Tíminn - 19.12.1991, Blaðsíða 8

Tíminn - 19.12.1991, Blaðsíða 8
8 Tíminn Fimmtudagur 19. desember 1991 Náttúru- og umhverfissinnar snúast gegn raforkuvinnslu með vindmyilum Þegar bóndinn Klaus Presting, sem er 47 ára og býr í Fredenbeck í Neðra-Saxlandi, lítur á rafmagnsmæÚnn sinn getur hann séð hversu mikla peninga hann hefur grætt til viðbótar. Presting vinnur með vindorkuveri rafmagn sem hann matar frá bæ sín- um inn á opinbert flutningskerfi, og selur það til Uberlandwerk Nord- Hannover fyrir 16,61 mark kílóvatt- ið. Á hverju ári framleiðir hann meira en 100.000 kílóvött og tekur þar af fimmta hlutann til eigin nota. Hann segist líta veðurfarið allt öðrum augum eftir að hann fór að fram- leiða rafmagnið. Landbúnaðarafurðir hafa lækkað í verði og aukabúgreinin kemur sér vel Á sama tíma og verð á landbúnað- arafurðum eins og gulrótum, káli og kartöflum hefur farið fallandi hefur vindbóndinn aflað sér umtalsverðra aukatekna með rafmagninu sínu. Aðrir bændur hafa líka uppgötvað að hægt er að græða peninga á vind- orku. Á svokölluðum sterkvind- svæðum, td. við þýsku strendurnar en lfka í hálendinu, eru embættis- menn í meiri önnum en nokkru sinni fyrr við að skrá umsóknir um að fá að reisa vindmyllur. Sömu sögu segir yfirmaður fyrirtækis sem vinnur að framgangi nýtingar vind- orku í Kfl. í vindlandinu Slésvík- Holtsetal- andi snúast nú þegar 230 myllur sem samtals framleiða 33 megavött fyrir allt að því 22.000 heimili. Orkumálaráðherra Kflar segir að vindorkan geti orðið nýr grein í landbúnaði og það til frambúðar. Vindorkuver ekki skipulögð í samræmi við náttúruvemd En nú er farið að bóla á andstöðu gegn þeirri orkuöflun sem til þessa hefur verið álitin mjög góður kostur sem umhverfisvinsamleg aðferð í orkuframleiðslu. Það eru einmitt umhverfis- og náttúruverndarsinn- ar sem telja upp alla mögulega skað- semi sem uppsetning sífellt fleiri nýrra vindmylluspaða gæti haft í för með sér fyrir landbúnað, blóma- og dýralíf. Þannig gagnrýnir líffræðingurinn Gottfried Vauk, 65 ára verkefnis- stjóri við norður-þýsku náttúru- verndarakademíuna, þessa taum- lausu uppbyggingu. Hann segir að vindorkuver séu ekki skipulögð í samræmi við nátt- úruvernd. í undirbúningsrannsókn að byggingu og rekstri vindorku- vera, sem orkumálaráðherrann í Bonn hefur pantað og á að taka tillit til líffræðilegra atríða og umhverf- isvemdar sjá sérfræðingar, eins og Vouk vindorkunni ýmislegt til for- áttu. Bóndinn Klaus Prestlng hefur komlð sér upp ágsetls aukabúgreln, raforfcuvinnslu msð vindmyllum. Tjón á varpi þúfutittlinga Á ellefu þýskum vindorkusvæðum rannsökuðu þeir t.d. „tjón á varpi þúfutittlinga", áhrifin á þróun bald- ursbrár og truflunina á „landslags- myndinni". Prófessor Vauk, fyrrverandi yfir- maður fuglaathugunarstöðvar á Helgolandi, upplifði á Norðursjávar- eyjunni sína fyrstu „stóru furðu". Við áætlanimar á Helgolandi, þar sem er stærsta þýska vindhjólið, hafði láðst að taka tillit til þess að eyjan er mikilvægasti áningarstaður fugla. í rannsókn Rijksinstituut voor Natuurbeheer í Hollandi hafði þegar komið fram að álíka margir fuglar dræpust f vindmyllum og á vegum. Og danskir rannsóknarmenn kom- ust að því að fuglar í fæðuleit hrekj- ast af svæðum sínum vegna hverfl- anna. Nýjar og strangari reglur Nú krefjast alþjóðlegu umhverfis- verndarsamtökin World Wildlife Fund for Nature þess að nýjar og strangar reglur verði settar gegn „villigróðri" vindhjóla. Og að áliti forseta náttúrvemdarsambands Þýskslands má „ekki neyða vindorku upp á umhverfið sama hvað það kostar." í samræmi við þessar skoðanir hef- ur verið lokað fyrir fyrstu 500 metra flóðgarðanna sem reisa á vindhjól á í Dithmarschen í Slésvík- Holtsetal- andi. Og á merskisvæðunum í Mel- Breska blaðið Private Eye þrítugt: Hefur lifað af 250 málaferli Blaðið er sagt mjög breskt, illkvittið og ósmekklegt. Afhjúpunarblaðið Private Eye, sem sérhæfir sig í að á upplýsingum eiturtungna, hefur lifað af 250 málaferli á undanfömum þrem áratugum. Dónaskapur og ósvífni, auknefni til háðungar þekktu fólki og dylgjur birtist annan hvem föstudag í bresku blaði sem ekki á sinn líka, hvort heldur er leitað í austlægum eða vestlægum heimshlutum. Pri- vate Eye, enska háðs-, svívirðu- og afhjúpunarblaðið er samtímis há- vaða- og skemmtiblað heimspress- unnar — árásargjamt, fyndið, smekklaust, þegar það verður út í ystu æsar að vera illkvittið og allt að því eins ósanngjarnt og lífið sjálft. Blaðið, sem er prentað á ódýran pappír og gefið út eins og skólablað segir af meinfysinni ánægju frá nýj- asta leynimakkinu á hverjum tíma í stjómmálum, stórfjármálum og út- gáfuheiminum, tekur á beinið rétt- armál, verkalýðsfélög og konungs- ættina, dregur fram úr leyndar- dómum einkalífsins ástamál þeirra áberandi og gerir gys að öllum sem álíta sig mikilvæga og þýðingar- mikla. Og þess vegna er Private Eye sérstaklega uppsigað við blaða- menn. Málaferlin 250 hafa kostað blaðið um eina milljón sterlingspunda Nú hefur þetta ágæta blað náð þrjá- tíu ára aldri, öllum til mikillar undrunar — ekki síst fómarlömb- um þess, sem hafa dregið Private Eye inn í meira en 250 málaferli á ferli blaðsins og létt pyngju þess um u.þ.b. eina milljón punda. Hvað eft- ir annað hefur blaðið, sem nú er gefið út í 206.715 eintökum, staðið frammi fyrir fjárhagslegu hruni, síöast vorið 1989. Blaðamennimir hafa nefnilega hvað eftir annað ákallað hið frjóa afl ímyndunaraflið, þegar upplýsingaöflunin hefur reynst ótraust skv. kenningunni um að enginn sé reykur án elds. En í hvert sinn hefur það gerst sem sennilega er einstakt í sögu blaðaútgáfu, lesendur hafa hlaupið undir bagga og lagt fram smáupp- hæð hver um sig og sem kunnugt er gerir margt smátt eitt stórt. Þetta gerðist t.d. 1986 þegar blaðið tapaði meiðyrðamáli sem blaðakóngurinn Robert Maxwell höfðaði gegn því. Eftir það notaði Private Eye hvert tækifæri til að kalla blaðakónginn „feita skúrkinn" og birta af honum skrípamyndir í gervi sjóræningja- skipstjóra (Cap’n Bob). Kærumálin hófust þegar með 27. tölublaði Það vom fjórir stúdentar sem stofnuðu blaðið og í byrjun var upp- Private Eye er ekkert heilagt, ekki einu sinni barneignir í fjölskyldu drottningar. Svona leit forsíðan út þegar hertoga- hjónin af York báru nýfædda prinsessuna Beatrice út af fæðingardeildinni 1988. Stolt móðirin segir: Hún hefurfeng- ið útlitið frá mér og gáfurnar frá honum. Og barnið stynur. lagið 500 eintök, en þegar með 27. tölublaði fengu þeir á sig kæm. Það hefði þýtt ótímabæran dauðdaga blaðsins hefði ekki kærandinn tekið upp á því að gefa upp öndina áður en réttarhöldin hófust. í áranna rás hefur Private Eye sagt frá fjölmörgum málum og er meg- inreglan sú að hafa eftir upplýsing- ar þeirra sem leggja eiturtungunni lið. Málin hafa snúist jafnt um mál- efni ríkisins og kynlíf þekkts fólks. Þannig má nefna morðsamsærið gagnvart Jeremy Thorpe, fyrmm leiðtoga Frjálslyndra, og ástarævin- týri ráðherra íhaldsmanna, Cecils Parkinson með ritara sínum, sem bar ávöxt. En ákafast kvelur Private Eye blaðamenn, og þá helst höfunda leiðara og fastra dálka, en þeim er helgaður sérstakur staður í blaðinu undir hausnum „Pseuds Comer". Það er einkum útbelgt sjálfsálit þesara dálkahöfunda sem gefur Pri- vate Eye tækifæri til að níðast á þeim. Dálkurinn „Street of Shame" (Gata skammarinnar) snýst hins vegar um þær harðsoðnu venjur sem tíðkaðar em í faginu, og þar er upp- Iýst hver hefur platað hvern starfs- félaganna hvernig, eða hverjum hefur einmitt enn einu sinni orðið fótaskortur á eigin óþverraslóð. Dæmi: „Staðgengill aðalritstjóra Sunday Times, kvennagullið Ivan Fallon með fi'nu hárgreiðsluna, hef- ur farið fram úr sjálfum sér í smjað- urshættinum." Uppnefnin tolla Yfirleitt loða uppnefnin, sem Pri- vate Eye útdeilir rausnarlega, um aldur og ævi við þá sem hljóta þau. „Brillo Pad“, stálullin með sápu er uppnefnið sem blaðið gaf Andrew Neil, aðalritstjóra Sunday Times og hann gengur síðan undir. Einmitt úr þessu „skelfilega blaði“ komst lan Hislop er aðalritstjóri Pri- vate Eye. Hann heldur því fram að blaðið sé samfélaginu til góðs. En margir hata hann og blaðið! „BriIIo”, sem er hrjúfur í umgengni við annað fólk, að því að vinkona hans leitaði návistar Donalds „Pixie" Trelford, yfirmanns keppi- nautsblaðsins Observer, og fann hana. „Ég held að einmitt blaðamennska Private Eye geri samfélaginu eitt- hvert gagn,“ segir Ian Hislop aðal- ritstjóri. Þar hefur hann að vísu ekki rétt fyrir sér — en misskiln- ingur hans liggur í því að með blaði sem vekur slíka meinfysi getur heimurinn sem hægast Iifað í þrjá- tíu ár í viðbót!

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.