Tíminn - 01.05.1992, Qupperneq 16

16 Tíminn
Föstudagur 1. maí 1992
Björn Grétar Sveinsson, formaður Verkamannasambands íslands og verkalýðsfélagsins Jökuls á Höfn:
Launafólk hrekst undan
stöðugum hræðsluáróðri
i.
Styrkur verkalýðshreyfíngarinnar
hlýtur að skoðast hverju sinni af því
umhverfi sem við hrærumst í. Und-
anfarna fleiri mánuði hefur verið
rekinn harður og linnulaus áróður,
hræðsluáróður gagnvart launafólki
og landsmönnum öllum af hálfu
ríkisvalds og atvinnurekenda. Það
virðist svo sem sá áróður hafi orðið
ofan á þannig að í þetta sinn virtist
ekki vera samstaða um að fara í að-
gerðir.
Það segir mér hins vegar ekkert
um það að sá tími sé liðinn að
hreyfingin nái samstöðu um alls-
herjaraðgerðir til að verjast ef á þarf
að halda. Samflot eins og haft var
nú hefur marga kosti. Það er að vísu
þungt í vöfum en hefur kosti eins
og þá að eftir því sem hópurinn er
stærri fylgir honum meiri ógnun,
einkum ef í honum er mikill sam-
hljómur.
Ef til vill þurfum við í verkalýðs-
hreyfingunni að fara að skoða áróð-
ursstöðu hennar í nútíma þjóðfé-
lagi. Ég held að við þurfum að skoða
þessa hluti rækilega innan frá og
gaumgæfa atriði eins og áróðurs-
stöðu og áróðurstækni. Þjóðfélagið
byggir að meira eða minna leyti á
áróðri og á því sviði þurfum við ein-
faldlega að styrkja okkur.
En ég vil ekki segja að hreyfingin
sé máttlaust verkfæri í kjarabaráttu
í þágu hins almenna félagsmanns
og að vísu vil ég meina að hinn al-
menni félagsmaður sé sjálf hreyf-
ingin og ég fullyrði að verkfalls-
vopnið sem slíkt sé ekki ónýtt þó að
þjóðfélagsumbreytingar hafi marg-
ar orðið á þann hátt að launþegum
hafi orðið stöðugt erfiðara að nota
þetta vopn. Ég vísa hér til þess að
við eyðum flest orðið launum okkar
áður en við öflum þeirra.
2.
Miðað við þær aðstæður sem við
vorum í þegar að því kom að sátta-
semjari lagði fram miðlunartillög-
una, þá sætti ég mig við þessa nið-
urstöðu. Að sjálfsögðu er maður
ekki ánægður eftir að hafa lagt upp
með ákveðnar kaupkröfur og kröfur
á hendur ríkisvaldinu í öllu því um-
róti sem átt hefur sér stað þar. En
þegar atvinnuástand fer versnandi
þá virðist ekki vera sá samhljómur
sem nauðsynlegur er til að hægt sé
að fara út í aðgerðir. Þegar sátta-
semjari lagði fram miðlunartillög-
una var ég ánægður með það því að
á því augnabliki var útilokað að
hjakka lengur í því fari sem viðræð-
urnar voru komnar í.
Ég vil hins vegar taka fram að mér
finnst með ólíkindum að árið 1992
skuli hreyfingin þurfa að beita sér í
samningaviðræðum gegn fyrirætl-
unum stjórnvalda að loka geðdeild-
um barna og öldrunardeildum. Ég
held að manni hefði seint dottið í
hug að þetta ætti maður eftir árið
1992.
Við stóðum frammi fyrir mjög
samræmdu valdi ríkis og atvinnu-
rekenda og án aðgerða komumst
við hreinlega ekki lengra og verð-
um að hlíta því. Nú á næstu dögum
kemur í ljós í atkvæðagreiðslu um
sáttatillöguna hvort okkar mat var
rétt eða rangt.
3.
í mínum huga og mínum augum
hefur 1. maí mjög mikið gildi, ef til
vill vegna þess uppeldis sem ég
hlaut. Ef skoðuð er saga 1. maí þá
var fyrsta kröfugangan hérlendis
gengin 1923 í Reykjavík og þar voru
kröfur afdráttarlausar. Dagurinn
var þá og síðan notaður til þess að
setja fram kröfur verkafólks og at-
vinnurekendur óttuðust þessar
göngur og þann kraft sem í þeim
birtist.
Ef til vill má segja að í seinni tíð
hafi hefðir dagsins þróast í þá átt að
efla samstöðuna og að minna á sig.
í framtíðinni held ég að við þurfúm
að endurskoða einmitt þetta meðal
annars á þann hátt að samræma
þær kröfur sem við komum fram
með 1. maí, ýmist staðbundnar
kröfur eða sameiginlegar um Iand
allt. Við þurfum að vekja upp bar-
áttuhug 1. maí og megum ekki láta
glepjast af nútímanum. Það sem
verið hefur að gerast undanfarið
sýnir okkur það að verkalýðshreyf-
ingin þarf sannarlega að vera vel á
verði þótt um velferðarþjóðfélag sé
að ræða og gæta þess að stoðir þess
verði ekki nagaðar undan því. Það
er okkar hlutverk að halda þessum
stoðum styrkum. 1. maí hefur því
mikið gildi í mínum augum. Hér á
Höfn í Hornafirði er alltaf farin
kröfuganga og því mun verða hald-
ið áfram.
Gunnar Þorgeirsson, lengst til vinstri, formaður Trintrons, heiðr-
aði nokkra félaga sérstaklega fyrir dugnað viö bygginguna. Þeir
eru frá Gunnari; Þorleifur Sivertsen, Gunnar Sveinsson, Gísli
Steingrímsson, Snorri Sveinsson og Pálmar Sigurjónsson.
Ný björgunarstöð í Grímsnesi:
5 ára afmæli
sveitarinnar
Ný björgunarstöð Hjálparsveitar-
innar Tintron í Grímsnesi var tekin í
notkun fyrir skömmu á 5 ára afmæli
sveitarinnar.
Hjálparsveitarfélagar reistu húsið í
sjálfboðavinnu og tók byggingin 2
ár. Hreppsfélagið hefur svo keypt
hluta hússins fyrir áhaldageymslu.
Tintron, sem heitir eftir eldgíg í
Grímsnesinu, er vel búin tækjum og
tekur í notkun nýja björgunarbifreið
innan skamms. —GKG.
Stjórn B.í. ásamt verðlaunahöfum. Standandi frá vinstri: Hreinn Pálsson, Friðjón Þórðarson, Ingi R.
Helgason, Jónas Hallgrímsson, Valdimar Bragason og Andrés Valdimarsson. Sitjandi frá vinstrí:
Steinþór Birgisson (Sigurössonar), Haraidur Ólafsson, Sigróður Eyþórsdóttir, Hörður Áskelsson og
Magnús Ingimundarson. Tímamynd Ámi Bjama
w Brunabótafélag íslands úthlutar heiðurslaunum:
íslensku samfélagi
til hags og heilla
Nýútskrifaöir leiðbeinendur ásamt kennurum sínum Thor B. Eggertssyni, Maríu Haraldsdóttur og
Guðmundi Ragnarssyni.
Björgunarnámskeiði lokið:
Nýir leiðbeinendur
12 nýir leiðbeinendur í skyndihjálp
hafa lokið prófi eftir björgunar-
námskeið sérstaklega sniðið að
þörfum björgunarsveita.
Námskeiðið tók 12.daga og hlutu
nemendurnir réttindi sem leið-
beinendur og flokksstjóraréttindi
innan skipulags Almannavarna
ríkisins.
Björgunarsveit Landsbjargar stóð
fyrir námskeiðinu á Úlfljótsvatni.
—GKG.
Heiðurslaunum Brunabótafélags íslands var úthlutað í gær. Nú
hafa alls 78 einstaklingar hlotið launin í þau 10 skipti sem þau hafa
verið veitt.
Að þessu sinni eru hin útvöldu
þau Haraldur Ólafsson veður-
fræðingur, Hörður Áskelsson,
lektor og organisti, Jónas Ingi-
mundarson, kennari og píanó-
leikari, Sigríður Eyþórsdóttir
kennari og Birgir Sigurðsson rit-
höfundur. Birgir gat því miður
ekki mætt til að taka á móti heið-
urslaununum þar eð að hann sit-
ur við skriftir í Skotlandi.
Að sögn Inga R. Helgasonar, for-
stjóra Brunabótafélagsins, er til-
gangurinn með heiðurslaunun-
um að gefa „einstaklingnum kost
á að sinna sérstökum verkefnum,
sem til hags og heilla horfa fyrir
íslenskt samfélag, hvort sem það
er á sviði lista, vísinda, menning-
ar, íþrótta eða atvinnulífs." Skil-
yrði er að sótt sé um launin vegna
verkefnis sem viðkomandi kosti
sjálfur.
Sigríði Eyþórsdóttur voru veitt
heiðurslaunin í 4 mánuði til að
auðvelda henni að stýra leikhópn-
um Perlunni þar sem einungis
starfar þroskaheft fólk á aldrinum
19-48 ára. Hún segir launin mikla
viðurkenningu fyrir Ieikhópinn
sem listamenn. „Þetta eru mjög
sérstæðir listamenn og að fá
svona viðurkenningu er alveg of-
boðsleg lyftistöng," segir Sigríð-
ur. „Þroskaheftir eru hinn
gleymdi hópur í þjóðfélaginu.
Þeir eiga sér engan þrýstihóp og
kunna ekki að koma sér áfram
sjálfir. Það hefur verið hugsjón
hjá mér að aðrir sæju hvað þeir
geta mikið.“
Öll vinna við leikhópinn Perluna
hefur verið gerð í sjálfboðavinnu.
En nú stendur frumsýning fyrir
dyrum, því hópurinn hyggst heQa
sýningar á verkinu „Mídas kon-
ungur“ þann 20. maí nk. Sigríður
hefur sjálf gert leikgerðina eftir
þessu gríska ævintýri.
—GKG.