Tíminn - 13.11.1987, Síða 10

10 Tíminn
Föstudagur 13. nóvember 1987
Sumir halda að það leysi allan vanda endurskoðenda að þeir verði „sýndir í réttu ljósi“ í sjónvarpsþáttum;
Bandarískir endurskoð-
endur í vanda
almenningur gerir sér rangar
hugmyndir um þá
Vildu gjarna að gerður verði sjónvarpsflokkur sem sýnir sem
glæsilegasta mynd af starfinu - en því miður kýs Hollywood heldur
að varpa Ijóma á lögfræðingastéttina!
Bandarískir endurskoðendur eru stoltir af starfi sínu og stéttar-
félagi. C.P. A. er starfstitill þeirra sem eru meðlimir the American
Institute for Certified Public Accountants (A.I.C.P. A.) og er sá
félagsskapur nýbúinn að halda upp á 100 ára afmæli sitt með pomp
og prakt. En sá er gallinn að almenningur hefur alrangar hug-
myndir um endurskoðendur og starf þeirra, að áliti þeirra sjálfra.
Hr. C.P.A. vann
kosningarnar!
Robert Mead í Louisville Kent-
ucky er einn þessara endurskoð-
enda sem stoltur er af starfi sínu.
Hann bauð sig fram til tilnefningar
í starf fjármálaráðherra í ríkinu
fyrir hönd demókrata nýverið,
ásamt 7 öðrum, og til að sýna
yfirburði sína yfir keppinautana
vildi hann láta titilinn C.P. A. fylgja
nafni sínu á kjörseðlinum. En Iög
í Kentucky leyfa ekki að frambjóð-
endur skreyti sig með virðulegum
starfstitlum. Robert greip til þess
ráðs að breyta nafni sínu með
lögum og nú gátu kjósendur kosið
Robert Mead C.P.A. Hr. C.P.A.
vann með yfirburðum!
Kosningasigur hans var vissulega
sætur, en endurskoðendur gera sér
litlar vonir um að fleiri starfsbræð-
ur grípi til sömu aðferðar til að
vekja athygli á stéttinni. Að vísu
eru þeir ánægðir með að samkvæmt
skoðanakönnunum álíta flestir
endurskoðendur ráðvendnina upp-
málaða, en þeir eru margir í stétt-
inni sem eru óánægðir með þá
mynd sem almenningur gerir sér af
þeim að öðru leyti. Þeim finnst 100
ára afmæli félagsins kjörið tækifæri
til að bregða birtu á starfið og þá
sem það vinna.
Almenningur ber meira
traust til endurskoðenda
en annarra stétta en...
Varaforseta almannatengsla-
deildar A.I.C.P.A., William J.
Corbett, hefur verið fenginn sá
starfi að gera endurskoðendur
meira spennandi í augum almenn-
ings en nú er. Hann á langa reynslu
sem almannatengslamaður og hef-
ur starfað hjá A.I.C.P.A. síðan
1984. Hann á ærið verkefni fyrir
höndum en segist ekki ætla að gera
nein kraftaverk! Til skýringar segir
hann að skoðanakönnun, sem
A.I.C.P.A. fékk Harrisstofnunina
til að gera 1984, hafi leitt í ljós að
yfirleitt beri almenningur meira
traust til endurskoðenda en annar-
ra stétta þjóðfélagsins. „Það eina
sem þarf að gera,“ segir Corbett,
„er að láta meira á þeim bera.“
Corbett verður að sýna varkárni
og það er honum vel ljóst. Hann
segir almenning enn ímynda sér
bókhaldarann eins og hann er
sýndur í sögum Dickens, „harð-
lyndur náungi með gleraugu, sem
grúfir sig yfir bókhaldskladdann og
skrifar í hann með fjaðurstaf við
kertaljós. En við megum ekki
eyðileggja myndina af iðna og
heiðarlega manninum," segir
hann.
Hressilegur og hreykinn endur-
skoðandi í New York, sem var í
framkvæmdanefnd afmælishátíð-
ahaldanna leggur orð í belg um
hvernig hinn raunverulegi endur-
skoðandi sé. „Hann er Iangt frá því
að vera daufur eða leiðinlegur.
Satt best að segja eru viðskiptavin-
irnir venjulega í miklu nánara og
hlýlegra sambandi við endur-
skoðandann sinn en við lög-
fræðinginn eða lækninn. Margar
konurnar í viðskiptamannahópn-
um mínum hafa reyndar sagt mér
að þær ættu von á barni áður en
þær sögðu mönnunum sínum frá
því.“
Þessi endurskoðandi segir t.d.
frá konu sem tók strikið beint til
hans þegar hún hafði komist að
raun um að hún væri með barni og
myndi það koma í þennan heim
annað hvort síðast í desember eða
fyrst í janúar. „Hún vildi vita
hvaða áhrif fæðingardagsetningin
hefði á skatta þeirra hjóna áður en
hún segði manninum sínum frétt-
irnar um kvöldið," sagði hann.
Milljón dollara aug-
lýsingaherferð
William J. Corbett er þegar
tekinn til starfa að fegra ímynd
endurskoðenda. M.a. hefur hann
staðið fyrir tveggja stunda glæsi-
sýningu í Radio City í New York,
þar sem kom fram hinn frægi
dansflokkur hússins Rockettes,
söngkonan Maureen McGovern
auk ýmissa skemmtiatriða sem
beint tengdust endurskoðenda-
starfinu. Gestir á sýningunni voru
meðlimir stéttarfélagsins og fjöl-
miðlafólk.
í fínni skrúðgöngu síðasta nýárs-
dag var einn glæsilega búni skraut-
vagninn á vegum endurskoðenda-
félagsins.
Eftir mikla herferð í Washington
tókst Corbett að telja póstyfirvöld
á að gefa út frímerki í tilefni 100
ára afmælis félags endurskoðenda.
Á næsta ári ætlar félagið að
leggja rúmlega milljón dollara í
auglýsingaherferð til að bregða
ljóma á starfsgreinina.
Og síðast en ekki síst hefur
Corbett margoft lagt leið sína til
Hollywood á liðnu ári til að reyna
að fá menn þar til að búa til
sjónvarpsþáttaflokk um endur-
skoðanda eða starfsfólk á endur-
skoðunarskrifstofu. Hann var jafn-
vel byrjaður að vinna að tveggja
stunda löngum fru^þætti, í sam-
vinnu við einn hæstlaunaða.
handritahöfund Hollywood, en
vinna við verkefnið hefur nú verið
lögð niður, a.m.k. um sinn.
Margir þeirra sem tengjast
endurskoðendastarfinu, Corbett
þar meðtalinn, hafa trú á því að
stéttin verði að líða fyrir vanrækslu
fjölmiðla. Lögfræðingum ersýndur
þar meiri sómi eins og t.d. í
þáttunum „L.A. Law“, sem sýndir
hafa verið hér á Stöð 2.
Hætta afburðanemendur
að sækja í endurskoðun?
William Corbett bendir réttilega
á að eini endurskoðandinn sem
kemur við sögu í vinsælum sjón-
varpsþáttum er vinur okkar Norm
í Staupasteini, sem situr í sínum
góðu holdum - glaður og reifur á
barstólnum og kneifar bjórinn en
aðalerindi hans á barinn er að
forðast konuna sína. „Norm er
ósköp indæll en ég er ekki viss um
að hann bregði neinum ljóma á
endurskoðendur," segir Corbett.
Ein afleiðing þess hvað endur-
skoðendastarfið er lítið kynnt, og
það er atriði sem William Corbett
hefur áhyggjur af, er sú að hætt er
við að afburðanemendur hafi ekki
áhuga á að leggja í það nám. Og
nú er svo komið að auglýsinga-
þyrstustu endurskoðendur vilja
fremur vera nefndir í neikvæðu
samhengi en alls ekki. T.d. voru
margir þeirra sáróánægðir yfir því
að engum frægum grínista datt í
hug að henda gaman að þátttöku
endurskoðenda í skrúðgöngunni
fyrrnefndu. „Bara að vera nefndur
á nafn þessa dagana er betra en
ekki neitt,“ segir einn þeirra.
Hvítflibbaglæpir hafa
vakið óæskilega athygli
á endurskoðendum
Það er nú kannski full djúpt í
árinni tekið að betra sé að vera
nefndur í neikvæðu samhengi en
alls ekki. Endurskoðendur hafa
nefnilega verið nefndir í sambandi
við sumt sem þeir vildu heldur vera
lausir við. Aukning á hvítflibba-
glæpum (það er sagður hvað mest-
ur vaxtarbroddur í þeirri iðju á
þessum áratug) og fjölgun gjald-
þrota fyrirtækja að undanförnu, en
þau eru nú fleiri en nokkru sinni
síðan í kreppunni miklu, hafa vak-
ið athygli á stéttinni. Þegar þekkt
fyrirtæki fer á hausinn spyr margur:
Hvar voru endurskoðendurnir?
Hvernig geta þeir skrifað undir að
allt sé í sómanum hjá fyrirtæki,
sem nokkrum mánuðum síðar er
sokkið til botns?
Og fólk lætur ekki við það sitja
lengur að spyrja. Það er farið að
leggja fram kærur. Þá hefur banda-
ríska þingið blandað sér í leikinn
og heldur yfirheyrslur. í febrúar
1985 hóf ein undirnefnd þingsins
yfirheyrslur, sem enn er ólokið,
um hvaða starfsreglur giltu í stétt-
inni. Nú hefur formaður þessarar
nefndar tilkynnt endurskoðendum
að þeir hafi eins árs frest til að bæta
vinnubrögðin, annars verði þeim
settar strangari vinnureglur af yfir-
völdum. „Við höfum reynt að
skýra út fyrir þingnefndinni og
almenningi að það sé bil á milli
þess sem fólk ætlast til og raunveru-
leikans. Almenningur skilur alls
ekki hvað er verksvið endurskoð-
enda og dregur þess vegna þá
röngu ályktun að ef fyrirtæki bregst
sé það vegna þess að endurskoðun-
in hefur brugðist,“ segir einn yfirm-
anna Miami skrifstofu endurskoð-
unarfyrirtækisins Cooper og
Lybrand.
Endurskoðendur setja
sjálfum sér strangari
reglur
Það er að hluta til vegna þessarar
gagnrýni sem félag endurskoðenda
er að gera erfiðara fyrir náungum
eins og Norm í Staupasteini að
verða C.P.A. Félagið ætlar líka að
hrinda í framkvæmd á næstunni
strangari reglum, sem eiga að gera
auðveldara að „afhjúpa næsta Ivan
Boesky“, segir einn talsmanna fé-
lagsins og vísar þar til stórsvindlar-
ans í verðbréfabraski á Wall Street,
sem upp um komst á þessu ári og
var svo stórtækur að nafn hans
komst í Heimsmetabók Guinness.
Ein af þessum nýju og ströngu
reglum er svo augljós að það liggur
við að menn verði vandræðalegir
yfir að hún skuli ekki hafa verið í
gildi fyrr. Endurskoðendur sem
hafa grun um ólöglegt athæfi,
verða nú að tilkynna grun sinn til
yfirmanns endurskoðunarnefndar
fyrirtækisins (sá er venjulega utan-
fyrirtækismaður) í staðinn fyrir að
segja einfaldlega einhverjum yfir-
manni fyrirtækisins, sem kann að
vera þátttakandi í svindlinu, frá
grunsemdum sínum.