Tíminn - 03.01.1989, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 3. janúar 1989
Tíminn 5
Reynt er að gera Atvinnutryggingarsjóð tortryggilegan. Steingrímur Hermannsson segir um starfsemi sjóðsins:
„Grundvöllur frekari
efnahagsráðstafana“
„Þetta mái hefur verið skoðað af bæði bönkum og ríkislög-
manni og niðurstaðan er sú að Atvinnutryggingarsjóður er
vitanlega ríkisstofnun og ríkið því ábyrgt fyrir sjóðnum að svo
miklu leyti sem eignum hans nemur. Sjóðurinn kemur til með að
eignast mikið af skuldabréfum frá fyrirtækjum sem hann tekur
við í stað þeirra sem hann gefur út.
Gunnar Hilmarsson, formaður Atvinnutryggingarsjóðs, á skrifstofu sinni.
Þessi mál eru öll í athugun en
það er allt of mikið gert úr því að
ekki standi góðar tryggingar að
baki sjóðnum. Sú er nefnilega
raunin þó að ekki sé tekið fram að
ríkisábyrgð sé á öllum hans
gerðum.“
Þetta sagði Steingrímur Her-
mannsson forsætisráðherra í gær,
en fram hefur komið í fréttum að
tregðu hefur gætt hjá lífeyrissjóð-
um og bönkum með að kaupa
skuldabréf sjóðsins af fyrirtækjum
sem notið hafa fyrirgreiðslu hjá
sjóðnum.
Atvinnutryggingarsjóður af-
greiddi lán til 7 fyrirtækja milli jóla
og nýárs að upphæð um 150 millj-
ónir króna og sagðist forsætisráð-
herra ekki vita til að þau, né önnur
skuldabréf sjóðsins, hefðu verið
seld með afföllum á gráa markaðn-
um og hann vonaði að svo væri
ekki.
Fram kemur í fréttabréfi Sam-
bands almennra lífeyrissjóða að
lífeyrissjóðirnir hafni skuldbreyt-
ingum með þeim hætti sem kveðið
er á um í reglugerð Atvinnutrygg-
ingarsjóðs.
Forsendurnar eru þær helstar að
lánin séu ekki með ríkisábyrgð
heldur ábyrgist Atvinnutryggingar-
sjóður skuldabréf fyrirtækjanna
með eigum sínum. Samkvæmt
reglugerðum er lífeyrissjóðunum
óheimilt að taka við bréfunum
nema að til komi ríkis- eða banka-
ábyrgð. Auk þess telja lífeyrissjóð-
irnir að vextir af bréfunum séu of
lágir en að hægt verði að selja þau
á verðbréfamarkaði með 20-25%
afföllum.
Steingrímur Hermannsson sagði
það skoðun lögfræðinga að ríkið
væri ábyrgt fyrir jafn miklum
skuldúm og næmu eignum At-
vinnutryggingarsjóðs. Ef sjóðurinn
gæfi hins vegar út fleiri skuldabréf
og tæki á sig meiri skuldbindingar
en sem nemur eignum hans, þá
væri ríkið ekki ábyrgt fyrir því sem
þar væri umfram.
Það væri að vísu rétt að ekki væri
tekið fram um ríkisábyrgð á hverju
einasta láni sjóðsins. Hins vegar
fælist viss hálfsannleikur í við-
brögðum lífeyrissjóðanna.
Steingrímur sagði síðan: „Mér
finnst það vera í raun og veru
spurning hvort sumir þessir sjóðir
eins og til dæmis Lífeyrissjóður
sjómanna og fleiri lífeyrissjóðir
vilja taka þátt í því að lagfæra í
sjávarútveginum og ég hefði nú
haldið að fáum stæði það nær en
slíkum aðilum.
Þá má segja að búið sé að þyrla
upp svo miklu moldviðri í kring um
þennan sjóð og ég verð að taka
undir það sem formaður sjóðsins
og fleiri hafa sagt að það virðist
nánast að því stefnt að gera hann
sem tortryggilegastan.
Okkar niðurstaða er sú eftir því
sem við skoðum þessi mál betur að
einmitt þessi skuldbreyting sé nán-
ast grundvallaratriði fyrir aðrar
aðgerðir í sjávarútvegi og efna-
hagsmálum."
Tíminn spurði forsætisráðherra
hvort hann liti svo á að um pólitíska
aðför væri að ræða gegn tilveru og
starfsemi sjóðsins og sagði hann að
menn gætu sjálfsagt ályktað það.
Fréttastofa Sjónvarpsins hefði
leyft sér að flytja fréttir sem væru
með ótrúlegum endemum þannig
að hann liti svo á að viljandi eða
óviljandi hefði Sjónvarpið með
frétt sinni á annan í jólum spillt
fyrir starfsemi sjóðsins en einkum
gert viðtakendum bréfanna erfitt
fyrir.
Gunnar Hilmarsson stjórnarfor-
maður Atvinnutryggingarsjóðs
sagði í gær að margir lífeyrissjóðir
hefðu þegar samþykkt bréf sjóðs-
ins en vissulega tregðuðust margir
sjóðir og bankar enn við sem gerði
þeim fyrirtækjum erfitt fyrir sem
væru að laga til í sínunt rekstri.
Hann sagði að neikvæð og á
stundum röng umfjöllun um At-
vinnutryggingarsjóð hefði orsakað
tortryggni í garð hans og rýrt það
gagn sem sjóðnum er ætlað að
vinna.
Þá sagði Gunnar að staðið hefði
í forráðamönnunt sjóða og pen-
ingastofnana að marka stefnu
gagnvart skuldabréfum sjóðsins.
Því ríkti óvissa um þessi mál sem
væri illviðunandi því forráðamenn
fiskiðnaðarfyrirtækjanna yrðu að
vita að hverju þeir gengju áður en
þeir taka við bréfum sjóðsins.
Varðandi afstöðu Samtaka al-
mennu lífeyrissjóðanna til
skuldabréfa sjóðsins sagði Gunnar
hana skjóta skökku við þá stað-
reynd að margir sjóðanna hefðu
keypt hlutabréf í fyrirtækjum sem
mun lakari trygging væri fyrir en
bréfum Atvinnutryggingarsjóðs.
- En eru skuldabréf sjóðsins
vafasamir pappírar?
Bráðabirgðalögin sem núver-
andi ríkisstjórn setti þegar hún tók
við stjórnartaumum verða lögð
fram á Alþingi til staðfestingar nú
þegar þing kemur saman í þessari
viku.
Fastlega er búist við að þau verði
samþykkt þar sem meirihluta-
stuðningur við þau liggur fyrir.
í lögunum eru ákvæði um að
Atvinnutryggingarsjóður falli und-
ir Byggðastofnun innan næstu
tveggja ára en ríkið ábyrgist sem
kunnugt er alfarið Byggðastofnun
og allar hennar skuldbindingar.
Það ætti að taka af öll tvímæli
um að ríkisábyrgð verður á öllum
skuldabréfum Atvinnutryggingar-
sjóðs þegar afborganir hefjast af
þcim. - sá
Innflutningsgjald af bílum hækkaði um áramótin um 11 %
Bílar hækka um 6-8%
Nú um áramótin gekk í gildi hækkun á innflutningsgjaldi af bílum
og bifhjólum og nemur hækkunin 11% í hverjum gjaldflokki.
Innflutningsgjaldið leggst á svokallað C.I.F. verð sem er verk-
smiðjuverð að viðbættu flutningsgjaldi, tryggingum og uppskipunar-
kostnaði.
Bensín og nýir bílar dýrari á nýju ári
vegna aukinnar skattheimtu:
BENSÍNLÍTRI
KOSTAR 41 KR.
Innflutningsgjaldið leggst á í sjö
gjaldflokkum eftir vélastærð eða
þyngd bílanna og er nú eftir 11%
hækkunina allt frá 16% af minnstu
bílunum upp í 66% af þeim stærstu
og öflugustu.
Á þennan hátt er leitast við að ýta
undir að fólk eigi og aki litlum
sparneytnum bílum en það hefur
verið gagnrýnt af þeim sem láta sig
umferðarmál varða. Segja þeir að
smáir bílar veiti ökumönnum og
„Ræninginn"
í varðhald
Maðurinn sem vippaði sér inn-
fyrir borð gjaldkera eins í Búnað-
arbankanum á föstudag og greip
með sér fjögurhundruð þúsund
krónur hefur verið úrskurðaður í
gæsluvarðhald til 18. janúar og
gert að sæta geðrannsókn.
- ABÓ
farþegum minni vörn við árekstra og
útafakstur.
Meðalgjald fyrir hækkun var 24%
en verður um 35% nú eftir hækkun.
í fréttatilkynningu frá fjármálaráðu-
neytinu segir að áhrif þessarar hækk-
unar á verð bifreiða séu nokkuð
vandmetin þar sem á móti hærra
innkaupsverði vegi að öllum líkind-
um það að úr innlendri eftirspurn
dragi.
í ljósi reynslu af gengisfellingunni
sl. haust þegar áhrifa gengisfellingar-
innar gætti lítt í bílverði innanlands
þá megi búast við að bílar hækki að
jafnaði í verði um 6-8%.
Haft var samband við nokkur
bifreiðaumboð í gær og bar þeim
saman um að talsverður kippur hefði
komið í sölu nýrra bíla milii jóla og
nýárs og voru það einkum stærri og
vandaðri bílar sem seldust og var
verulega mikið að gera hjá sumum
umboðum.
Hjá Bílvangi fengust þær upplýs-
ingar að mikill kippur hefði komið í
sölu stórra og vandaðra bíla og
hefðu ástæður þess virst tvennar:
í fyrsta lagi hefðu menn viljað
halda í gömlu númerin sín sem
lengst og þvf fengið sér vandaða bíla
sem líklegir væru til að endast lengi.
í öðru lagi hefði verið almennur ótti
við gengisfellingu og fólk viljað
tryggja sér bíl fyrir hana.
Verið væri að reikna út hve mikið
bílar Bílvangs hækkuðu vegna inn-
flutningsgjaldsins og yrði því verki
vart lokið fyrr en seinnipart dags í
dag. Þó væri orðið ljóst að Chevrolet
Monza, sem er bíll af millistærð,
muni hækka um nálægt 8%.
Ólafur Friðsteinsson hjá Brim-
borg sem flytur inn Daihatsu og
Volvo bíla taldi að meðalhækkun
yrði milli 5 og 6% en ef hækkunin
legðist jafnt á alla gjaldflokka bíla
þá yrði verðmunur milli einstakra
tegunda sá sami og áður.
Hann sagði að mikill kippur hefði
komið í sölu stærri og vandaðri bíla
milli jóla og nýárs og hefðu þeir sem
festu kaup þá sparað talsverðar fjár-
hæðir þótt ekki væri um að ræða
mikla hækkun í prósentum talið.
Þannig mætti búast við að algeng-
ustu tegundir Volvobíla kostuðu nú
60-80 þúsund krónum meira en fyrir
áramót. Volvo 240 sem kostaði um
milljón fyrir áramót kostaði nú 1.060
þús. kr. og Volvo 740 sem kostaði
um 1.345 þús. kr. færi í 1.425 þús. kr.
- sá
Lítrinn af blýlausu bensíni kostar
nú 41 krónu en kostaði á gamlársdag
kr. 36,60 en þessu veldur nýi bensín-
skatturinn eða bensíngjaldið sem
lagt var á á nýársdag.
Nýja bensíngjaidið er 16,70 kr. á
hvern lítra en var áður 12,60 kr.;
hækkunin er kr. 4,10 á hvern lítra.
Gjaldið er lagt á samkvæmt heim-
ild í lögum um að hækka megi
bensín í takt við hækkun bygginga-
vfsitölu.
Heimild þessi hefur ekki verið
nýtt síðan í október 1987, eða síð-
ustu fimmtán mánuði og bensíngjald
því haldist óbreytt þennan tíma þótt
almennt verðlag í landinu hafi hækk-
að um 25-30%
Gjaldið leggst við stofnverð bens-
íns sem er kostnaðarverð að við-
bættri þóknun olíufélaganna og
verðjöfnunarsjóðsgjaldi þannig að
ríkissjóður fær líka nokkru hærri
söluskatt af bensínlítranum nú.
Alls fær því ríkissjóður tæpum
fimm krónum meir af hverjum bens-
ínlítra nú en fyrir áramót. Þetta
upplýsti Lárus Ögmundsson hjá
tekjudeild fjármálaráðuneytisins.
í fjárlagafrumvarpinu er áætlað
að tekjuauki ríkissjóðs vegna gjalds-
ins nemi 2,6 milljörðum króna á
árinu en hækkun gjaldsins veldur
um 12% hækkun á bensíni til neyt-
enda.
Eftir hækkunina þá er bensínverð
hér á landi svipað og það var fyrir
þrem árum þrátt fyrir að almennt
verðlag hafi á sama tíma hækkað um
70%. -sá
Breytingar á skráningu
VISA-færslna:
Kennitala
Frá og með áramótum hefur
verið tekin upp kennitala í stað
nafnnúmers í VlSA-kerfinu. í
framtíðinni mun því kennitala
birtast á öllum skjámyndum,
kortum og listum kerfisins. - ág