Tíminn - 27.04.1990, Blaðsíða 9
8 Tíminn
Föstudagur 27. apríl 1990
Föstudagur 27. apríl 1990
Tíminn 9
■)/
<> »• 2: ^ *
r^T%. v\
Jl*
Hver salemisferð kostar Krístján 15 krónur.
Tímamyndir Ámi Bjama
Kleinukot leitar
eftir ríkisstyrk
sem athvarf fyrir
hrakta ferðamenn
Það fór aldrei svo að umræðueftii Þjóð-
arsálarinnar á Rás 2 snerist ekki um salemi,
en svo gerðist einmitt nú í vikunni. Ástæða
þess var sú að hneyksluðum ferðalangi,
sem leggur leið sína yfir Hellisheiði á
hveijum degi, þótti ansi hart að þurfa að
eiga viðskipti við Litlu kaffistofima, eða
KJeinukot eins og kaffistofan er oft kölluð,
til að fá að nota salemið. Ástæða þessarar
óskar eigenda Litlu kaffistofunnar er sú að
þeir þurfa að flytja vatnið á staðinn frá
Reykjavík, og það ekki minna en sjö til átta
tonn á viku þegar mest er.
Að sögn Kristján Kristinssonar, eiganda
Litlu kaffistofiinnar, kostar það hann 1,50
að flytja hvem lítra vatns að kaffistofunni.
Tíminn aflaði sér upplýsinga um hversu
mikið vatn færi í eina „niðurhalningu“ á
hefðbundnu salemi og reyndust það vera
níu til ellefu lítrar í hvert skipti sem sturtað
var niður. Kostar því hver klósettferð eig-
anda Litlu kaffistofunnar í það minnsta 15
krónur, ef miðað er við tíu lítra vatnskassa.
Síðan má bæta við kostnaði vegna pappír-
snotkunar og vatnsrennslis í handlauginni,
því vert er að gera ráð fyrir að fólk þvoi sér
enn um hendur að lokinni salemisferð.
Hann sagði misjafnt hversu mikil vatns-
notkunin væri, en hún er heldur meiri yfir
sumartímann. Kristján tók upp á því nú um
áramót að setja upp orðsendingu þess efhis
að salemin væm eingöngu ætluð viðskipta-
vinum. Aðspurður hvers vegna, sagði hann
að það hafi verið farið að ganga fram af
honum hvemig straumur var á salemin og
kostnaðurinn því samfara. Þá var umgang-
urinn hreint ótrúlegur oft á tíðum, en nú eft-
ir að hann hefur salemin fyrir viðskiptavini,
þá hefur umgengnin breyst mikið til batn-
aðar. „Þetta er orðin spumingin um það
þegar fólk kemur hingað inn, fer á salemið
og út aftur, hvers vegna á ég að vera að
borga kostnað fyrir fólkið, eða réttara sagt
hvers vegna á ég að vera að borga fólki fyr-
ir að gera þarfir sínar,“ sagði Kristján.
Hvemig varð þér við þegar umræðan fór
Eftir
Agnar
Óskarsson
ffarn í Þjóðarsálinni? „Hún varð mér að
mörgu leyti mikill léttir. Fólk gagnrýnir oft
án þess að vita hlutina. Menn hafa komið
og beðið um vatn á bílana. Þegar maður
segir að það þurfi að borga fyrir það, þar
sem ég þarf að flytja það úr bænum, þá reka
menn oft upp stór augu og jafhvel rífa
kjaft,“ sagði Kristján.
En viti menn, Tíminn hafði ekki staldr-
að við á Litlu kaffistofunni nema í um 15
mínútur, einn morguninn nú í vikunni, er
inn vatt sér ungur maður, er fest hafði bílinn
sinn i einu fyrirstöðunni sem var á bíla-
stæðinu við kaffistofuna og óskaði hann
eftir smáaðstoð. Við því var orðið eins og
góðum þegnum sæmir og bílnum ýtt úr
„skaflinum“. Síðan var gengið inn og
spjallinu haldið áfram við Kristján. Ekki
var liðin nema mínúta, er sami maður kom
inn á nýjan leik, gekk rakleiðis að salem-
inu, vatt sér inn og lokaði. Kom hann út
skömmu síðar og hélt á braut. Það leyndi
sér ekki undrunin hjá Kristjáni og Tíma-
mönnum, enda þakkaði maðurinn ekki einu
sinni fyrir sig.
Almenningur gerir sér ef til vill ekki
grein fyrir gildi þess að hafa áningarstaði
sem Litla kaffistofan er við fjölfömustu
þjóðvegi landsins. Þess er skemmst að
minnast að fyrir skömmu þurfti fjöldi fólks
Litla kaffistofan eða Kleinukot hefur leitað eftir ríkisstyrk til að geta veitt þá þjónustu sem nauðsynleg er.
að dveljast yfir nótt í Staðarskála í Hrúta-
firði, þar sem vegir í nágrenninu vom með
öllu ófærir og Litla kaffistofan í Svína-
hrauni og eigendur hennar hafa oft komið
ferðalöngum sem leið hafa átt um Hellis-
heiði til hjálpar. Kristján Kristinsson sagði
að flestir væm sammála um að áningastað-
ir, eins og Litla kaffistofan er, hefðu mikið
gildi. „Þegar það er bijálað veður og bílinn
festist þá labbar maður ekki 20 kilómetra til
byggða,“ sagði Kristján. Hann sagði það
oftsinnis hafa komið fyrir að fólk væri veð-
urteppt hjá honum í lengri eða skemmri
tíma. „Það er raunar sérkennilegt að segja
frá því, ekki lengra frá höfuðborginni, að
það er þó nokkuð algengt að fólk komi
hingað til að hringja á aðstoð eða til að fá
hér aðstoð,“ sagði Kristján. Hann hefur nú
sótt um ríkisstyrk, vegna þess öryggis sem
Kleinukot veitir ferðalöngum sem leggja á
Hellisheiði yfir vetrartímann. Kristján
sagðist hins vegar ekkert hafa heyrt af
gangi þeirra mála og tíminn yrði að leiða í
ljós hvað út úr því kæmi. Um styrkinn er
sótt til deildar innan Vegagerðar ríkisins.
Ef þú fengir slíkan styrk væri ekki þá sú
kvöð á þér að vera alltaf tiltækur?
„Jú, jú. Eg er alltaf á staðnum og ef fólk
lendir i hrakningum, þá bankar það upp á
hvort sem er á nóttu eða degi,“ sagði Krist-
ján.
Virðir fólk það við þig að þú hafir þessa
þjónustu, hvort sem er að nóttu eða degi?
„Það er misjafht. Ég hef verið ræstur
upp af því að fólk hefur verið orðið bensín-
laust. Ég gat nú ekki annað en glott einu
sinni, þá bað maður mig um bensín fyrir
hundrað krónur til að komast í bæinn. Það
er þá orðið heldur lítið sem maður hefur
fyrir það að vakna upp,“ sagði Kristján.
Hefurðu hugleitt að leggja vatnsleiðslu
hingað eða bora eftir vatni?
„Það yrði svo rosalega löng lögn og
dýrt. Möguleiki væri að fá að nýta borholur
í Hveradölum, en lagnimar þyrfti að ein-
angra og leggja alla þessa leið. Upphæðim-
ar em orðnar ævintýralega háar. Eg hef líka
verið að spá í að bora hér fyrir utan. Hraun-
hellan er um 40 metra þykk, en spumingin
er hvar er vatnið. Það liggur á einhvers
staðar undir hellunni, en menn vita ekkert
hvar hún er,“ sagði Kristján.
Vatnið er ekki eina vandamálið sem
Kristján þarf að glíma við. Hann þarf einn-
ig að sjá um að losa sig við allt msl sem til
fellur, bæði frá honum og þeim sem leið
eiga framhjá. Hann sagðist margsinnis hafa
óskað eftir að þetta yrði gert, en aldrei hafi
verið orðið við því. „Það er mjög vinsælt af
ferðafólki að koma hér við og tæma bílana
af rusli, áður en farið er í bæinn,“ sagði
Kristján. Litla kaffistofan tilheyrir Ölfus-
inu. Finnst þér að sveitarfélagið eða ríkið
ætti að koma til móts við þig? „Mér þætti
það ekkert óeðlilegt. Það em staðir styrktir
víða um land, sem ekki einu sinni em opn-
ir yfir allan vetrartímann. Mér þætti það
ekkert óeðlilegt enda er þetta líklega með
fjölfömustu fjallvegum á íslandi," sagði
Kristján.
Kristján sagði að fólk væri oft ótrúlega
skammsýnt í vondum veðrum. Sagði hann
frá dæmi þessa efhis sem átti sér stað í vet-
ur þegar björgunarsveitir vom kallaðar út
og rútur stoppaðar af fyrir utan kaffistof-
una. Ökumenn fólksbílanna gerðu hins
vegar sitt til að reyna að komast áfram,
þrátt fyrir fortölur bæði björgunarsveitar-
manna og bílstjóra rútubílanna.
Fjöldi fólks notar svæðið í kringum
Litlu kaffistofuna sem áningar- og útivist-
arsvæði, enda kjörið gönguskíðaland þar í
nágrenninu. Gegnt kaffistofunni em einnig
haldnar vélsleða- og torfærukeppnir. Krist-
ján sagði um leið og hann horföi út um
gluggann og brosti, að fyrsta torfærukeppn-
in yrði líklega í kringum 13. maí. Brosið
kom til af því að svo langt sem séð varð,
var undirlendið, gil og skomingar þakið
snjó. Það þarf því mikið til að sá snjór verði
farinn af keppnissvæðinu í tæka tíð.
Aðspurður sagðist Kristján ekki vera
viss um hversu lengi hann hygðist vera
með kaffistofuna. „Það er mun betra að
vera hér, en í bænum,“ sagði Kristján. Hvað
er svona gott við þetta? „Það er góður andi
hér. Draugahlíðin rétt hjá,“ sagði Kristján.
Aðspurður hvort hann hafi orðið var við
draugana sagði hann svo ekki vera. „Það
em margir hér á sveimi, en það er allt gott.
Kaffistofan væri líklega búin að fuðra ilpp
oftar en hún hefur gert ef þeir væm ekki á
sveimi hér í nágrenninu,“ sagði Kristján.
Kristján hefúr rekið Litlu kaffistofuna
ásamt móður sinni sl. sex ár. Fyrir þá sem
ekki hafa lagt leið sína í Litlu kaffistofuna,
er þetta eins óg nafhið gefúr til kynna kaffi-
stofa og viðumefhið Kleinukot á við enn í
dag, því boðið er upp á ljúffengar heima-
bakaðar kleinur.
m
—