara á
fjörurnar við Framsóknarflokkinn.
Og það væri raunar alveg rökrétt
áframhald af fyrri hegðan hans, því
að maðurinn hefur sýnt það að
hann snýst eins og skopparakring-
la.
En það myndi skapa þá stöðu að
Framsóknarmenn neyddust til þess
að taka afstöðu til mögulegrar
samstjórnar sinnar og Alþýðu-
flokks eftir næstu kosningar. Og
hvemig líst mönnum á það? Sér-
staklega með hliðsjón af því að Jón
Baldvin vill víst ekkert minna en
að verða sjálfur forsætisráðherra?
Garri.
VÍTTOG BREITT
Stjórnarmyndunar ■
og framboðsraunir
Margs konar skemmtun hafa
menn af prófkjörum og úrslitum
þeirra og sömuleiðis af þvf að
mynda ríkisstjórnir eftir kosning-
ar, jafnvel áður en framboðslistar
eru ákveðnir og eru skoðanakann-
anir lagðar til grundvallar stjórn-
armyndunum.
Það eru ekki einhverjir ótýndir
strákar úti í bæ, sem eru í þessum
leik heldur grafalvarlegir stjórn-
málaleiðtogar, sem eru að reyna
að telja þjóðinni trú um að þeirséu
marktækir.
Bágborin útkoma Sjálfstæðis-
flokksins í nýgerðri skoðanakönn-
un Félagsvísindastofnunar hefur
hleypt öllu í bál og brand hjá
íhaldinu. Þorsteinn formaður les
ekki annað út úr niðurstöðunum
en blóðrauða vinstri stjórn og varar
lið sitt eindregið að láta ekki glepj-
ast og freistast til að kjósa Alþýðu-
flokkinn í þeirri trú að ný viðreisn
sé í burðarliðnum.
Lélegir framboðslistar
Fylgistapið verður Morgunblað-
inu tilefni hugleiðinga um nafla-
skoðun sjálfstæðismanna. í leiðara
á sunnudag er látið að því liggja að
prófkjör og skoðanakönnun í
Reykjavík og á Reykjanesi hafi
farist flokksbundnum sjálfstæð-
ismönnum svo illa úr hendi að
háttvirtum kjósendum detti ekki í
hug að kjósa svoleiðis niðurröðun
yfir sig.
En enn má betrumbæta listana
segir Morgunblaðið og öll nótt er
ekki úti enn.
Moggaleiðari: „Þá er einnig á
það að líta, að sjálfstæðismenn
hafa ekki gengið endanlega frá
framboðum sínum í Reykjavík og
Reykjaneskjördæmi. Kjörnefndir
í báðum kjördæmum eiga eftir að
leggja tillögur sínar fyrir fulltrúa-
ráð og kjördæmisráð. Sé það mat
manna, að óánægja með röðun á
framboðslista vegi þungt í svörum
kjósenda í könnun Félagsvísinda-
stofnunar, er enn tækifæri til breyt-
inga“
Ástarjátningar
sem ekki ganga
upp.
Ólafur Ragnar. Jón Baldvin. Þorsteinn.
Endaskipti eða útskúfun
Hér er ekkert skafið utan af því
að höfuðmálgagn Sjálfstæðis-
flokksins leggur til að endaskipti
verði höfð á þeim framboðslistum
flokksins sem almennir flokks-
menn eru búnir að kjósa.
Æskilegt væri að fá nánari upp-
lýsingar um hvernig Moggi vill
skipa listana. Á að stokka þá upp
og færa menn upp og niður eftir
þörfum blaðsins? Eða kannski að
leggja allt það mannval til hliðar
sem þegar er á listunum og láta
flokksapparötin setja nýtt fólk inn?
Það gæti orðið dálagleg endur-
nýjun í þingliði íhaldsins ef sú leið
verður farin.
Lýðræðið í Sjálfstæðisflokknum
er orðið til hinna mestu vandræða.
Haldin eru prófkjör til að raða á
lista. Þegar því er lokið verður allt
vitlaust því ekki hefur lánast að
raða rétt. Staðfesting á því fæst í
skoðanakönnun þegar í ljós kemur
að fylgi flokksins er á hraðri niður-
leið. Þá er því kennt um að próf-
kjör almennra og félagsbundinna
sjálfstæðismanna falli ekki í kram-
ið hjá almennum kjósendum og þá
verður annað hvort að hafa enda-
skipti á framboðslistunum eða
skipta alveg um frambjóðendur,
eða hvað?
Svo er náttúrlega sú leið eftir að
Sjálfstæðisflokkurinn hætti við
framboð í Reykjavík og Reykja-
neskjördæmi til að firra frekari
vandræðum en tæpast verður
Morgunblaðið ánægt með það svo
að sú lausn kemur sennilega ekki
til greina.
Bónorðasyrpa
Hvað sem framboðsraunum líð-
ur eru viðræður um stjórnarsam-
starf í fullum gangi. Ólafur Ragnar
og Alþýðubandalagið ganga með
grasið í skónum á eftir Jóni
Baldvin, sem segir þvert nei, og
Ólafur Ragnar kallar því gamal-
dags pólitíkus og herðir því meir á
bónorðinu sem honum er oftar
afneitað. Jón Baldvin stefnir leynt
og ljós að samvinnu við íhaldið en
eftir fylgishrunið í skoðanakönnun
hefur Þorsteinn Pálsson snúið við
honum bakinu og vill ekkert hafa
með stjórnarsamvinnu við krata að
gera. Þá er Alþýðubandalagið að
gera hosur sínar grænar fyrir kven-
fólkinu, sem ekki er til viðtals um
eitt eða annað stjórnarmynstur,
enda segir Jón Baldvin þær óhæfar
til stjórnmálastarfa.
Málin standa sem sagt eins og í
leikriti eftir Tsékov. Allar persón-
urnar elska einhverja aðra persónu
út af lífinu og bónorðin ganga á
víxl, en það vill seint verkast svo
að málin gangi upp, því ástin er
aldrei gagnkvæm milli tveggja
persóna heldur verða óæskilega
mörg hjól undir hverjum vagni og
öll snúast þau sitt í hverja áttina.
Svo sýnist sem stjórnmálaflokk-
arnir eigi í nógu basli með að koma
saman nothæfum framboðslistum
þótt þeir fari ekki að auka sér erfiði
með ótímabærum stjórnarmynd-
unum. OÓ