Tíminn - 10.10.1989, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Þriðjudagur 10. október 1989
Tímiim
MÁLSVARIFRJÁLSLYHDIS, SAMVINNU 0G FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Steingrímur G íslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Frá og með 1. ágúst hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Af landsfundi
Fréttastofur fjölmiðla hafa talið það frásagnarverð-
ast af landsfundi Sjálfstæðisflokksins, og ofar öllum
málefnum, að borgarstjórinn í Reykjavík skyldi hafa
sóst eftir að verða varaformaður flokksins.
Síst þarf þetta að koma nokkrum manni á óvart.
Viðteknar venjur í Sjálfstæðisflokknum ætlast til þess
að íhaldsborgarstjóri í Reykjavík gegni hárri virðing-
arstöðu í flokknum. Persónulegir verðleikar skipta
ekki aðalmáli, heldur er það borgarstjórastaðan sem
sker úr um verðleikana. Friðrik Sophusson varð að
beygja sig fyrir þessari staðreynd. Hann var ekki að
keppa við einhvern nafngreindan mann á jafnrétíis-
grundvelli, heldur embætti borgarstjórans í höfuð-
borg íslands, sem á frátekið sæti í stjórn flokksins.
Hitt er annað mál, að Friðriki Sophussyni þykir
borgarstjórinn hafa komið aftan að sér eins og
framboðið bar að. Viku fyrir landsfund hafði borgar-
stjórinn greint Friðriki frá því í einkasamtali að hann
sæktist ekki eftir að verða varaformaður „að svo
stöddu“. Fram yfir setningu landsfundarins bjó
Friðrik sig ekki undir annað en að verða endurkjörinn
varaformaður. Það fór á annan veg.
Eftir því sem helst má skilja, voru það forlögin sjálf
sem ráku borgarstjórann í Reykjavík til að neyta hins
sérstaka réttar borgarstjóraembættisins til virðingar-
sætis í stjórn Sjálfstæðisflokksins. Slíkum forlaga-
dómi hlýtur að fylgja sú dramatíska stígandi sem
tekur sig vel út í sjónvörpum. Þegar svo var komið
vildi Friðrik Sophusson ekki gera sig sekan um goðgá
gagnvart heilögum rétti borgarstjóraembættisins í
Reykjavík, enda borgarstjórnarkosningar í nánd.
Hann dró sig kurteislega í hlé.
Sjónarspilið kringum varaformannskosninguna
minnir annars á hinn gamalkunna tvískinnungshátt í
Sjálfstæðisflokknum, þar sem talsmenn hans eru
sífellt að lofa vestrænt lýðræði og fjölhyggju, en
hugsa í einflokkskerfum austræns heims.
Setningarræða Þorsteins Pálssonar var af því tagi
sem einkennir einflokkshyggjuna. Hún var einna
líkust því að vera þýdd úr Samlede Værker eftir
Mustafa Kemal Atatúrk. Má af því ráða andríkið og
snilldina. Þorsteinn Pálsson hlaut m.a. að guma af
því að Sjálfstæðisflokkurinn væri ,íbreiðfylking allra
stétta“ sem horfði yfir þjóðfélagið af „kögunarhóli
heildarhagsmuna“ meðan aðrir flokkar lifðu ein-
göngu fyrir þrönga sérhagsmuni. Jafnvel formaður
Sjálfstæðisflokksins hlýtur að sjá að svona tal um
íslenskt lýðræði er brennimerkt þröngsýni hans sjálfs
og flutt með landsföðurtilburðum, sem fara honum
afar illa.
í þessum uppskrúfaða tóni hélt Þorsteinn Pálsson
því einnig fram og gerðist nú söguskýrandi, að
Sjálfstæðisflokkurinn hefði stjórnað 30 ára landhelg-
isbaráttu þjóðarinnar. Slíkar eru pólitískar of-
skynjanir íhaldsins og hneigðirnar til að rangtúlka
söguna.
Saga landhelgisbaráttunnar einkenndist af þjóðar-
samstöðu og réðst af margvíslegu framlagi stjórn-
málamanna úr öllum flokkum, ráðleggingum vísinda-
og fræðimanna, dugmikilli landhelgisgæslu, að ekki
sé minnst á almenna þróun hafréttarmála í heiminum.
Illlllll garri ......... '• ........ ....... ...... ................ ..... .... ... ....
Að skjóta hrúta
Þá hefur vinum okkar í Sjálf-
stæðisflokknum tekist að halda
landsfund án þess að komast að
nokkurri bitastæðrí niðurstöðu í
landbúnaðar- og sjávarútvegsmál-
um. Fyrír fundinn gekk ekki á öðru
en heitstrengingum einstakra hópa
um að taka skyldi upp frjálsan
innflutning á landbúnaðarvörum.
Þá átti að leggja niður kvótakerfið
í sjávarútvegi. Ekkert af þessu
gekk eftir, og fór fulltrúum þar
eins og Jómsvikingum forðum, er
þeir ákváðu drukknir að halda til
Noregs að berja á þarlendum og
þústa dætur þeirra. Úr því varð
ekki annað en sneypuför, enda til
fararínnar ráðist í flýti og óðagoti.
Undarlegt þótti að DV-stefnan
í landbúnaðarmálum skyldi hljóta
þann hljómgrunn sem hún fékk
fyrir landsfund, og voru menn
jafnvel famir að halda að DV væri
tekið við af Morgunblaðinu um
línugjöfina til flokksmanna. Svo
var þó ekki. Þeir, sem Morgun-
blaðið nefndi svo skemmtilega
Aglana í flokknum munu hafa
fengið ráðið því, að skynsemin
varð ofan á, svo enn um sinn
samþykkir Sjálfstæðisflokkurinn
að landbúnaður verði stundaður í
byggðum landsins.
ísland án landamæra
Það er annars merkilegt hvað
jafn stór flokkur og Sjálfstæð-
isflokkurínn hlustar grannt eftir
röddum þeirra, sem vilja breyta
íslandi í einhverja framtíðarmynd,
þar sem gamlir og grónir atvinnu-
vegir eru lagðir til hliðar, en upp
tekin óljós stefna, eða atvinnuveg-
ur sem gæti heitið framtíðarat-
vinnuvegur með gervitunglum og
tölvuvæðingu, innflutningi á mjólk
og kjöti og óljósum fyrírburðum,
sem eiga að fylgja aldamótum og
þeim dagsetningum, sem á eftir
þeim koma. Eitt af því sem þessi
framtíðaratvinnuvegur á að hafa í
för með sér virðist vera gegndar-
laus alþjóðahyggja og fsland án
landamæra. Það á að selja og
leigja allt sem hönd á festir, og
síðan eiga einhverjir uppar og
stuttbuxnastrákar að sitja í djúpum
stólum við að reikna út vexti og
fjármagnsgróða, eftir að útlending-
ar eru farnir að gera út á ísland.
Þessi framtíðarsýn er draumur
margra í Sjálfstæðisflokknum því
miður, og þeir kalla hana framtíð-
ina.
Einn helsti talsmaður flokksins
um framtíðina var kjörinn varafor-
maður hans á þessum landsfundi.
Fengu bæði Þorsteinn Pálsson og
Davíð Oddsson hálfstalíniska
kosningu í sæti formanns og vara-
formanns, og geta nú tekið til við
að grafa undan landbúnaði og
sjávarútvegi í samræmi við stefnu-
mið framtíðar flokksins og það
grundvallarsjónarmið, að við eig-
um ekki að afla neins sjálf heldur
leigja ísland. Aglarnir í flokknum
munu auðvitað andæfa um stund,
en þar sem þeir eru ekki með í
framtíðarplaninu, þarf ekki annað
en bíða um stund eftir að þeir detti
út, af náttúrlegum ástæðum. Þá
geta Sjálfstæðismenn tekið til við
að skjóta alla þá hrúta sem þeir ná
til, en á slíkt atvik var minnt nýlega
í Morgunblaðinu, þar sem stóð: Eg
skaut hrútinn.
Marklaus plögg
Það verður afskaplega gaman að
sjá tilþrífin, þegar aldamótin nálg-
ast og sú framtíð, sem forystumenn
Sjálfstæðisflokksins telja sig hafa
veríð að leggja grunninn að með
tillögugerð varaformannsins. Og
guð hjálpi hrútunum, sem eiga sér
einskis ills von.
Þótt framtíðin sé forvitnUeg hef-
ur gengið mjög erfiðlega að spá um
hana og í raun má segja, að allar
skjaUegar staðfestingar þar að lút-
andi hafi síðar reynst marklaus
plögg. Það er því varla við því að
búast að hinn nýi framtíðarieikur
Davíðs Oddssonar eigi eftir að
rætast. En tUraunin er sú sama
þrátt fyrir það. Við höfum um
stund veríð ákaflega upptekin af
framtíðinni, og á stundum getur
það veríð góðra gjalda vert. Hins
vegar skiptir mestu máli í öUum
þjóðfélögum, og hefur raunar
sannast úti í heimi á undanfömum
vikum, að heimatúnin séu ræktuð
þannig að fólkið sem býr í landinu
geti vel unað við sinn hag og sín
störf.
Þótt fjármunafyrirtækin hafi um
sinn haft öll völd í landinu og byggi
mest á erlendu fjármagni, er alveg
ástæðulaust að ætla að þau hafi
þessi tök um alla framtíð. Enn
fáránlegra er að byggja spá um
framtíðina út frá því ófremdar-
ástandi sem peningahyggjan hefur
leitt yfir okkur. Við komum ekki
til með að leigja ísland um alda-
mótin, eða gera það að einni stórrí
fjármunaleigu. Hitt er líklegra
vegna óþols í nokkrum Sjálfstæðis-
mönnum, að hægt verði að útvega
þeim nokkra hrúta til að skjóta,
þegar líður nær aldamótum. Garri
VÍTTOG BREITT
„Flís af feitum sauð“
Kynslóð af kynslóð sungu ís-
lenskar mæður barnagæluna um að
gefa ætti börnum brauð að bíta í á
jólunum, væna flís af feitum sauð
svo komist þau úr bólunum. Lág-
markið var, m.ö.o., að hægt væri
að skammta ungviðinu feitt sauða-
kjöt á jólunum, en að baki bjó
áreiðanlega draumurinn um að
hafa svo kostaríka fæðu oftar á
borðum, bæði handa börnum og
fullorðnum.
Feitmetisfræði
En ekki hafði íslendingum fyrr
tekist að framleiða kindakjöt í svo
ríkum mæli, að magnsins vegna
hefði það nægt til að sjá fyllstu
kjötneysludrauma rætast, að allt
Iagðist á eitt um að gera slíka
drauma fast að því þjóðhættulega,
ekki einasta vegna framleiðslu- og
dreifingarkostnaðar, heldur af
heilsufarsástæðum. Ekkert átti að
vera jafn bráðdrepandi sem flísar
af vænum sauðum, jafnvel fjalla-
lömbum, þeirri lostætu villibráð.
Feitmetisfræðin lagði fram hvert
sönnunargagnið eftir annað til að
sýna fram á óhollustu dýrafitunnar
og hræðileg áhrif hennar á sam-
setningu blóðsins í mannslíkaman-
um. Engu kjöti fylgdi önnur eins
skelfing og lambakjötinu. Sú mett-
aða fitusýra sem í því er, átti að
magna svo kólesterólið í manns-
blóðinu að líf lá við.
Kenning á kenning ofan
En nú má lesa fregnir í blöðum
og tímaritum að feitmetisfræðin sé
að snúa kenningum sínum við. Dr.
Björn S. Stefánsson, hagfræðingur
og fjölvís um marga hluti, segir í
grein í Frey að breskir vísinda-
menn séu nú farnir að fullyrða að
mettaða fitusýran sterínsýra, sem
mikið er af í kindakjöti, dragi úr
kólesteróli í blóði. Heimild dr.
Björns er norska blaðið Nationen
(að vísu bændasinnað!) sem hefur
það eftir nafngreindum prófessor
við norsku Næringarrannsóknar-
stofnunina, að það sé nýlega upp-
götvað að sterínsýra dragi úr kól-
esteróli. „Áður héldu menn að
þessu væri öfugt farið," sagði próf-
essor Pedersen. Hann bætti þó við,
að í kindakjöti sem öðru dökku
kjöti fyndust fitusýrur sem ykju
kólesteról. Þrátt fyrir það taldi
hann enga ástæðu til að hvetja fólk
til að neyta minna af kindakjöti.
Hollusta kjötmetis, þ. á m. kinda-
kjöts, sýnist því vera heldur af-
sleppt hugtak. „Sr. Jóhann“ hefði
sennilega sagt að lambakjöt væri
álíka hollt og annar hollur matur.
Hvernig vegnar
íslendingum?
Dr. Björn Stefánsson endursegir
áfram frétt norska blaðsins þannig:
„Eðlilegt er að spyrja að fenginni
uppgötvun Breta: Hvernig vegnar
íslendingum, sem neyta sexfalt
meira kindakjöts en Norðmenn?
Hvernig er tíðni dauðsfalla og
hjarta- og æðasjúkdóma þar í hlut-
falli við önnur ríki Norðurlanda?
Nationen var tjáð á skrifstofu land-
læknis á íslandi að í því efni væru
tslendingar líkt staddir og Norð-
menn og Svfar. Þar (á íslandi) vilja
menn ekki álykta neitt um neysl-
una af þessu. Það mál er yfirleitt
svo flókið að ekkert verði sagt um
sjúkdóma- og dánartíðni með tilliti
til kindakjötsneyslu.“
„Jan I. Pedersen prófessor tekur
undir þetta (segir norska blaðið).
Hins vegar virðast íslendingar
sanna það að mikil neysla kinda-
kjöts eykur ekki dánartiðni vegna
hjarta- og æðasjúkdóma. Auk þess
verða íslendingar miklu eldri en
Norðmenn. Þeir verða reyndar
þjóða elstir."
Að lokum, segir dr. Björn, hefur
blaðið það eftir Pedersen að nú sé
rannsakað af kappi, hvemig hinar
ýmsu fitusýrur móti fituefni í blóði.
Sterínsýra sé aðeins ein af um 50
fitusýrum sem myndi fituna.
I.G.