Tíminn - 23.01.1993, Blaðsíða 7

Laugardagur 23. janúar 1993
Tíminn 7
sprungin, þar sem annar hver
grunnskóli í landinu var tengdur
netinu, ásamt fræösluskrifstofum
o.fl. Þetta var orðin miðstöð, sem
náði til mjög stórs hluta af íslensku
menntakerfi. Þá var farið að reyna
að koma þessu á skikkanlegri kjöl,“
bætir Pétur við.
Til að gera langa sögu stutta, fékk
Pétur iiðveislu Menntamálaráðu-
neytisins, Kennaraháskólans o.fl.
vorið 1992 til að gera netið aðgengi-
legra og tæknilegra betur úr garði,
og þá breytti bað jafnframt um nafn.
Imba varð lslenska menntanetið.
Nú eru tölvumiðstöðvarnar þrjár á
jafnmörgum stöðum á landinu og
notendur hafa aðgang að hraðvirk-
um símalínum, að sögn Péturs. Þá
vinna þrír starfsmenn auk hans við
netið.
Hann hefur nýlega gert könnun á
því hversu margir noti kerfið dag
hvem. Á fyrstu 18 dögum þessa
mánaðar notuðu um 500 manns
kerfið. „Þeir höfðu tengst vélum
netsins um 260 sinnum á dag að
meðaltali," bætir Pétur við.
Kennarinn í Reykja-
vík, en nemendur um
allt land
Hvað er betra við að nota tölvunet,
frekar en að taka upp símtólið og
hringja beint í fólk? „Þessir miðlar
bæta hvern annan upp, en útiloka
ekki hvern annan, frekar en bíll og
flugvél. Kostur tölvupósts umfram
t.d. síma er sá að viðtakandi þarf
ekki að vera viðstaddur á sama tíma,
eins og í símtali tveggja einstak-
linga. I tölvupósti sendirðu bréfið
þitt og viðtakandi bregst við því
þegar hann hefur tíma til. Þá er
hægt að senda fjölda manns sama
bréfið, innanlands sem erlendis,"
segir Pétur.
Hann nefnir nýlegan farskóla
Kennaraháskóla íslands sem dæmi.
„Kennari við skólann getur sent eitt
bréf til hátt í 90 nemenda, sem þar
eru við nám. Þeir tínast inn á netið
á misjöfnum tíma, en það væri gjör-
samlega óhugsandi að ná símafundi
með öllu þessu liði,“ segir Pétur.
Hann kallar þetta tölvutækt póst-
hús, en segir að það sé ekki nema
hluti af þeim notum sem hægt sé að
hafa af netinu. „Annar möguleiki er
það, sem hefur verið kallað ráð-
stefnur eða ritþing, en það felst í því
að umræður í ráðstefnuformi fara
fram innan netsins. Þær geta bæði
verið innlendar og alþjóðlegar.
Þannig flæðir gríðarleg þekking inn
í landið. Ætli það komi ekki til
landsins um 50 mb. á dag af umræð-
um af opnum ráðstefnum, sem fjalla
um allt milli himins og jarðar, en
eru misjafnlega gagnlegar samt,“
segir Pétur.
Þessu til viðbótar segir hann að
gríðarlegt magn af hugbúnaði flæði
um netið. „Það geta menn tínt nið-
ur og notað án endurgjalds," segir
Pétur.
Nýjasti möguleikinn, að sögn Pét-
urs, er að notendur eiga þess kost að
geta flett upp í alls konar gagna-
bönkum. Þar nefnir hann sem dæmi
gagnabanka sem heitir Erick, en í
honum er að finna útdrætti úr öllu
því sem sagt er og skrifað um
menntamál. Notandinn þarf aðeins
að slá inn leitarorð. Pétur nefnir
sem dæmi að um daginn hafi hann
leitað með hjálp leitarorðsins
„small school". „Þá fékk ég um 100
útdrætti sem fjölluðu um litla skóla
í hinu ólíklegasta sámhengi. Þar var
fullt af efni, sem rímar ágætlega inn
í umræðuna um sameiningu sveit-
arfélaga og þá að loka litlum skól-
um,“ segir Pétur. Hann prentar út
það efni, sem hann teíur að muni
nýtast sér.
Hvað er ísinn þykkur
á Norðurpólnum?
Þá nefnir Pétur eitt skemmtilegt
dæmi um notkun tölvunetsins.
„Einn skólastjóri sló því fram við
kennara sinn um daginn að hann
mætti tengjast fslenska menntanet-
inu, ef hann gæti fundið þar upplýs-
ingar um þykkt íshellunnar á Norð-
urpólnum. Það var langt innan við
mínútuverk að fara inn í banka sem
heitir „World factbook", fletta þar
upp á leitarorðinu „ice“ og fá upp-
lýsingar um þetta atriði. Þykktin
reyndist vera rúmir þrír metrar að
meðaltali," segir Pétur.
Það virðast engin takmörk vera á
notkunarmöguleikum tölvunetsins.
Þannig bendir Pétur á að notendur
hafi aðgang að bókasöfnum víða um
heim og geti flett þar upp í atriða-
orðaskrám tuga erlendra háskóla-
bókasafna. „Þetta er þjóðvegur, sem
er afar mikil skammsýni að hafna.
Þarna er gríðarlega mikið púður og
þá ekki aðeins fyrir skólafólk, held-
ur einnig fyrir upplýstan almenning
sem vill leita sér þekkingar," segir
hann.
Það er ekki ofsögum sagt að kerfið
breiðist út um allan heim. Þannig
segir Pétur að hægt sé á augabragði
að ná til austantjaldsríkjanna fyrr-
verandi. ,Að vísu er símakerfið
þeirra ekki neitt óskaplega gott og
þeir eru kannski ekki með jafn há-
þróaðar tengingar og Vesturlanda-
búar. Þeir voru líka útilokaðir frá
þessu af pólitískum ástæðum og eru
að brjótast þarna í gegn,“ segir Pét-
ur. Hann nefnir sem dæmi að skóla-
bekkur á íslandi geti auðveldlega
komist í samband við jafnaldra sína
í Rússlandi. Það er gert með því að
hafa samband við upplýsingabanka,
sem heitir „Kid link“ og er sam-
starfsverkefni kennara og barna um
víða veröld. „Ég myndi álíta líkurn-
ar á þessu ákaflega góðar," segir Pét-
ur. „Ég veit um einn skóla á Suður-
landi, sem var í miklum eldfjalla-
samanburði við skóla á Hawaii.
Annar íslenskur skóli var t.d. í
tengslum við veðurathugunarstöð á
Suðurskautslandi," bætir hann við.
Hann bætir enn öðru skemmtilegu
dæmi við um möguleika tölvunets-
ins. „Menntaskólakennari í Reykja-
vík skrifar syni sínum í Kanada löng
og ítarleg fréttabréf tvisvar sinnum
í viku, sem hann vinnur upp úr fjöl-
miðlum. í Kanada fer þetta inn á
svonefndan póstlista, sem er dreift
áfram til íslendinga í námi erlendis.
Núna eru á þessum lista um 200
manns, sem búa víða í Norður- Am-
eríku, fjölmörgum Evrópuríkjum
og jafnvel Japan. Mig grunar að
þessi fréttaskeyti séu greiðasti að-
Ílangur námsmanna að fréttum frá
slandi," segir Pétur.
Getur eingöngu batnað
Hvernig sér Pétur framtíðina?
„Netið getur eingöngu batnað og er
alltaf að batna. Það stækkar og
stækkar og alltaf eykst magn þeirra
upplýsinga, sem þar eru aðgengileg-
ar. Menn bregðast við því með því að
bæta tengingar, auka vinnsluhrað-
ann, bæta hugbúnað sem notaður er
til að finna upplýsingar. Það er gjör-
samlega ómögulegt fyrir nokkurn
mann að hafa yfirsýn yfir það sem til
er. Þess vegna er alltaf verið að þróa
nýjar leiðir til að finna gögnin í
þessu gríðarmikla safni. Framfar-
irnar eru ekki minni en bylting, frá
því ég byrjaði á þessu. Ég álít að það
hafi verið hraðari þróun á þessu
sviði en ýmsum öðrum sviðum
tölvutækni. Ég sé það fyrir mér að
þessi tækni verði liprari og aðgengi-
legri og þess vegna auðnýttari fyrir
hvern sem er,“ segir Pétur.
Hann segir að nú sé markmiðið að
tengja nánast alla skóla landsins inn
á netið. Pétur telur að í kjölfarið á
þeirri þróun muni almenningur
nýta sér tölvunetið í auknum mæli.
Til þess að tengjast netinu þarf svo-
kallað móthald, sem er milliliður á
milli tölvunnar og símans. „Það er
töluvert önnur aðstæða fyrir al-
menning í bæjarfélögum að kaupa
sér ódýrt móthald og fá svo kennara
til að koma sér af stað,“ segir Pétur.
„Ég trúi því að þarna eigi sér stað
ákveðin snjóboltaáhrif. Það bætast
við einir tíu til fimmtán þjálfaðir
menn á dag,“ segir Pétur.
Er þetta dýrt? „Það skiptir engu
máli hvort verið er að skrifast á við
barn í næsta skóla eða barn á Suð-
urskautslandi, það kostar það sama.
Það er vegna þess að netið er rekið á
leigðum föstum línum. Skólarnir
greiða félagsgjöld til netsins sem
við hér á landi notum til að greiða af
okkar línum. íslenska menntanetið
er hluti af Samtökum um upplýs-
inganet rannsóknaraðila, sem heitir
SURÍS. Samtökin reka línuna til út-
landa og við greiðum tíund af kostn-
aði við hana. Úti í heimi reka fræði-
stofnanir og háskólar netin og þar
tíðkast ekki að taka gjald fyrir þá
umferð sem þar fer í gegn,“ segir
Pétur.
Heiðursvélstjóri
íslenska menntanetsins
Hvernig tilfinning er að sjá áhuga-
mál verða að slíkri byltingu? „Mér
finnst þetta sérstaklega ánægjuleg
tilfinning. Málið er að þróast í þá átt
sem ég ætlaði því að þróast í upp-
hafi. Þetta hefur gengið framar
fremstu vonum," segir Pétur.
Þróunin lætur ekki að sér hæða, en
líklega væri hún hægari ef ekki
væru til brautryðjendur, sem með
ósérhlífni og eldmóði marka braut-
ina. Gleði brautryðjandans leynir
sér ekki, þegar Pétur getur þess að
þróunin staðnæmist ekki í fjöru-
borðinu. „Það síðasta, sem ég frétti
af samverkamanni mínum, var að
hann var að tengja vélstjórann á ms.
Baldri á miðjum Breiðafirðinum í
farsíma. Mér þótti þetta svo
skemmtilegt að þessi vélstjóri var
umsvifaiaust skipaður heiðursvél-
stjóri íslenska menntanetsins,"
sagði Pétur að lokum. -HÞ
Kennaraháskóli Islands. Þar er nú hafin fjarkennsla í réttindanámi kennara og höfuöhjálpartækið er Islenska menntanetiö,
sköpunarverk Péturs Þorsteinssonar, skólastjóra á Kópaskeri.
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, f.h. byggingadeildar borgarverk-
fræðings, óskar eftir tilboöum í endurmálun á ýmsum fasteignum Iþrótta-
og tómstundaráðs.
Útboðsgögn veröa afhent á skrifstofu vorri, Frlkirkjuvegi 3, Reykjavlk, frá
og með þriðjudeginum 26. janúar, gegn kr. 5.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað fimmtudaginn 11. febrúar 1993, kl.
11,00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 - Sími 25800
Innkaupastofnun Reykjavlkurborgar, f.h. Hitaveitu Reykjavikur, óskar
eftir tilboöum I einangraöar stálpipur, Preinsulated Steel Pipes.
Um er að ræða 3.500 m af pipum og tengistykkjum i stærðunum DN
200 til DN 600 mm.
Pípumar skal afgreiða eigi siöar en I mai 1993.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, Fríkirkjuvegi 3, Reykjavlk.
Tilboðin verða opnuö á sama staö þriðjudaginn 16. febrúar 1993, kl.
14,00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 - Simi 25800
----------------------\
1?
Innilegar þakkir fyrir veitta samúð og vinarhug við andlát og útför eigin-
manns míns, fööur, tengdafööur, sonar og afa
Guðmundar S.M. Jónassonar
vélsmiðs,
starfsmanns og varaformanns Félags jámiðnaðarmanna
Hallfríöur P. Ólafsdóttir
Æglr J. Guömundsson Linda Brá Hafsteinsdóttir
Jónas Þ. Guömundsson Þóra B. Arnardóttir
Sigríður Hrund Guömundsdóttir Reynir A. Guölaugsson
Sigriður Magnúsdóttir
og barnaböm
_____________________/
Viö þökkum af alhug öllum þeim sem sýnt hafa okkur samúð og vináttu við
andlát og útför okkar ástkæra eiginmanns, föður, tengdafööur, afa og
bróður
Ingimars Eydal
Byggðavegi 101b,
Akureyri
Hjartans kveðjur og blessunaróskir til allra þeirra sem heiðrað hafa minn-
ingu hans, svo og þeirra er með svo margvislegu móti veittu honum lið-
sinni og styrk i veikindum hans.
Ásta Sigurðardóttir,
Guðný, Inga, Ingimar, Ásdís,
tengdabörn og barnabörn,
Finnur Eydal, Gunnar Eydai og fjölskyldur.
___________________________________________________________/
------------------------------------------------------------\
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi
Hjörtur Hjartar
fyrrverandl framkvæmdastjóri,
Flyðrugranda 8
verður jarðsunginn frá Neskirkju mánudaginn 25. janúar kl 13.30.
Guðrún J. Hjartar
Jóna Björg Hjartar Páll van Buren
Sigríður Hjartar Stefán Guöbergsson
Elín Hjartar Davfð Á. Gunnarsson
Egill Hjartar María Gunnarsdóttir
barnaböm og barnabarnabörn
____________________________________________________________/