Tíminn - 13.08.1994, Qupperneq 11

Laugardagur 13. ágúst 1994
Wímmw
ii
me&albóndi kaupi ekki áburð
fyrir 5-600 þúsund á ári. Þann
kostnað spara ég en önnur út-
gjöld koma á móti og ég þarf
auðvitað að bera á eins og aðrir.
Það skiptir máli að nýta mykj-
una sem bezt og þá er mikil-
vægt að bera á á réttum tíma.
Það þarf að gerast í rekju þann-
ig að köfnunarefnið rjúki ekki
út í veður og vind. Og svo þarf
að koma smáranum í túnið.
Smárinn er eiginlega lykilatriði
í þessu öllu saman. Hann virkar
líkt og lúpínan, en þetta eru
belgjurtir sem nauðsynlegar eru
til að rækta upp jarðveginn.
Það er alveg ótrúlegt að sjá
muninn á þeim jarðvegi sem
búið er að rækta upp með líf-
rænum aðferðum og þeim jarð-
vegi sem einungis fær tilbúinn
áburð. Ég fékk hingað efna-
fræðing til að rannsaka þetta.
Hann tók jarðvegssýni. Rætum-
ar í gamla jarðveginum voru
stuttar og rýrar, náðu varla
nema 5 sentimetra niður í jörð-
ina, en í lífræna jarðveginum
voru þær kröftugar og stóðu
amk. 20 sentimetra niður í
moldina. Það sér hver maður
að það sem vex upp af þess-
háttar rót er kjarnmeira en hitt,
og þar við bætist að þegar jarð-
vegurinn er orðinn lífrænn má
jafnvel sleppa því að bera á
sum árin því að hann geymir í
sér næringuna. Ég segi stund-
um að ólífrænn jarðvegur sé
eins og fíkill. Hann skilar engu
nema hann fái sinn tilbúna
áburð jafnt og þétt og svo þarf
hann á endanum að fara í
þriggja ára afvötnun til að
losna við það fíkniefni sem
hann er háður.
— Hvemig gengur að rcekta túnin
upp með smára?
Þaö gengur ágætlega þegar
Skjólbelti gegna lykilhlutverki við lífrœna rœktun, og hér er Kristján við eitt fjölmargra belta á jörðinni.
Tímamyndir: jAK
einu sinni er búið að sá hon-
um. Þab hefur bara verið erfitt
að fá fræið. Innflytjendur hafa
ekki sinnt því að hafa þab á
boðstólum þannig að ég hef
oröið að flytja það inn sjálfur.
Ég hef reynslu af breskum,
sænskum og svissneskum
smára. Sá sænski er varla fáan-
legur. Eftirspurnin eftir fræinu
hefur aukizt svo gífurlega síðan
lífræn ræktun fór að aukast svo
mjög, að Svíarnir hafa ekki
undan að framleiða handa
sjálfum sér. Nú undanfarið hef
ég verið með svissneskan smára
og mér virðist hann koma álit-
lega út.
— Þú rcektar líka garðávexti meö
lífrcenum aðferðum. Hvernig
gengur það?
Ég er aðallega með rófur og
gulrætur en líka smávegis af
salati og káli. Þetta er algjörlega
lífræn framleibsla og ég hef
komizt ab því ab með natni er
hægt ab halda kálflugunni ill-
ræmdu í skefjum með mykju
og hlandi sem þá er úðað á
með mykjudreifara í júnímán-
uði, áður en kálflugan kemst á
kreik. Mér tekst líka að komast
hjá arfa að verulegu leyti með
því að nota alltaf nýbrotið land
undir garðræktina. Þá hef ég
þann háttinn á að bera á að
hausti og plægja fyrir frost.
— Og hvemig gengur að selja líf-
rcent grcenmeti?
Það þarf að koma því á mark-
að í réttu samhengi og mér hef-
ur reynzt bezt að selja það í sér-
verzlunum meb heilsuvörur og
skyldan varning. Ég býst við ab
viðskiptavinir þar séu dálítið
öðru vísi sinnaðir en fjöldinn
sem kaupir sín matvæli í stór-
verzlunum. Það þýðir ekki fyrir
þá sem rækta lífræna garð-
ávexti ab ætla sér að keppa vib
þá sem flytja inn kynstur af
ódýru grænmeti. Þessar vöru-
tegundir eiga varla nokkub
sameiginlegt annað en nafnið.
Við seldum fyrsta lífræna græn-
metið árið 1990 og eftirspurnin
er meiri en framboðið. Spilda
til lífrænnar ræktunar þarf ab
hafa verið laus við tilbúinn
áburð í ein þrjú ár áður en
hægt er að selja afurðirnar sem
lífræna ræktun. Safnhaugagerð-
in er mikilvægur þáttur í þessu.
Allur lífrænn úrgangur sem hér
fellur til fer í safnhaug, td. allt
trjákurl og moð. Ég er í ágætri
samvinnu við Ibntæknistofnun
um safnhaugagerðina, en af-
raksturinn set ég svo í græn-
metisstykkin. Hann hefur ekki
einungis áburöargildi því að ég
nota hann líka í þekju til aö
hindra illgresissprettu.
Það er ástæba til að geta þess,
segir Kristján Oddsson á Neðra-
Hálsi, að í þessu starfi er hugar-
farið þab sem skiptir kannski
mestu máli. Bóndi sem ætlar að
leggja fyrir sig lífræna ræktun
má ekki hugsa um þab eitt ab
framleiða sem mest á sem
skemmstum tíma. Hann verbur
að hafa vilja, útsjónarsemi og
þolinmæði til að bíða eftir því
að starfið skili árangri og þá er
víst að uppskeran verður ríku-
Ieg. Hér er um það að ræða að
fá náttúruna til að vinna meb
sér. ■
Hitaveita Reyfejavífeur býður landsmenn velfeomna
til Nesjavalla sunnudaginn 14. ágúst.
C'unnudaginn 14. ágúst, milli klukkan 10 og 16, býður Hitaveita
l) Reykjavíkur alla landsmenn velkomna að skoða Nesjavalla-
virkjun. Starfsmenn virkjunarinnar munu skýra fyrir gestum feril
vatnsins í gegnum virkjunina, hvernig ferskt, kalt vatnið er hitað
og það síðan leitt til notenda á veitusvæðinu. Að lokinni skoðun er
boðið í ökuferð um Hengilssvæðið þar sem, meðal annars, gestir
finna fyrir þeim ógna krafti sem hýr í iðrum jarðar og hrýst fram í
einni af borholunum á svæðinu. Að lokum eru gestir velkomnir í
kaffi og meðlæti í Nesbúð á Nesjavöllum.
Hitaveita Reykjavíkur hefur gert sumarveg með bundnu slitlagi
meðfram aðveituæðinni milli Nesjavalla og Grafarholts. Ekið
er á þennan vegfrá Hafravatnsleið milli hæjanna Dals og Miðdals.
Þaðan er aðveituæðinni fylgt um Hengil til Nesjavalla. I góðu veðri
hlasir við fjallahringurinn frá Esju til Bláfjalla. Utsýnið úr Hengli
yfir Þingvallasvæðið er stórbrotið. Einnig má aka Grafningsveg til
ogfrá Nesjavöllum.
Allir eru hjartanlega velkomnir.
HITAVEITA
REYKJAVÍKUR

xav.