Tíminn - 31.03.1988, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 31. mars 1988
Tíminn 5
Stórhuga framkvæmdir í útflutningi stáls í burðarliðnum:
Islenskt stál verður
selt á heimsmarkaðinn
Hið sænska gæðastál mun framvegis verða framleitt að einhverju leyti
hér á landi. Stórhuga framkvæmdir eru í burðarliðnum, því að ráðgert er
að brjóta niður allan brotamálm, sem til fellur á þessu landi, og vinna úr
honum svokallað millistál til útflutnings. Áætluð framleiðsla er 20-30
þúsund tonn af millistáli á ári til að byrja með og fflytja það út til Svíþjóðar.
Búist er við að seint á árinu 1989 verði hægt að flytja fyrsta farminn út.
Fjársterkir sænskir aðilar, sem
þegar reka umsvifamikla verslun á
þessu sviði, taka stóran þátt í
framkvæmdum hér á landi og
munu kaupa héðan allt stál á
heimsmarkaðsverði. Þeir eru
reiðubúnir að gera samning til tíu
ára um kaup á framleiðslunni.
Millistálið selja þeir svo innan
EFTA og EB og innanlands í
Svíþjóð. Kostnaðaráætlanir sýna,
að stálið frá íslandi verði fyllilega
samkeppnishæft við annað, sem til
er á heimsmarkaðnum.
Ekkert mælir því í mót, að
íslenskt brotajárn, sem hefurverið
notað til uppfyllingar í hafnir víðs
vegar um landið eða einfaldlega
mengað umhverfið, eftir að Sindra-
Stál hætti vinnslu á því á síðasta
ári, geti verið nýtt til framleiðslu á
SAAB og VOLVO bifreiðum, eða
jafnvel VIGGEN þotunum
sænsku. Það hefur verið stöðugur
heilabrjótur Hollustuvemdar ríkis-
ins, hvernig losna skuli við brota-
járn, því að enginn hefur séð sér
hag í að endurvinna það. Fyrr en
nú.
Hjarls hf. að öðru leyti. Stofnkost-
naður fyrirtækisins er áætlaður sjö
milljónir Bandaríkjadala, sem
jafngildir tæpum 300 milljónum
króna.
Fimm ónefndir íslenskir stofn-
. aðilar hafa róið þungan róður
undanfarin tvö ár við að afla hug-
mynd sinni fylgis, en menn hafa til
þessa verið vantrúaðir á hana.
Forsvarsmenn stálfélagsins hafa nú
leitað til allra sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæðinu og boðið
þeim hlutafé að verðmæti frá 10 til
40 þúsund Bandaríkjadollara. Það
virðist rofa til, því að sveitarfélögin
hafa sýnt framtakinu verulegan
áhuga. Sorpeyðingarstöð Suður-
nesja íhugar kaup á hlutabréfum í
samræmi við óskir íslenska stálfél-
agsins hf. og útvega því brota-
málm. Hafnarfjarðarbær hefur og
gefið vilyrði fyrir afhendingu
brotajárns og til athugunar er 400
þúsund króna hlutafjárframlag til
fyrirtækisins. Önnur sveitarfélög
hafa sömuleiðis tekið vel í málaleit-
an forsvarsmanna hins nýja stál-
félags. Loks hafa Reykjavíkurborg
og Akureyrarbær til athugunar, að
taka þátt í fyrirtækinu, enda er
hvarvetna sami vandi, að losna við
járn. Ekki síst í herstöðinni í
Keflavík, en það kemur til greina,
að hún láti af hendi brotajárn til
stálfélagsins.
Brotajárnvinnslan
hefst í sumar
íslenska stálfélagið hf. mun á
næstunni kaupa til landsins muln-
ingsvél að verðmæti um 1,6 til 2
milljónir Bandaríkjadollara og er
ætlunin að hún verði staðsett í
Reykjavík í námunda við fyrirhug-
aða sorpeyðingarstöð höfuðborg-
arinnar ognágrennis. Mulningsvél-
in þjappar saman brotajárninu og
skilur sjálfkrafa frá endurnýtanlegt
járn og ónýt efni. Sjálf brota-
300 milljóna kr.
stofnkostnaður
Tvö íslensk fyrirtæki voru stofn-
uð í þessum tilgangi. Fjárfestingar-
félagið Hjarl hf. annars vegar, sem
er eign sænsks fyrirtækis,
A. Jonsson, að 35 hundraðshlutum,
en íslenskra aðila að 65 hundraðs-
hlutum. Hins vegar íslenska
stálfélagið hf., sem er eign bresk-
sænska fyrirtækisins Icasco Hold-
ing Ltd., að helmingshluta, en
Brotajárnshaugur við Sundahöfn í Reykjavík.
málmsvinnslan fer fram þar sem
gamla stálvinnslan var rekin í
Fögruvík í landi Hvassahrauns á
Reykjanesi. Hún mun hefjast þeg-
ar í sumar, en mulningur ekki fyrr
en á árinu 1989. Bygging verk-
smiðjunnar hefst í sumar og er
talið að hún verði fullbúin fimmtán
mánuðum síðar. Verksmiðjan mun
geta afkastað 80 þúsund tonnum af
millistáli á ári og veita þrjátíu
manns atvinnu.
Sem fyrr segir er ráðgert að
framleiða 20-30 þúsund tonn af
millistáli á ári og er innlent brota-
járn nægilegt hráefni til þess.
Aðeins verði að flytja inn efni, sem
magnar styrkleika járnsins, svo
það verði að millistáli. Með þessum
hætti má, að sögn forsvarsmanna
hins nýja útflutningsfélags, ná fullu
verðmæti úr brotajárninu, sem
flokkað verður í allt að þrjá gæða-
flokka. Að öðrum kosti borgaði
fyrirtækið sig ekki.
Síðar meir kemur til greina, að
flytja inn brotajárn frá Evrópu og
vinna það í Hvassahrauni, þegar
það sem til fellur hér á landi
hrekkur ekki lengur til. Þetta eru
þó framtíðarhugmyndir, sem hyllir
ekki undir ennþá.
Samkvæmt upplýsingum, fengn-
um hjá aðilum hins nýja fyrirtækis,
hefur verið farið fram á við yfir-
völd, að íslenska stálfélagið hf. fái
viss skattafríðindi og fríhafnar-
svæði fyrir framleiðslu sína. Þá
hafa farið fram viðræður um orku-
verð við Landsvirkjun og samning-
ar tekist við Hitaveitu Suðurnesja.
Gegn því telur fslenska stálfélagið
hf. að því takist að afla íslandi
mikilla gjaldeyristekna, því að þótt
ársframleiðslan hér á landi jafn-
gildi klukkustundarframleiðslu
sænsku fyrirtækjanna stóru, er
framtakið mikið á íslenskum mæli-
kvarða. þj
Landakotsspítali frestar aðgerðum:
Fær 25 milljónir
til að byrja með
Loðnuveiðar:
5 BÁTAR EFTIR
Guðmundur Bjarnason, heil-
brigðisráðherra, tilkynnti stjórn
Landakotsspítala bréflega í gær að
fjármálaráðuneytið myndi greiða
hluta halla spítalans niður og bað
stjórnina að fresta fyrirhuguðum
niðurskurðaraðgerðum fram eftir
aprílmánuði með tilliti til þessa.
„Jú, ég sendi stjórninni bréf að
bað þá um að fresta aðgerðum fram
eftir mánuðinum, þannig að okkur
ynnist tími til að fara ofan í stöðuna
betur og ná einhverju samkomulagi
um framhaldið," sagði Guðmundur
í samtali við Tímann í gær.
Upphæðin sem Jón Baldvin
Hannibalsson, fjármálaráðherra,
lætur af hendi er 25 milljónir króna.
Stjórn St. Jósefsspítala Landakoti
hélt síðan fund seint í gær, þar sem
ákveðið var að fallast á tilmæli
heilbrigðisráðherra, í trausti þess að
fjárhagsstaða sjúkrahússins verði
leiðrétt.
Spítalinn mun því ekki hætta
bráðavöktum frá og með morgun-
deginum, og heldur ekki hefjast
handa við að loka sjúkrarúmum, né
hætta við að ráða í lausar stöður, alla
vega ekki á næstu dögum. -SÓL
Nú eru aðeins fimm loðnubátar
eftir á miðunum, en á þriðjudag
hættu Gígja VE og Galti ÞH
veiðum, þó þeir ættu enn eilítið
eftir af kvótanum.
Bátarnir, sem eftir eru, eru
Helgurnar tvær, Dagfari, Huginn
og Júpíter, en Huginn var í sinni
síðustu veiðiferð í gær.
Bátarnir eiga á pappírunum eftir
að veiða um 6.000 tonn, en af því
er búið að taka fyrirfram um 2.400
tonn, þannig að það lætur nærri að
um 3.500 tonn séu eftir, og þá er
ekki reiknað með hrognatökunum.
Bátarnir fara nú í hefðbundið
Lítið um
Þrátt fyrir eril fyrir páskahelgi
höfðu menn allan vara á í umferð-
inni. Aðeins 14 árekstrar voru til-
kynntir til lögreglunnar í Reykjavík,
en enginn þeirra var alvarlegur.
Engin meiriháttar slys urðu á fólki.
Verður þetta að teljast lítið, miðað
við aðra annadaga í umferðinni, og
má ef til vill þakka veðurblíðunni
sem lék við borgarbúa í gær.
Um eitt leytið missti þó ökumaður
páskastopp, bæði á föstudaginn
langa og páskadag, en reiknað er
með að einhverjir fari út á laugar-
deginum og síðan fari allir af stað
á mánudeginum.
Að sögn Ástráðs hjá Loðnu-
nefnd eru bátamir nú að veiðum á
tveimur stöðum. Huginn og Helga
II eru austan við Vestmannaeyjar,
en Frú Helga, Dagfari og Júpíter
halda sig sunnan við Grindavík.
Á miðunum var renniblíða í
gær, en vegna þess hve fáir bátar
eru eftir, er erfiðara en ella að
finna loðnuna. -SÓL
árekstra
Toyota bifreiðar stjórn á bíinum í
miðju Seljahverfi. Bíllinn sentist út
fyrir akbrautina, en mildi var að
engir gangandi vegfarendur skyldu
vera þar á ferli, því að þetta er
fjölfarin gata.
Bifreiðin skall á ljósastaur og
strætisvagnaskýli, sem skældist lítil-
lega. Enginn meiddist, en bíllinn er
nokkuð skemmdur. Einkum aftar-
lega á hægri hlið. ag/gs
Umferðin í Reykjavík í gær: