Tíminn - 26.05.1988, Blaðsíða 9

Fimmtudagur26. maí 1988
Tíminn 9
VETTVANGUR
lllllll!
Guðjón V. Guðmundsson:
Drápin halda áfram
Vart hefur það farið fram hjá nokkrum manni að
fádæma ofbeldi er framið á Palestínufólkinu á vesturbakka
Jórdanárinnar og Gazasvæðinu. Maður hélt að fúlmennska
sú er ísraelsdátarnir sýna þarna hefði horfið með nasistun-
um en það er nú eitthvað annað. Það er alveg með
ólíkindum að viti bornir menn á seinustu árum tuttugustu
aldarinnar skuli í reynd vera slík ómenni.
Að vonum hefur mótmælaalda
risið vítt og breitt um heiminn en
ísraelsmenn láta sér fátt um
finnast, herðast í illmennsku sinni
ef nokkuð er, vita sem er að þeim
er óhætt að halda áfram að bjóða
heiminum byrginn. Ekki er ástæða
til að halda að önnur verði raunin
nú. Menn láta sér nægja að mót-
mæla og þar við situr. Mótmælun-
um er ekki fylgt eftir á neinn hátt,
þannig að þjáningar Palestínu-
fólksins munu halda áfram um
ókomin ár. Flestir er gagnrýna
framferði Israelsmanna tala um
hörkuna sem beitt er en þeir eru
fáir sem fordæma hernámið sem
slíkt. Það er engu líkara en það sé
í lagi aðeins ef skár er farið með
fólkið. Þó að djöfulleg grimmd sé
framin á ofannefndum svæðum
þessa dagana þá er þetta samt sem
áður hreinir smámunir í saman-
burði við þá ógn og skelfingu er
yfir Palestínuþjóðina hefur gengið
undanfarna áratugi eða allt frá því
Bretar tóku þá fáránlegu og órétt-
látu ákvörðun að heimila Gyðing-
um hvaðanæva úr heiminum að
hefja landnám í Palestínu, en Bret-
ar fóru með völdin þarna á þeim
tíma eins og fólk ætti að vita.
Vitanlega hlaut þessi ákvörðun
að bitna á fólkinu, sem fyrir var í
landinu enda sló strax í brýnu og
Bretar sáu hver regin mistök þeir
höfðu gert og hétu Palestínumönn-
um að aðeins tiltölulega fáir Gyð-
ingar fengju að flytjast til landsins
árlega og markmiðið var að stöðva
innflutning þeirra að fullu og
bægðu Bretar því skipum með
Gyðinga innanborðs burt frá
ströndum Palestínu en þrátt fyrir
þessa viðleitni þeirra tókst miklum
fjölda Gyðinga að komast til lands-
ins ólöglega og svo fór að Bretar
gáfust upp og yfirgáfu landið og
S.Þ. ákváðu að skifta landinu milli
frumbyggjanna og aðfluttra Gyð-
inga. Vitanlega höfðu S.Þ. engan
rétt frekar en Bretar að ráðskast
með líf og land Palestínumanna cn
óréttlætið hélt áfram. Gyðingarnir
áttu að fá í sinn hlut rúman helming
landsins enda þótt þeir væru ekki
nema um 600.000 en Palestínu-
arabarnir ein og hálf milljón, auk
þess bcstu og frjósömustu lands-
svæðin og ekki nóg með það,
einmitt á þessum svæðum var
helmingur íbúanna Palestínu-
arabar.
Það gerist ekki þörf að rekja
þessa hörmungarsögu í smáatrið-
um. Þeir vita sem vilja vita hvernig
þetta gekk fyrir sig. Satt er það að
vísu að það er engu líkara en
margir bókstaflega loki augunum
fyrir staðreyndum þessa máls og
iðulega hefur flutningur fjölmiðla
verið alveg forkastanlegur, málið
afflutt og rangtúlkað á allan hugs-
anlegan máta og sannleikanum al-
gerlega kúvent.
Núna loksins eru íslensk stjórn-
völd að manna sig upp í það að setja
algert viðskiptabann á S-Afríku.
Það er svívirða að þjóðir heimsins
skuli ekki fyrir löngu hafa samein-
ast í því að gera eitthvað róttækt til
þess að knýja hvíta minnihlutann
þar í landi til að láta af kúgun sinni
á meirihluta íbúanna (80%
landsmanna eru dökkir á hörund
og aðeins þess vegna njóta þeir
ekki lágmarks mannréttinda, ráða
engu um stjórn eigin lands). Annar
smánarblettur á mannkyninu og
ekki minni er ísrael og vel að
merkja náinn bandamaður kyn-
þáttakúgaranna í S-Afríku. Sé þörf
á banni á þá skúrka þá er bann á
djöflahjörðinni í ísrae! nauðsyn og
það strax.
íslendingar bera siðferðilega
ábyrgð á framferði fsraelsmanna.
Þeir hafa stutt þetta ríki allt frá
fyrstu tíð og gera enn. Fordæma að
vísu flestir það, sem er að gerast
á seinustu hernumdu svæðunum
en segja um leið: Auðvitað styðj-
um við eindregið Ísraelsríki. Ætla
menn virkilega að horfa upp á það
að Palestínuþjóðin verði algerlega
flæmd burt úr sínu eigin landi?
Þrjár milljónir eru þegar land-
flótta, flestir hírast í flóttamanna-
hreysum í nærliggjandi löndum og
víða við svo hroðalegar aðstæður
að engum heilvita manni á íslandi
dytti einu sinni í hug að búa þannig
að skepnum. Svo eru menn hissa
og dæma þetta fólk, sem flæmt
hefur verið burt frá heimilum sín-
um og keyrt niður í algera eymd og
niðurlægingu og sér enga von um
að geta lifað sem frjálst heilbrigt
fólk í eigin landi. Já, menn dæma
það fyrir að grípa til örþrifaráða
gegn kvölurum sínum. Ísraelsríki
byggðu Gyðingar og lögðu um leið
í rúst það ríki er fyrir var í landinu.
Þeir, sem þannig haga sér eiga
vitanlega ekki tilverurétt og þess
vegna ætti að reka þá burt úr
landinu, en það er því miður ekki
hægt. Þetta ríki er staðreynd og
Guðjón V. Guðmundsson
þær milljónir er það byggja er ekki
hægt að fara þannig með. Þess
vegna er ekki um annað að ræða
en sætta sig við þetta óréttlæti og
það vilja Palestínumenn. Þeir ætla
að sætta sig við að fá að stofna sitt
eigið ríki við hlið Ísraelsríkis.
Menn vita viðbrögð lsraels-
inanna. „Við munum aldrei sam-
þykkja stofnun ríkis Palestínu-
manna. Herteknu svæðunum verð-
ur aldrei skilað“. Þetta er sá boð-
skapur er leiðtogar ísraels með
fyrrverandi hryðjuverkamanninn
og fjöldamorðingjann Shamir í
broddi fylkingar flytja umheimin-
um. Ekki aðeins hefur þessi maður
líf þúsunda Palestínumanna á sam-
viskunni heldur og líf fjölmargra
breskra her- og lögreglumanna frá
tímum Breta í landinu enda var
þessi maður dæmdur til dauða, en
tókst því miður að sleppa úr fang-
elsum Breta. Nú er þetta gleymt og
grafið og Thatcher tekur á móti
þessum manni með viðhöfn, en
leiðtoga Palestínumanna Arafat
kallar hún glæpamann. Það er
samræmi í orðum og athöfnum
þessa fólks eða hitt þó heldur.
Samvisku okkar vegna verðum við
íslendingar að láta að okkur kveða,
leggist nógu margir á eitt til að
knýja ísraelsmenn til samninga þá
verða þeir að láta undan. Ótil-
neyddir munu þeir aldrei láta
undan. Það hlýtur mönnum að
vera orðið ljóst. Er ekki mál að
drápunum linni?
Eitraðir þöruncjar ógna
lífi í heimshöfunum
Að undanförnu hafa veríð að berast fréttír frá Noregi um plágu
við strendur landsins af eitruðum þörungum, sem ógna öllu lífi í
sjónum þar. Þessi plága á sér ekki langa sögu en hefur gert vart
við sig ótrúlega víða um heim. Nýlega var sagt frá henni í þýska
blaðinu Welt am Sonntag og fylgir sú lýsing hér á eftir.
Þörungamir nýta sjálfir mestan
hluta súrefnisins í vatninu. Þeir
hindra að sólargeislar geti þrengt
sér dýpra í hafið og það hefur í för
með sér að fiskar og vatnagróður
verða að lúta í lægra haldi fyrir
yfirgangi þörunganna.
“Rauða fljótið“
Höfunum á jörðinni, sem eru
orðin útötuð af olíu og efna-
úrgangi, stendur nú mikil ógn af
eitruðum þömngum, því sem Þjóð-
verjar kalla „Rauða fljótið".
Þannig lýsa vísindamenn lita-
skiptunum sem verða á vatninu við
það að gífurlegt magn þörunga
kviknar til lífsins og deyr síðan í
hafinu við strendur landa.
„Rauða fljótið" smitar út frá sér
á sífellt stærri svæðum. Það er líka
farið að gera vart við sig á hafsvæð-
um þar sem það var áður óþekkt.
í kjölfarið skilur það eftir sig
daunilla eyðileggingu.
Þörungarnir eru
líka mönnum hættulegir
Margar þörungategundir gefa
frá sér efnafræðileg efni þegar þær
eru að springa út og þessi efni hafa
banvæn áhrif á fisk og önnur sjáv-
ardýr. Þessi efni geta leitt til
öndunarerfiðleika, maga- og melt-
ingartruflana hjá mönnum.
Á síðastliðnu ári dóu 28 manns
í Champerico, Guatemala, eftir að
hafa borðað skelfisk. Skelfiskurinn
hafði tekið til sín eiturefni frá
þörungum.
í Peconic-flóa í Norður-Amer-
íku eyðilögðust algerlega skel-
fiskmið. Þörungarnir höfðu eyði-
lagt lífsskilyrði þeirra sjávarlífvera
sem skelfiskurinn hafði nærst á.
Þar fóru í súginn verðmæti veiði-
manna og vinnslufyrirtækja sem
jafngilda yfir 40 milljörðum ísl. kr.
á ári hverju. Vísindamaðurinn
Theodore J. Smayda, sem er próf-
essor í haffræði við háskólann á
Thode Island í Bandaríkjunum lét
fyrir skömmu í ljós þá skoðun að
„Við stöndum nú frammi fyrir
risavaxinni breytingu sem nær til
alls heimsins.“
Örútbreiðsla
eitraðra þörunga
Nýlega sagði frá því í frétt New
York Times að vart hefði orðið
eitraðra þörunga f hafinu um-
hverfis Tasmaínu í Indlandshafi,
Taiwan í Gulahafi, við Kóreu,
Hongkong og Venesúela.
í fyrra lögðu svo banvænir þör-
ungar undir sig hafsvæðin undan
ströndum Norður-Karólínu. Það
var í fyrsta sinn sem þessir þörung-
ar gerðu vart við sig í svo stórum
stíl svo norðarlega.
Þörungar í blóma gefa frá sér
mismunandi lit eftir því hvaða
eiturefni þeir gefa frá sér, rauðan,
brúnan, gulan eða grænan. En
ýmsir halda sig samt við nafngiftina
„Rauða fljótið".
Enn hafa vísindamenn ekki
komist að endanlegri niðurstöðu
um hver skýringin sé á hinum
stóraukna fjölda þessara þörunga.
Tvær ástæður eru þeir þó nokkuð
sammála um að eigi þar hlut að
máli:
=Súrt regn (afleiðing bruna á olíu
og kolum, bensíni og dísilolíu) og
aukinn áburðarúrgangur frá land-
búnaði, sem berst út í ár og með
þeim til sjávar, en af honum leiðir
að höfin verða að taka við of
miklum saltpétri, sem er undir-
staða hins hömlulausa þörunga-
vaxtar.
=Andrúmsloft jarðar hlýnar vegna
hinna svokölluðu „gróðurhúsa-
áhrifa", sem líka eru afleiðing
bruna á kolum og olíu. Efri lög
sjávar hitna þá líka um leið.
Eitraðir þörungar eiga nú hag-
stæð vaxtarskilyrði í vötnum þar
sem þeir áttu erfitt uppdráttar
áður.