Tíminn - 23.09.1988, Blaðsíða 15

Föstudagur 23. september 1988
Tíminn 15
I ÁRNAÐ HEILLA
Þorgils V.
Stefánsson
fyrrv. yfirkennari, Akranesi
Það má með sanni segja um Þor-
gils V. Stefánsson - sem í dag fagnar
70 ára afmæli, að sjaldan fellur eplið
langt frá eikinni. Á Uppsölum í
Óiafsvík var fjölmennt menningar-
heimili. Þarerhannfæddur23. sept.
1918. Foreldrar hans, Stefán Krist-
jánsson frá Hjarðarfelli á Snæfells-
nesi og Svanborg M. Jónsdóttir frá
Bakkabúð í Ólafsvík, voru glæsileg
að útliti og vel gefin dugnaðarhjón.
Börn þeirra voru sex og báru öll
svipmót foreldra sinna með ýmsum
hætti. Fjórar dætur og tveir synir,
sem öll fóru í meira og minna
framhaldsnám. Fjögur systkinanna
urðu t.d. kennarar. Á Uppsölum
ríkti glaðvær andi menningarlífs,
félagshyggju og heilbrigðra lífshátta.
Stefán var eldhugi og ódeigur bar-
áttumaður fyrir framfaramálum hér-
aðsins, enda eindreginn samvinnu-
og framsóknarmaður. Svanborg var
mikilhæf húsmóðir, vel verki farin,
sem margar stúlkur nutu góðs af.
Hún átti ríkan þátt í þeirri reisn, sem
einkenndi heimilið, svo orð fór af.
Þorgils lauk prófi frá Héraðs-
skólanum á Laugarvatni 1936 og
Kennaraskóla fslands 1939 og hóf
sama ár barnakennslu í Laugardaln-
um. Hann gerðist kennari á Ölafsvík
1940 og kenndi þar í 13 ár og síðan
á Akranesi í 25 ár. Mörg hin síðari
ár var hann yfirkennari við bama-
skólann á Akranesi og sá fyrsti, sem
því starfi gegndi. Árið 1978 lét
Þorgils af kennslu eftir nær 40 ára
farsælt starf og gerðist skrifstofu-
maður hjá Trésmiðjunni Akri á
Akranesi og starfar þar enn. Þorgils
naut alla tíð mikils álits sem kennari.
Bar þar margt til. Hann var ágætur
stjórnandi, bjó yfir fjölbreyttum
kennarahæfileikum og fylgdist vel
með öllum nýjungum í kennslumál-
um. Auk þess var hann skylduræk-
inn og samviskusamur og lét sér annt
um nemendur sína á allan hátt.
Hann ræktaði með þeim heilbrigða
lífshætti og gaf þeim framtíðarsýn.
Allir vissu að Þorgils er traustur
félagsmálamaður og þeim störfum
vel borgið, sem hann tók að sér.
Hann er ágætur ræðumaður og rök-
styður málflutning sinn á skýran og
einfaldan hátt. Hann hefði því átt
greiða leið til hinna hæstu trúnaðar-
starfa, eins og Alexander bróðir
hans alþm. og fyrrv. ráðherra. Á því
gaf Þorgils hinsvegar aldrei neinn
kost, þrátt fyrir óskir margra. Svo
hlédrægur er hann og frábitinn því
að vera í sviðsljósinu. Þrátt fyrir það
hefur hann komið víða við og Iátið
margt gott af sér leiða í félagsmálum.
Hann hefur alltaf verið mjög virkur
í starfi Góðtemplara á Akranesi og
unnið þar mikið og fórnfúst starf.
Hann var gæslumaður barnastúk-
unnar Stjömunnar á Akranesi í nær
25 ár. Hann tók lengi þátt í störfum
Leikfélags Akraness og gerði mörg-
um hlutverkum þar eftirminnileg
skil. Hin síðari ár hefur Þorgils
starfað í Oddfellowreglunni á Akra-
nesi. Bæjarstjórn hefur kjörið hann
í ýmsar trúnaðarstöður, eins og
fræðsluráð, barnaverndarnefnd,
forstöðumann námsflokkanna og
kjörstjórn. Margt er þó ótalið. Þá
átti hann um árabil sæti í safnaðar-
stjórn, og stjórn Kaupfélags Borg-
firðinga.
Af félagsstörfum sínum hygg ég
að Þorgils hafi þótt vænst um gæslu-
störfin fyrir barnastúkurnar í Ólafs-
vík og á Akranesi. Þar lagði hann
fram óhemju vinnu endurgjaldslaust
í áratugi í þágu þeirra hugsjóna, sem
11111111 LESENDUR SKRIFA
Dýrfirsku Alparnir
og víðsýnið af Barða
Með sannindi fer Hallgrímur
Sveinsson skólastjóri á Þingeyri og
bóndi á Hrafnseyri í blaðinu í vetur.
Þar talar hann um fjöllin í Dýrafirði
og ber saman hluta af þeim við
fjöllin í Sviss og kallar þau „Alpana
dýrfirsku". - Fjöllin eru marg strýtu
mynduð með mörgum smá skálum,
berum skriðuhryggjum og sett mörg-
um standklettalögum og gróðurlítil.
Þau hæstu heita: Kolturshorn -
Kaldbakur. Kaldbakur er hæsta fjall
á Vestfjörðum 998 m, næst er
Lambadalsfjall 957 m, Hrollleifsborg
851 m, Gláma845, Klúka (Þverfjall)
676 m, Gnýpa við Núp Df. 624 m og
Barðinn 624 m. Það var í munnmæl-
um gamalla hákarlamanna að á
miðju hafi milli íslands og Græn-
lands sæist í besta skyggni til Kald-
baks á Vestfjörðum og til Gárísank,
sem er hátt fjall á Grænlandi.
Fjallatindar „Dýrfirsku Alp-
anna“, eru allbrattir og erfiðir til
uppgöngu, þó veit ég til að fjall-
göngugarpar hafa klifið þá til að
njóta mikils víðsýnis þaðan um Vest-
fjörðu og til að sjá dýrð miðnætursól-
arinnar um Jónsmessuna 24. júní.
Auk þess að sjá öll fjöllin sem
umlykja Dýrafjörðinn með sín
strýtumynduðu fjöll og skálamynd-
uðu dali og Glámu fyrir botni fjarð-
arins og sín láréttu beinbrúnuðu
dalafjöll Gn>pur og hlíðar að aust-
anverðu. Auk bessa alls á Dýrafjörð-
urinn tvö sjá'fstæð innfjöll, Mýra-
fellið og San ‘llið.
Kringum I fellin má fara gang-
andi, en ak; ímhverfis og rudda
braut upp á lafellið, allt gert til
að fá að njó ðsýnis yfir land og
haf og dýrfii sveitabyggðir.
Sé siglt fyrir núpa og fjörðu á
Vestfjörðum sker Dýrafjörðurinn
sig úr með sín sérstæðu fell, sem
gera fjörðinn vel þekkjanlegan við
fyrstu sýn. Fellin eru sem verðir og
hollvinir fiski- (fiskimið) og far-
manna, en glæsilegust frá hafinu að
sjá, þá morgungyðjan gyllir efstu
brúnir þeirra þá þau glóa, sem vitar
upp úr skugga forsælunnar á láglend-
inu. Fögur sýn. Víðsýnið er svo ríkt
í eðli íslendinga. Þeir hafa alist upp
við það að sjá til allra átta.
Það sannast við að heyra ummæli
íslenskra ferðamanna í útlandinu
t.d. Noregi. Þeir segja: „Hér er allt
fagurt og fallegt, en það vantar
útsýnið, víðsýnið, skógurinn skyggir
svo á“.
En hvaðan er mesta víðsýnið af
Vestfjarðarhálendinu? Trúlega af
Snjófríði á Glámu. Þaðan er yfir
hálendið mest að sjá, en minna
sjávarströndina og hafið.
Annar góður víðsýnisstaður gæti
verið af tindi Kaldbaks eða Hljóða-
bungu á Drangjökli.
Þegar maður athugar línuna „Fyr-
ir núpa“ á Vestfjörðum, skagar
Barðinn lengst út í hafið og hefur
þannig mikið sýni inn í mynni allra
aðalfjarðanna á Vestfjörðum, frá
Straumnesi að norðan og að Bjarg-
töngum að vestan - einnig víða inn
á fjallgarðana milli fjarðanna. Hugs-
ið ykkur að vera þarna sólstöðudag-
ana í júní í björtu og góðu veðri.
Margir ferða- og heimamenn hafa
komið upp á Barðann og prísað
víðsýnið. Þeir hafa gengið á
Barðann, frá Sæbóli á Ingjaldssandi
um Skáladal upp Hnísur eða Kíkj-
ann í dalbotninum.
Að komast með léttu móti upp á
Barðann er sterklega athugandi.
Geta til dæmis Ernis flugvélar á
ísafirði lent þar? - Nóg er sléttlendið
og mest allt melborið, en hefta
staksteinar lendingu? Alltaf gæti
Helikoftervél lent þar.
Ég hef minnst á þetta mál við
Hörð Guðmundsson flugmann og
meðeiganda Flugfélagsins Arna á
ísafirði og virtist mér hann fá áhuga
á málinu og vilja athuga þetta vand-
lega á sínum mörgum ferðum vestur
yfir firði og fjöll. - Ef vel til tækist
gæti orðið um ferðamannaflutninga
að ræða, atvinna flugmanna og flug-
véla. Hver veit? Orðin eru til alls
fyrst.
1 annan stað mætti hugsa sér að
komast upp á fjallið með því að
ryðja braut í klettalitla hlíðina, 150-
200 m háa úr Nesdalsskarðinu upp á
fjallið með tveimur eða þremur
vegbeygjum, t.d. braut fyrir litlu
fjórhjólin upp á fjallið. Fjallið er
víða slétt uppi og lárétt. Enda ekið
af refaskyttum á fjórhjólsbíl, sem
fara vítt og breitt um fjallið uppi.
Ruddur er smalavegur upp í Skarðið
og niður Nesdalinn. Mætti ekki
hugsa sér fjárhagsaðstoð frá Ferða-
málaráði og Vegamálasjóði Islands
málinu til styrktar?
Bót og hagur gæti þetta verk
nokkuð orðið Ferðaþjónustu bænda
á Vestfjörðum í framtíðinni.
Hátúni 10, Reykjavík
8. september 1988
Guðmundur Bernharðsson
frá Ástúni
stóðu hjarta hans næst og voru
nátengd því uppeldisstarfi, er hann
vann lengstan hluta ævi sinnar. Og
þótt hann teldi árangurinn ekki alltaf
sem skyldi er ég þess fullviss að oft
hefur hann hlotið þakklæti margra -
bæði foreldra og barna - fyrir störf
sín í þeirra þágu, þegar mestu máli
skiptir að hin rétta leið sé fundin til
lífshamingju á ævibrautinni. Þar
mun enn sem fyrr sannast hinn
sígildi boðskapur skáldsins:
„Að gengi er valt, þar fé er falt,
fagna skaltu í hljóði.
Hitt kom alltaf hundraðfalt,
sem hjartað galt úr sjóði.
(E. Ben.)
Ég vona að hin fórnfúsu hljóðlátu
störf muni lengi enn ylja afmælis-
barninu um hjartaræturnar. Oft hef
ég um það hugsað hvað mannlífið
væri betra og allir umgengnishættir
einfaldari, ef þær dyggðir, sem Þor-
gils er svo ríkur af, væru almennt í
hávegum hafðar. Heilbrigðar lífs-
venjur, samviskusemi, trúmennska í
störfum og lifandi áhugi fyrir þeim
hugsjónum, sem hann tók tryggð við
ungur að árum. í stuttu máli sagt:
Vandaður mannkostamaður. Þetta
fullyrði ég eftir náin samskipti við
hann í áratugi. Slík mun reynsla
þeirra, sem honum hafa kynnst.
Þorgils er Snæfellingur að ætt og
uppruna. í Ólafsvík lágu æskusporin
og þar starfaði hann nokkur bestu ár
ævi sinnar. Þar fæddust tvö elstu
börnin. Þangað leitar hugurinn oft
til þess fólks, sem barðist hörðum
höndum við að gera litla fátæka
þorpið, sem hann ólst upp í, að
myndarlegum og vaxandi bæ. Hann
á djúpar og sterkar rætur til sinna
gömlu æskustöðva og fólksins þar.
Lengi eftir að hann gerðist kennari
á Akranesi vann hann á sumrin hjá
vegagerðinni, einkum á Snæfells-
nesi, og stjórnaði þar ýmsum
verkum. Fannst honum þá jafnan að
hann væri kominn heim. Slík er
tryggð hans og tilfinning til æsku-
stöðvanna. Efast ég um að nokkur
Skagamaður horfi jafn oft yfir
flóann, á jökulinn bjarta - djásnið á
Snæfellsnesi - sem Þorgils. Bak við
fjöllin bláu er byggðin sem hann ann.
Þorgils kvæntist 23. sept. 1948,
Ingibjörgu Friðriksdóttur Hjartar
skólastjóra á Akranesi, vel gefinni
öndvegiskonu, eins og hún á ættir
til. Ingibjörg hefur starfað með
Þorgils að ýmsum félagsmálum og
þá einkum bindindismálum. Heimili
þeirra er hlýlegt menningarheimili,
sem margir eiga góðar endur-
minningar um. Þar ræður gestrisni
og góðvild ríkjum. Böm þeirra eru
þrjú: Dagný, gift Neal Hermono-
wicy lækni. Búsett í Madison í
Bandaríkjunum. Þau eiga eina
dóttur, Ásdísi. Hörður dr., sál-
fræðingur í Reykjavík; og Fríða
starfar hjá Pósti og síma á Akranesi.
Ég flyt að lokum Þorgils og fjöl-
skyldu hans einlægar heiltaóskir
okkar hjóna á merkum tímamótum
og vænti þess að hamingjusólin
vermi afmælisbarnið og fjölskylduna
því betur, sem árin færast yfir. Við
höfum búið undir sama þaki í nær
þriðjung aldar. Frá sambúð þeirri er
eingöngu góðs að minnast og margt
að þakka.
Hjartanlegar hamingjuóskir.
Daníel Ágústínusson.
E.s. Þorgils og kona hans taka á
móti gestum í Oddfellowhúsinu á
Akranesi eftir kl. 17. í dag.
/jpjp-imX
TÖLVU-
NOTENDUR
Við í Prentsmiðjunni Eddu
hönnum,
setjum og prentum
allar gerðir eyðublaða
fyrir tölvuvinnslu
Smiðjuvegi 3,
200 Kópavogur.
Sími 45000
BILALEIGA
með útibú allt I kringum
landið, gera þér mögulegt
að leigja bíl á einum slað
og skila honum á öðrum.
Reykjavík
91-31615/31815
Akureyri
96-21715/23515
Pöntum bíla erlendis
interRent
Bílaleiga Akureyrar
BLIKKFORM
Smiðiuveqi 52 - Simi 71234__
Öll almenn blikksmíðavinna, vatnskassavið-
gerðir, bensíntankaviðgerðir, sílsalistar á alla
bíla, (ryðfrítt stál), og einnig nælohhúðaðir í
öllum litum.
Póstsendum um allt land
(Ekið niður með Landvélum).
t
Sonur okkar og bróðir
Guðmundur Árnason
Miðengi 20, Selfossi
er lést af slysförum 16. september verður jarðsunginn frá Selfoss-
kirkju, laugardaginn 24. september kl. 14.
Guðrún Guðmundsdóttir Árni Guðmundsson
og systkini hins látna