Tíminn - 28.05.1994, Side 9

Laugardagur 28. maí 1994

9
Rábstefna Alþjóöahvalveibiráösins:
Hvalfribun í
Suðurhöfum
Puerto Vallarta, Reuter
Meirihluti þeirra ríkja sem
eiga aöild að Alþjóðahval-
veiðirábinu, IWC, komst að
samkomulagi um það á
fimmtudag að friða allar
hvalategundir fyrir sunnan
40. gráðu suðlægrar breiddar.
23 ríki greiddu fribuninni at-
kvæði sitt, Japanar voru einir
á móti henni en bandamenn
þeirra sátu hjá við atkvæða-
greiðsluna og þaö sama gerbu
Norbmenn.
Niðurstaða hvalveibiráðsins
var mikiö áfall fyrir Japana og
kemur í veg fyrir allar veiðar
þeirra í hagnaðarskyni á haf-
svæðinu viö Suðurskautslandið.
Umhverfisvemdarsinnar fögn-
uðu aftur á móti úrslitum máls-
ins og sögðu þetta einn merk-
asta áfanga í því að banna hval-
veiðar um allan heim. „Hvalim-
ir unnu mikinn sigur hér í Pu-
erto Vallarta, stríðinu er ekki
lokið en það er skoðun okkar ab
þetta tákni upphafið að enda-
lokum hvalveiða í ábataskyni,
sagði Clif Curtis, yfirmaður
hvalafriðunarbaráttulibs Græn-
friðunga.
Norðmenn sátu hjá við at-
kvæðagreiðsluna til að styggja
ekki Bandaríkjamenn. Karsten
Klepsvik, fulltrúi Norðmanna á
fundinum, tók þó undir skoð-
anir Japana og sagði samþykkt-
ina ekki byggjast á vísindaleg-
um niðurstöðum. ■
Svíar leggja mikiö upp úr Eystrasaltssamstarfinu:
Reuter
Stœkkar Evrópusambandiö?
Austurríkismenn ganga fyrstir EFTA- þjóba til atkvœbagreibsiu um abild ab Evrópusambandinu, 12. júní nœst-
komandi. Stjórnvöld hafa hvatt landsmenn til ab greiba abildinni atkvœbi sitt.
Skobanakannanir og stjórnmálaskýrendur telja ab þjóbaratkvœbagreibslan verbi hnífjöfn þó ab fylgjendur abild-
ar hafi lengst af talist vera í meiríhluta mebal atkvœbisbœrra Austurríkismanna.
Eystrasaltið
tilheyrir Evrópu
framtíðarinnar
Margaretha af Ugglas, utan-
ríkisráöherra Svíþjóöar, seg-
ir ab miklu skipti ab Eystra-
saltið verbi „evrópskt haf-
svæði" í framtíðinni.
í ræðu sem af Ugglas hélt á
fundi Eystrasaltsráðsins í Tall-
inn á miðvikudaginn lagði
hún áherslu á að það skipti
sköpum fyrir Svíþjóð, Finn-
land og Noreg að löndin
beggja vegna Eystrasaltsins
tengdust sem mest. Svenska
Dagbladet greindi frá þessu í
gær.
Ráðherrann sagði að Evrópu-
sambandsaðild Norðurland-
anna þriggja væri forsenda
þess að tengja Miö- og Austur-
Evrópu vesturhluta álfunnar.
Af Ugglas sagðist sjá það fyrir
sér að Pétursborg öölaðist aft-
ur sinn fyrri sess sem miðstöð
Eystrasaltsviðskipta og þunga-
miðja norð-vesturhluta Rúss-
lands.
Að ári liðnu kemur for-
mennska í Eystrasaltsráðinu í
hlut Svía. Þeir hafa uppi mikil
áform um að auka áhrif sín í
austurátt og um leið vægi
ráðsins. ■
Formiö á þjóöaratkvœöagreiöslu um ESB-aöild Svía komiö á hreint:
Svíar fá að velja
um þrjá kosti
Stjómlaganefndin í Svíþjób
tók í vikunni undir þá skoðun
ríkisstjómarinnar að rétt væri
ab bjóöa þeim Svíum sem
greiba atkvæði um abild lands-
ins að Evrópusambandinu þrjá
kosti.
Fólk getur þá valið um þrjá
seðla, á einum stendur já, á ein-
um nei og einn veröur auöur. Á
öllum þremur er svo sama spum-
ingin: „Telur þú að Svíþjóð eigi
að verða aðili að Evrópusam-
bandinu á gmndvelli samkomu-
lags Svíþjóðar og ríkja sambands-
ins?"
Sú skoöun sem fær flest atkvæði
sigrar. Ef flestir skila auðu verður
skipuö sérstök nefnd af þeim
flokkum sem eiga fulltrúa á Rík-
isdeginum, þjóðþingi Svía, í
þeim tilgangi að skera úr um
hvaö gera skuli.
Svíar hafa fagnað þeirri ákvörð-
un Finna aö láta þjóöaratkvæða-
greiðsluna um ESB- aðildina fara
fram 16. október á undan bæði
Svíum og Norðmönnum.
Margaretha af Ugglas, utanríkis-
ráðherra Svíþjóðar, sagði í viötali
við Dagens Nyheter ab hún
reiknaði meö ömggum sigri
fylgjenda Evrópusambandsaðild-
ar Finna og það kæmi til með að
hafa mikil áhrif á viðhorf
sænskra kjósenda gagnvart ESB-
abild Svíþjóðar. Carl Bildt, for-
sætisráðherra Svíþjóöar, vill þó
ekki gera of mikið úr áhrifum úr-
slitanna í Finnlandi á viðhorf
Svía til aöildarinnar og varar við
því ab þau séu ofmetin. ■
Finnska stjórnin ákveöur aö styrkja bœndur umfram fjárframlög frá ESB:
Reynt ab kaupa bændur til stuönings
við Evrópusambandsaöild
Já eöa
neií
Noregi
Samkvæmt frétt í norska
dagblaöinu Verdens Gang fá
Norðmenn aðeins ab velja
um tvo kosti í þjóbarat-
kvæðagreibslunni um aöild
landsins að Evrópusam-
bandinu.
„Á Noregur ab verba aðili að
ESB - Evrópusambandinu?"
hljóðar spumingin á kjörseðl-
inum sem Norðmenn fá í
hendumar 28. nóvember
næstkomandi. Gunnar Berg,
ráðherra bæjar- og sveitar-
stjórnarmála gekk í þessari
viku frá lögum um þjóðarat-
kvæðagreiðsluna. Búist er við
að framkvæmd hennar kosti
sem nemur 700 milljónum ís-
lenskra króna. ■
Frá Ösp Viggósdóttur, Finnlandi
Finnska stjómin hefur kom-
ist ab samkomulagi um ab
styrkja bændur og innlendan
iðnað meb umfangsmiklum
hætti. Ákveðið hefur verið að
þjóbaratkvæbagreiðsla um
Evrópusambandsaðild Finna
verbi 16. október.
Eftir löng og ströng fundahöld
tveggja þingflokka stjómarinn-
ar, Miðflokksins og Hægri
flokksins, tókst ab ná samstöðu
innan stjómarinnar um
styrkjapakka handa bændum
og innlendum iðnaði, fyrst og
fremst fyrirtækjum í matvæla-
iðnaði. Þeir bændur sem
stimda búskap í Suður-Finn-
landi og fá ekki hlut af „norð-
urstyrkjum" Evrópusambands-
ins munu fá styrki frá finnska
ríkinu.
Bændum er í raun heimilt ab
framleiða eins mikiö og þeir
vilja þar sem ekki náðist sam-
komulag á milli Hægri flokks-
ins og Miðflokksins um niður-
skurð á framleiðslu, en Hægri
flokkurinn vill tengja fram-
leibslumagnið vib neysluna
innanlands.
Styrkjapakkinn er þó miðaöur
við að framleiðsla haldist svip-
uð og nú er. í heild verður
styrkurinn 14-15 milljaröar
finnskra marka (180-200 millj-
arðar íslenskra króna) á næsta
ári. Af þessum 15 milljörðum fá
finnskir skattgreibendur að
borga 10-11 milljarða marka,
en um 4 milljarðar koma úr
sjóðum ESB.
Skattar á matvæli
lækka
Ríkisstjómin kom sér enn
fremur saman um að lækka
virðisaukaskatt á matvælum í
17% frá og meb 1. janúar næst-
komandi. Finnska landbúnað-
arráðuneytið áætlar að skatta-
lækkunin ásamt verðlækkun á
hráefni í matvæli leiði til allt að
10% lækkunar á verði matvæla
til neytenda. Árið 1998 á viröis-
aukaskattur á matvæli að lækka
enn frekar eða í 12 af hundraði.
Lífeyrissjóösgreiöslur laun-
þega verða lækkaðar um eitt
pró-sentustig.
Þá hefur verið fallið frá skatta-
hækkunum þeim sem stefnt
hafði verið að á næsta ári, en
krafa Hægri flokksins, og eitt
helsta kosningaloforð hans fyr-
ir síðustu kosningar, að tekju-
skattur yrði lækkaður hlaut
ekki náð fyrir augum hinna
stjórnarflokkanna. Það, og
óbilgimi Miðflokksins í land-
búnaðarmálum, fór mjög fyrir
brjóstiö á þingflokki Hægri
flokksins, sem samþykkti til-
lögurnar meb naumum meiri-
hluta eftir langar umræbur. Á
fundinum kom fram tillaga um
að fella styrkjapakkann en hún
var felld. Á tímabili virtist sem
upp úr stjómarsamstarfinu
væri að slitna vegna styrkja-
málsins.
Þjóðaratkvæða-
greiðsla 16. október
Það kom nokkuö á óvart að
stjómin skyldi ákveða að láta
ganga til atkvæða um Evrópu-
sambandsaðild Finna þann 16.
október. Fram undir þab síð-
asta var rætt um ab best væri að
bíða eftir Svíum og jafnvel
Norbmönnum líka. I Svíþjóð
verður þjóbaratkvæðagreiðslan
um ESB- aðildina 13. nóvember
en norsk stjómvöld eiga eftir
að ákveða hvaða dag þjóðin fái
að kjósa um örlög sín.
Á finnska kjörseðlinum mun
standa „Á Finnland að gerast
aðili aö Evrópusambandinu
samkvæmt þeim samingi sem
gerður var við sambandið?"
Hægt verður að velja um að
svara „já" eða „nei". Þetta er í
annað sinn sem haldin er þjóð-
aratkvæbagreiösla í Finnlandi.
í fyrra skiptið, árið 1931,
greiddu Finnar atkvæði um af-
nám bannlaganna. ■