Tíminn - 27.04.1990, Side 6

6 Tíminn
Föstudagur 27. apríl 1990
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin ( Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Glslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Auglýsingastjóri: Steingrlmur Gíslason
Skrifstofun Lyngháls 9, 110 Reykjavík. Sími: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsíman Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttstjórar 686306, (þróttir 686332, tæknideild 686387. Setning
ogumbrotTæknideildTimans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Mánaðaráskrift kr. 1000,-, verð I lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Árangur stjórnarstefnu
Núverandi stjómarsamstarf má rekja til þess dags þeg-
ar Sjálfstæðisflokkurinn var settur til hliðar í stjóm
landsins haustið 1988 eftir að forysta hans haíði horft á
útflutningsatvinnuvegi þjóðarinnar lagða nálega í rúst án
þess að hún hreyfði legg eða lið.
Vafalaust verður þess lengi minnst í íslenskri stjóm-
málasögu, hversu ógæfúlega formanni Sjálfstæðis-
flokksins tókst stjómarforystan í 14 hrakfallamánuði frá
hundadögum 1987 til haustslátrunar 1988. Hróður Sjálf-
stæðisflokksforystunnar mun ekki vaxa mikið við það að
rifjuð er upp sú staðreynd að hún hafði tvo þriðju hluta
þingmanna við að styðjast og hefði getað náð árangri ef
hún hefði kunnað að umgangast samstarfsmenn sína sem
jafningja og rækt við þá samráð í stað þess að setja æv-
inlega ýfrustu sjómmálahugmyndir sjálfs sín á oddinn.
Kannski var aldrei von á því að nýkapitalistamir í Sjálf-
stæðisflokknum gerðu sér umhugað um samvinnuna við
framsóknarmenn, en að Þorsteini Pálssyni tækist að fæla
krata frá sér í heilu lagi er meiri glópska en nokkur mað-
ur gat ætlað honum.
Eins og viðskilnaður Þorsteins Pálssonar var, þegar
hann hraktist frá völdum vegna hiks og úrræðaleysis í
efhahagsmálum, verður þeim mun athyglisverðari sá ár-
angur sem náðst hefúr síðan stjómarskiptin urðu haustið
1988. Á einu og hálfú ári hefúr því marki verið náð að
endurreisa rekstur sjávarútvegsins og leggja gmnn að
áframhaldandi viðgangi þeirra. Ríkisstjómum Stein-
gríms Hermannssonar hefijr tekist að fá ábyrg þjóðfé-
lagsöfl til samstarfs um endurreisnarstefúu sína eins og
heildarlausn kjarasamninga í vetur er gleggst vitni um.
Forystumenn Sjálfstæðisflokksins hugðust í fyrstu æsa
fólk gegn heildarlausninni, en hurfú ffá því vegna þrýst-
ings ffá áhrifamönnum í atvinnurekendastétt, sem vildu
leggja sitt af mörkum til skynsamlegrar þróunar í kaup-
gjalds- og verðlagsmálum.
Horfúr í íslenskum þjóðarbúskap em mjög batnandi.
Þessa bata gætir fyrst og fremst í útflutningsffamleiðsl-
unni, enda öllum ljóst að ríkisvaldið hefúr öðm ffemur
einbeitt kröftum sínum að því að koma rekstri ffam-
leiðslugreinanna á réttan kjöl. Efúahagsaðgerðir ríkis-
valdsins hafa náð þeim árangri sem að var stefút. Vegna
þeirra hefúr atvinnurekstur bætt stöðu sína og getur af
vaxandi þrótti fært sér í nyt batnandi markaðsskilyrði
erlendis. Slík em umskiptin ffá því að allt var í kalda-
koli eftir viðskilnað Sjálfstæðisflokksins fyrir einu og
hálfú ári.
Núverandi ríkisstjóm hefúr ekki lofað launþegum gulli
og grænum skógum með einhliða kauphækkunum, held-
ur laðað forystu launþegahreyfmgarinnar til samstarfs
um að reisa atvinnulífið úr rústum, treysta atvinnuörygg-
ið, kveða niður verðbólgudrauginn og gera krónuna að
krónu, sem hægt er að borga með eins og alvömgjald-
miðli. Launþegar, ekki síst húsbyggjendur og þeir sem
em að stofna heimili, njóta mikilla beinna kjarabóta
vegna vaxtalækkana, sem núverandi ríkisstjóm hefúr
beitt sér fyrir. Lánsfjárbyrði launþega hefúr lést undir
forystu ríkisstjómar Steingríms Hermannssonar. Okur-
vaxtastefna Sjálfstæðisflokksins er ekki lengur við lýði.
Þess í stað er haldið uppi vaxtastefnu sem tryggir eðli-
lega ávöxtun sparifjár án þess að íþyngja lántakendum.
Kjami málsins er sá að eftiahagsstefúa núverandi ríkis-
stjómar hefúr borið tilætlaðan árangur.
Efíir miklur og dramaíískar
sviptingar i vtóskiptaheimi
Rcykjavíkutr í gær hefur Öavíd
Oddsson fengið þamn nýja titil,
„Ilótei-horgarstjóri". Þessi titiB er
tilkomin vegna kaupa Rcykjavík-
urborgar á Hétel Borg, en áður
hefurhann keypt Broadway, kom-
ið upp veitingahúsi í Viðey, og er
að reisa veitingahús í Öskjuhiíð,
svo eitthvað sé nefnt.
Hótel-borgarstjórinn teiur heiisu
miðbæjarins i Rcykjavík stafa
mikil hætta af Áiþingi I slcudinga.
Eíni veitingastaöurinn
Pvi þðtti houum ráðlegt aö
siengja frara 120 milljónum kr. tii
að forða þvi að Aiþiugi keypti hús-
ið, en þó Garri hafi ekki tekió eftir
þvf, þá er ljóst að Gamli miðbær-
inn stendur og feiiur með því að
áfram vcrði hótcirckstur á Borg-
inni. Prekari útþensia Alþingis i
miðbænum er, samkvæmt þessu,
augijðslega til þess eins failin að
drepa i dróma alU mannlíf og fæla
fólk frá miðborgitmi, einkum yfir
sumartimann þegar eina aðdrátt-
arafl miöbæjarins fyrir Reykvík-
inga er að geta farið inn á skugg-
sælt Hótei, enda mun hvergi vera
hægt að fó sér hressingu ncma á
BorginnL Garri er farinn að halda
að alllaf hljóti að hafa verið stöð-
ugur straumur fólks inn og út af
Borgínoi á sumrum þar sem ekki
sé i önnur kaffihós eða knæpur að
venda i Gamia miðbænum, þð svo
að hann hafi aldrei orðið var við
slíkt. Þá má ijóst vera að mikii
þörf er á hótelherbergjum f
Rcykjavik, ekki síst í ijósi nýlegr-
ar skýrslu um fcrðainannaiðnatV-
inn þar sem fram kemur að fram-
boð af hófeiherbergjum er svo
mikið að uýting þeírra hefur farið
mjðg minnkandl htn síðari ár! I
ófvarpsvtðfaJi i gær undirsfrikaði
Davið Oddsson Hótel-borgarstjóri
skoðun sina og sagði að þingið
sfæði ekki nema háift áriðoghann
gæti ckki hugsað sér aö hótclrekst-
ur á Borginni legðist af og húsið
yrðí sem dauðs manns gröf hinn
helming ársins - yfir sumarmán-
uðina. Garri scr raunar ekki hvað
ætti að hafa verið þvi til fyrirslöðu
að unnt hafi verið að reka veit-
ingasölu á fyrstu hæó Borgarinn-
ar yfir sumarmánuðina, en það er
önnur saga.
Alþingi til Þingvðlla?
Eflaust geta menn deilt um hvaö
gefi helst orðið Gamla iniðbæoum
fil bjargar. Garri getur þð ekki
losnað við þano ugg, cftir að yóst
virðist að hósnæðisvandl AJþingis
verður ekki leystur með Hótel
Borg, aö fram muni koma kröfur
um að húsnæðisvandinn verði
ieystur með því að flytja Alþingi
burt úr miðbænum.
Raunar vcít Garri að sHkar radd-
ir hafa þegur koinið upp meðal
þiugmanna og ef spuruingin á að
standa um það hvort beidur beri
að reka þetfa ákveðna hófei i
Gamla miöbænum eða hvort Al-
þingi eigi að starfa þar, biandast
Garra ekki hugur um að betra sé
að hafa Alþingi I miðbænuin. Ef-
laust mæftii fá túrista tö að fara í
miðbæinn ef Aiþtugishósinu væri
breytf í safn og stofnuuin sjálf flutt
i eitthvert úfhverfið. í eitt af ná-
grannabyggðalögunum eða jafn-
vei aHa leið til Þingvalla eins og
eitt sinn var taiið víð hæfi. Gamli
miðbærinn er þó ckki eingöngu
miöpunktur Reykjavíkur hcidur
iika miðpunktur höfuðborgar
allra ísiendinga. Þaö væri því
ákaflega misráðið ef veitiuga-
rekstursdraumar Hótel-borgar-
stjórans yrðu til þess að þrengja
svo að Aiþingi isiendinga að brott-
för þess úr miðbænum væri rædd
í alvöru. Hótel-borgarstjórinn
hafði raunar ekki fyrir því, frekar
endranær þcgar hann fer að
vcrsla fyrir almannafé, að fá fram
umræðu eða samþykktir í iýðræð-
islega kjöruum valdastofnunum
áður en ætt var af stað í tilboðs-
gerð. Eíni borgarfuHfrninn, sem
strax kveður sér hljóðs og bendir á
að það séu góð vinnubrögó að
ieggja nióur fyrir sér Itina ýmsu
hiiðar hlufanna áður en miiljón-
um er eytt af almanna fé, er Sig-
rún Magnúsdóftir. i Timanum í
gær varpar hún eínmitt fram
þeirri spurningu hver muni verða
viðbrögð AJþingis við kaupum
borgarinnar á Hðfel Borg. Búið er
að leigja undtr bílastæði til alda-
móta það svæði sem nýtt Alþingis-
hús átti að rísa á og borgarftillfrú-
inn spyr hvort þetta geti leitt til
þess aö þingið vcrði að flytja starf-
semi út úr miðborginni að meira
eða minna leyti, Hér er á fcrðinni
stjórnmálamaður sem augljóslega
sér fleiri en einn teik fram i timann
og án þess að fordænia kaup borg-
arinnar á BOrginni bendir hún á
sannfærandi bótt á að máHð
þarfnisl frelcari umræðu. Garri
lillii VITT OG BREITT
Stjörnublikin dofna
Málsmetandi aðilar, svo sem eins
og Mogginn, hafa gengið hart fram
í því að heimta að allaballar og aðr-
ir sósíalistar geri upp við fortíð
sína. Allaballar fara undan í flæm-
ingi og eru enda enn með stömublik
í augum þegar horft er til baka á
mikilmenni kommaríkjanna fyrir
austan. Þar fyrir utan vita þeir ekki
hveija þeir eiga að biðja afsökunar
og eiginlega ekki heldur íyrir hvað.
Ekki kemur til greina íyrir sósíal-
ista að ganga kapítalistum á hönd
eða fara að mæra ftjálshyggjuna.
Miðstýrt eftiahasgskerfi og vísinda-
legur sósíalismi er orðinn eins úr-
eltur og lummulegur og díaletísk
efnishyggja og öreigalýðurinn sem
eitt sinn átti að sameina til fremdar
sósíalismanum er varla til nema í
þriðja heiminum og kommaríkjum
sem komin eru að fótum fram. En
sósíalisminn blívur og afturgöngur
fortíðar breyta engu um það, að á
einhveijar hégiljur verður maður að
trúa þótt stjömublikið sé farið að
doína.
Ný sýn
Málgagn þjóðfrelsis og sósíalisma
er rétt að byija að taka við sér og
búa til nýjan og betri sósíalisma og
virðurkenna um leið að sá gamli
hafi verið orðin ansi druslulegur og
ekki brúkhæfur til neinna þeirra
hluta sem hann gaf íyrirheit um.
Afturbataleiðari var í málgagninu í
gær, þar sem ritstjóri vitnar í fyrr-
verandi ritstjóra og eru þeir að
reyna að átta sig á hvað kom fyrir
hugmyndafræðina og hvert sé orðið
þeirra starf.
Ný sýn opnast þeim endurskoðun-
arsinnum sem hafa tekið frýjunar-
orð Morgunblaðsins svo alvarlega
að nú vilja þeir gera því allt til hæf-
is og gera upp við fortíð sína.
Nú segir Þjóðviljinn fullum hálsi
að inntak sósíalismans sé að fylgja
eftir þeirri siðferðilegu kröfu að all-
ir menn séu fæddir jafnir og forrétt-
indi andstæð manngildishugsjón-
um.
Þetta ætti að falla í góðan jarðveg
hjá málgagni Hvíta hússins á ís-
landi. Endurskoðunarsinnar alla-
balla em famir að finna gmndvöll
hugmyndafræði sinnar í Mannrétt-
indayfirlýsingu Bandaríkjanna, i
ákvæði sem tekið varupp í stjómar-
skrána og fransksir byltingarmenn
gerðu síðar að sínu. Hugmyndin um
að allir menn séu fæddir jafnir er
auðvitað miklu eldri en amerísku
landsfeðumir gerðu hana að af-
dráttarlausu skilyrði og lögbundu
hugmyndina.
Kollvörp
Þeir Marx og Engels fæddust
ójafnir mörgum áratugum síðar og
segir Þjóðviljinn þá höfuðsmiði
sósíalískra kenninga í afbötunar-
leiðara sínum og fer málið fyrst að
vandast þegar endurskoðunin segir
að kenning þeirra sé að sósíalism-
inn sé ekki kerfí sem hægt er að
koma á og að hann sé fyrst og
fremst hreyfing sem kollvarpar
ríkjandi ástandi.
Samkvæmt þessari kenningu er
það ágætur sósíalismi að kollvarpa
hverri einustu kommúnistastjóm í
leppríkjunum á nokkrum mánuðum
og kjósa í þeirra stað flokka sem
hafa kapítalískt markaðskerfi á
stefnuskrám sínum.
Það er heldur erfítt að skilja þá
kröfú að allaböllum beri einhver
skylda til að gera upp við fortíð sína
eins og það er kallað. Flokkurinn og
forverar hans vom aldrei annað en
söfnuðir glámskyggnra manna, sem
vom kolruglaðir í glórulausri hug-
myndafræði. Þeir sáu það sem þeir
vildu sjá, bæði gott og illt, gott fyr-
ir austan og illt fyrir vestan og allt
var svo einfalt og auðvelt úrlausnar.
Þeir bjuggu sér til vini og óvini eft-
ir hentugleikum og tömdu sér ofmat
og rógburð, allt eftir því hvað pass-
aði í kramið hverju sinni.
Þegar búið er að eyðileggja einn
sandkassann er ekki annað að gera
en finna sér annan að gamna sér í,
og sýta hvergi þann sem rústaðist.
Það er algjör óþarfi að vera að út-
skýra og afsaka eitt eða neitt. Að
minnsta kosti ekki með þeim hætti
að fara að gera stjómarskrá Banda-
ríkja Norður-Ameriku að hugverk-
um Marx og Engels. Jafnvel ekki
þótt það kunni að falla i góðan jarð-
veg hjá Mogga.