Tíminn - 14.08.1993, Blaðsíða 7

Laugardagur 14. ágúst 1993
Tíminn 7
Möguleikar í
atvinnumálum
í Ámeshreppi bjuggu í des-
ember síðastliðnum 109
manns. Landbúnaður er aðal-
atvinnugrein sveitarinnar og
bústofn bænda er sauðfé.
Bændur hafa getið sér gott orð
fyrir sauðfjárrækt, féð þykir
afurðamikið og iðulega er tví-
lembt. Búin eru hins vegar í
lágmarki hvað varðar stærð og
mega varla við því að skera
niður fé, eins og bændum hef-
ur verið gert að gera. Slátur-
hús hefur verið rekið á Norð-
urfirði en í kjölfar gjaldþrots-
ins er líklegt að bændur verði
að fara með fé sitt í slátrun um
Sigursteinn Sveinbjörnsson í Litlu- Ávlk nýtir rekaviöinn til fulls. Hann hefur smíðaö skemmu undir viöarvinnsluna, þar sem hann framleiöir m.a. parkett.
Stóra-Ávfk. Landslagiö á Ströndum er stórfenglegt.
Vmamyndir GS
náttúran sérstök og margt að
sjá. Helst ríður á, að bjóða upp
á ferðir og afþreyingu. Gistiað-
staða er nokkur í hreppnum
og ber þar hæst Hótel Djúpa-
vfk.
Af þessari upptalningu má sjá
að möguleikar eru fyrir hendi
í Ámeshreppi.
En vilja menn
búa þar?
íbúar í Ámeshreppi, og
Ströndum yfirleitt, hafa getið
sér frægðarorð fyrir dugnað
og atorkusemi. Tölulegar
staðreyndir bera dugnaðinum
vitni. Hjá Stofnlánadeild land-
búnaðarins fengust þær upp-
lýsingar að í könnunum hefur
Strandasýsla iðulega komið
best út hvað varðar greiðslur
af lánum. Bændur í Ámes-
hreppi hafa ávallt staðið í skil-
um.
En staðreyndimar segja
einnig annað. Fyrir verðtrygg-
ingu 1979 tóku margir bænd-
ur í hreppnum lán til hús-
bygginga. Eftir það hafa fáir
tekið lán. Það er til marks um
litla endumýjun og litla upp-
byggingu í hreppnum á síð-
ustu ámm. Fjárhúsin og íbúð-
arhúsin em enn í góðu standi
enda tiltölulega nýleg. Spum-
ingin er hins vegar sú hvort
unga fólkið fæst til að halda
byggðinni við. Fólk er mjög
farið að eldast í Ámeshreppi
og það er spurning hvort sú
kynslóð sem nú er að vaxa úr
grasi telur aðra kosti álitlegri
en að taka við búskap af for-
eldrum sínum.
Jaðarsvæði
Útlitið er dökkt íÁmeshreppi.
Fólkinu fækkar og verslunar-
rekstur er erfíður. Það er svo
ekki til að bæta stöðuna að Ár-
neshreppur fellur ekki undir
skilgreiningu á víixtasvæði, en
samkvæmt stefnu í byggða-
málum ber að beina opinberri
aðstoð til slíkra svæða.
f ljósi þess að Ámeshreppur
hefur aldrei verið baggi á þjóð-
arbúinu mætti álykta að opin-
ber aðstoð væri réttlætanleg.
En það virðist fyrir íbúum Ár-
neshrepps liggja að taka á
vandamálum sínum án aðstoð-
ar að neinu marki.
Hafa ber í huga að á harðbýl-
um svæðum sem þessu býr
duglegt fólk og úrræðagott. Á
bændum í Ámeshreppi er ekki
annað að heyra en beir ætli að
vera bændur í Ámeshreppi
áfram. Ef svo er, þá kemur fátt
í veg fyrir það. Hún er ekki að
ástæðulausu trú þeirra sem til
þekkja. GS.
Framtlöarbændur f Árneshreppi?
Bændur tapa
inneignum
Gjaldþrotið er mikið áfall fyr-
ir viðskiptamenn kaupfélags-
ins. Margir bændur tapa inn-
eignum sem þeir áttu í kaup-
félaginu, sumir hátt í milljón.
Alls nemur inneign bænda og
félagasamtaka um níu millj-
ónum króna.
„Hér vom engar viðskipta-
skuldir. Bændur áttu hér inni
og höfðu stutt við bakið á
kaupfélaginu. Það dugði þó
ekki til þess að bjarga því,“
segir Gunnsteinn. „Það er
ákaflega sárt að vita til þess að
stuðningur þeirra skyldi ekki
nýtast kaupfélaginu til þess að
lifa áfram. Mennimir tapa svo
fyrir bragðið."
Gunnsteinn segir sárt að
horfa upp á þessa niðurstöðu,
þar sem öllum hafi verið annt
um að fyrirtækið fengi að lifa
áfram og starfa. En kemur
gjcddþrotið til með að ráða úr-
slitum um það hvort byggð
verður áfram í Ámeshreppi
eða ekki? „Nei, það held ég
ekki. En þetta em örlagarík
tímamót Ég hef fundið það á
fólki, og reyndar sjálfum mér
líka, að það er skelkað. En ég
held að engum hafí dottið í
hug að flytja út af þessu,“ seg-
ir Gunnsteinn. „En það verður
að vera verslun ef fólk á að
geta búið í Ámeshreppi. Ég
held að það sé öllum ljóst og
ég vona að það sé almenn sam-
staða um að reyna að leysa
þessi mál. Ég vona líka að op-
inberir aðilar taki sig á og vilji
ekki sjá sveit eins og Ámes-
hrepp fara í eyði bara út af
þessu máli.“
100 km. leið til Hólmavíkur.
Helstu fiskveiðiþorp í Ámes-
hreppi mega muna sinn fífil
fegri. Á Djúpuvík og á Eyri við
Ingólfsfjörð var áður fyrr
blómleg sfídarútgerð, en hún
lagðist af á 6. áratugnum. Frá
Djúpuvík er stunduð nokkur
útgerð á sumrin auk þess sem
þar er starfrækt hótel og ferða-
mannaþjónusta. Á Norðurfirði
er höfn og Kaupfélagið rak þar
fiskvinnslu. Nokkrir smábáta-
eigendur gera út frá Norður-
firði og fiskvinnslan er enn
starfrækt af leigutaka. Grá-
sleppuveiði er talsvert stund-
uð í hreppnum, t.d. á Gjögri.
Veiðin hefur verið heldur
dræm upp á síðkastið.
Meðal annarra auðlinda í Ár-
neshreppi má nefna rekavið-
inn, sem nokkrir bændur hafa
nýtt til fulls sem arðbæra
aukabúgrein. Áður fyrr stund-
uðu menn hákarlaveiðar í
miklum mæli, en þær em að
mestu liðin tíð, auk selveiða.
Líkt og í öðmm byggðarlög-
um er mjög horft til ferða-
mannaiðnaðar sem líklegan
vaxtarbrodd í atvinnumálum
sveitarinnar. Ferðamanna-
straumur hefur reyndar aukist
norður á Stnindir, enda er