Tíminn - 23.07.1987, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Fimmtudagur 23. júlí 1987
Bílar rúlla inn í landið:
Ríflega 13.Ó0Ó ökutæki
voru seld á sex mánuðum
Við virðumst vera að hamstra bíla, án þess að nokkurt tilefni sé til. Að
minnsta kosti er ekki von á nokkrum þeim aðgerðum í efnahagsmálum
sem gætu leitt til verðhækkunar á bílum. Þegar árið var hálfnað höfðum
við flutt inn og selt ríflega þrettán þúsund ökutæki, samkvæmt
upplýsingum frá Hagstofunni. Þar nteð eru talin 870 fjörhjói,og einnig
vörubílar, sendibifreiðar og innfluttir notaðir fólksbílar.
Það var gott hljóðið í sölumönn-
um í umboðunum í gær þegar
Tíminn ræddi við þá. Ekki ástæða
til annars, þar sem seldir fólksbílar
fyrri hluta ársins eru nú tíu þúsund
og fimmtíu talsins og hafa aldrei í
sögu lýðveldisins verið fleiri. Spá
kunnugra er á ýmsa vegu, að
„toppur" muni haldast í næstu tvö
ár, og þá fjara út, en aðrir segja að
þegar sé orðið vart við samdrátt í
sölu.
Allt á hjólum selst
Það er sama hvaða bílaflokkar
eru skoðaðir. Mikil sala. Seldir
hafa verið 1050 nýir fólksbílar
tímabilið janúar til júníloka. Inn-
fluttir notaðir fólksbílar eru 1816 á
sama tíma. Sendibifreiðir nýjar og
notaðar teljast 192. Vörubílar, ný-
ir og notaðir, ásamt pallbílum,
teljast 225. Fjórhjólin sem seld
hafa verið á þessu tímabili eru 870
talsins. Þó svo salan hafi verið
mikil það sem af er ársinu, er
ýmislegt sem bendir til þess að hún
sé frekar í uppsveiflu heldur en
hitt. Ef ársfjórðungarnir tveir eru
bornir saman reynist seinni fjórð-
ungurinn sem liðinn er hafa talsvert
forskot á þann fyrri.
Notaðir off dýrir
Menn virðast almennt vera sam-
mála um að notaðir bílar séu ekki
seldir með eðlilegum afskriftum
miðað við hvað tíðkast í öðrum
löndum. Verð á notuðum bílum sé
í kringum 15% of hátt. Bogi Páls-
son framkvæmdastjóri hjá Toyota:
Á meðan menn græða vel á því að
kaupa notaða bíla frá öðrum
löndum, hljótum við að verðleggja
notaða bíla of hátt hér á landi sem
því nemur.
Bogi var einnig spurður hverja
hann teldi vera skýringuna á því að
afskriftir væru ekki í samræmi við
það sem gerist annars staðar. Sagð-
ist hann halda að þar væri um að
kenna eigendum, því þeir neituðu
að lækka bíla sína sem eðlilegt væri
og sætta sig við eðlilegt verð.
Ingvar Helgason í Datsun sagð-
ist vita að þjóðin færi að koma til
sjálfs sín í sambandi við verðlagn-
ingu á notuðum bílum, ástandið í
dag væri ekki eðlilegt.
Innflutingur á
notuðum eykst
Það virðist vera rétt sem Bogi
segir, að menn hafi gott upp úr því
að flytja inn notaða bíla. Ef bornir
eru saman fyrstu tveir ársfjórðung-
ar í ár, kemur í ljós að tímabilið
janúar til ntars voru fluttir inn 664
notaðir fólksbílar, en tímabilið
apríl til júní fjölgaði þeim í 1152.
Innflutningur á þessum bílum hef-
ur nánast tvöfaldast á ekki mjög
svo skömmum tíma. Enn meiri er
aukningin þegar litið er til sendi-
bifreiða og vörubíla séu ársfjórð-
ungarnir bornir saman.
Best seldu bílarnir
Best seldi bíllinn það sem af er
árinu er Toyota Corolla. Þegar
árið var hálfnað höfðu selst 642
slíkir vagnar. Fast á hæla Toyota
kemur Subaru 1800, en í lok júní
hafði Ingvar Helgason selt 637
slíka bíla. Þriðji söluhæsti bíllinn
er Daihatsu Charade, eða 566 bílar
á miðju ári. Allt eru þetta japanskir
bílar, sem vekur nokkra eftirtekt,
þar sem í fyrra voru Lada og Skoda
mjög ofarlega á þessum lista. Það
skal þó tekið fram að bæði fyrirtæk-
in, Bifreiðar og Landbúnaðarvélar
og Jöfur hafa selt mikið það sem af
er árinu, reyndar eins og flestir
þeir sem versla með bíla.
Ekki hamstur-
uppsöfnuð þörf
Ekki reyndust bílasalar og menn
í umboðunum sammála um að
verið væri að hamstra bíla, heldur
væri tilhneigingin önnur. í kjölfar
tollalækkana í fyrra, hafi menn
tekið til við að endurnýja bílaflot-
ann sem hafi verið kominn á tíma
víðast hvar og meðalaldur orðinn
hærri en það sem talið er eðlilegt;
þessari endurnýjun, sem gerist af
ákafa muni ljúka fljótlega. Bent er
á að nú sé meðalaldur bíla lands-
manna að lækka niður í það sem
eðlilegt er.
Salan þegar að
dragast saman
Ingvar Helgason hjá samnefndu
fyrirtæki er ekki á sömu skoðun og
starfsfélagi hans í Toyota. Ingvar
segist sannfærður um, og reyndar
hafi hann þegar fundið fyrir því, að
samdráttur er orðinn í sölu á
bílum. Segir Ingvar að samfara
kosningum, stjórnarmyndun og
efnahagsaðgerðum hafi verið mikil
bílasala en hún fari nú minnkandi
og hafi fyrirtækið tekið mið af því
þegar pantanir voru gerðar fyrir
seinni part ársins.
- ES
KVÓTI — og hvernig þá?
NÝTT KERFI
BYGGTÁ
REYNSLUNNI
„Ég vil líta á allar þessar aðferðir
sem við höfurn verið með í gangi
allt frá því að við fórum að stjórna
fiskveiðunum, og reyna að finna
það skársta úr öllu. Það má vissu-
lcga finna eitthvað gott út úr
kvótakerfinu og reyna að færa það
til þess vegar sem best hentar
sóknarmynstri og útgerðarháttum
í hverjum landshluta fyrir sig.“
Þetta sagði Guðjón Á. Kristjáns-
son forseti Farmanna og fiski-
mannasambandsins erTíminn náði
símasambandi við hann um borð í
Páli Pálssyni í gær.
„Skipagerðin skiptir miklu
máli,“ hélt Guðjón áfram „og það
verður að athuga að það er alls
ekki sania hvort þú ert að tala um
togara eða vertíðarbát á S-vestur-
landi. f útfærslunni á ekki það
sama við um þessar ólíku skipa-
gerðir.
Ég held að hægt sé að draga allt
eins mikinn lærdóm af skrapdaga-
kerfinu eða tegundamarkinu eins
og við köllum það, eins og öðrum
kerfum. Það er vegna þess að það
sýnir sig að aflamarkið gæti virkað
öfugt ef ein tegundin dregst saman
um tíma. Undir slíkum kringum-
stæðum þyrftu menn að fá stýringu
í aðrar tegundir til að þeir myndu
fullnýta aflann."
Guðjón kvaðst þess fullviss að
margt gott mætti fá út úr tegunda-
markinu ef menn fengjust til að
skoða það kerfi eins og hin, án þess
að þar gætti of mikilla fordóma eða
trúarbragða einstakra manna.
Hann taldi að aðalatriðið væri að
hafa fiskveiðistefnuna einfalda á
heildina litið, en útfærslan yrði
miðuð við ólíkar skipagerðir, ólík-
ar aðstæður og ólíka tegundasam-
setningu eftir veiðisvæðum.
Hann lagði áherslu á að inn í
þessa umræðu kæmist nýtt viðhorf
er byggði að stórum hluta á sveigj-
anleikanum í lífríkinu. Ekki væri
of mikið vitað um fiskistofnana frá
ári til árs og ekki þýddi að standa
alfarið á einhverjum ákveðnum
tölum þó að heildarstefnan væri
skýr.
„Þannig ætti stefnan að halda
nokkuð við það sem við ætlum að
setja okkur. ÖII kerfin hafa sýnt að
aflamörkin sveiflast til um 10-15%
og við því er ekkert að gera. Kerfið
verður að taka mið af því.
Ef við skoðum þessa reynslu á
raunhæfan hátt þá hljótum við að
sjá að kerfin hafa ekki haldið betur
en með þessum sveigjanleika. Þá
eigum við að segja það eins og það
er að lífríkið er þannig að það býr
til þennan sveigjanleika og það
þurfum við að viðurkenna. Þessi
sveifla fer eftir tíðarfari og
aflabrögðum og breytingum á
stofnstærð."
Hann sagði jafnframt að ná
þyrfti þeim afla á land sem hægt
væri að vinna og til að stjórna þvf
að einhverju ntarki þyrfti að koma
á einhvers konar tegundastýringu.
Guðjón lagði einnig á það áherslu
að Iandshlutaútgerðirnar væru
mjög misjafnar, bæði hvað varðar
afla og tímabil. Þess vegna þyrfti
að kanna vel tegundir og samsetn-
ingu í útgerðinni á hverjum stað.
Hvaða tegundir aflast betur í
ákveðnum landshlutum? Hann tók
sem dæmi að vestanlands og norð-
an lægi þorskur og grálúða vel við
en á S vesturlandi væri það karfi og
ufsi og þorskveiði yfir vertíðina. Á
báðum svæðunum er til dæmis
þokkaleg grálúðuveiði.
„Það má hugsa sér að togari fái
leyfi til veiða á ákveðinni tegund
upp að einhverju hámarki. Hann
hefur þá minna í hinum tegundun-
um. Þannig mætti nýta alla þá
Guöjón A.
Kristjánsson
forseti FFÍ:
hagkvæmni sem landshlutarnir
bjóða upp á varðandi keyrslu á
miðin.“
Guðjón hvatti einnig til þess að
menn litu til þess hvernig veiðum
var háttað áður en farið var að
stjórna þessu með kerfum. Það
mætti vel draga einhvern lærdóm
af því ekki síður en af því hvernig
til hefur tekist með stjórnun í þessi
tólf ár sem hin ólíku kerfi hafa
fengið að ráða.
Hann lagði að lokum áherslu á
það að menn settust hið fyrsta
niður til að ræða málin og að reyna
fordómalaust að tína út það skársta
úr öllum þessum þremur kerfum
án þess að eitt þeirra þyrfti endi-
lega að vera til grundvallar.
„Drauma fiskveiðistefna mín er
að hægt verði að semja hana að að
því sem lífríkið hefur uppá að
bjóða, en þó með allri þeirri hag-
kvæmni sem við höfum yfir að
ráða. Landshlutarnir verða að fá
einhverja valkosti þó að heildar-
stefnan sé einföld.
Ég er alfarið á móti því að
sóknarmarkið verði lagt niður því
að það nýtist mjög vel fyrir togveið-
ar, þó að það henti illa fyrir
netaveiðibáta. Kerfin eiga alls ekki
að vera eins fyrir allar skipagerð-
irnar. Það getur verið að rétt sé að
setja upp ólík kerfi fyrir ólík skip.
Menn verða að leggja niður trúar-
brögðin sem ríkt hafa í þessum
málum.
Við þurfum núna að finna það
sem við ætlum að búa við í langan
tíma og eitthvað kerfi sem hægt
verður að vinna eftir næstu fimm
eða tíu árin.“ KB