Tíminn - 06.01.1995, Blaðsíða 6

6

Föstudagur 6. janúar 1995
Skilabob
kríunnar:
Náttúruöflin láta ekki ab sér hœba:
Brú yfir Borgarfjörð
liggur undir skemmdum
Utblástur frá bíl í lausagangi
mengar. Er ekki óþarfi ab
f menga, ef bíll er ekki í notkun?
Borgarfjarbarbrúin, sem þrátt fyrir ungan aidur er farin ab láta á sjá undan náttúruöflunum.
er blandað svokölluöu loftblendi
til þess aö fá loftbólur í hana.
Loftbólurnar gefa hugsanlegu
vatni í steypunni rými þegar það
frýs og þenst út. í Borgarfjaröar-
brúnni eru þessar loftbólur í ysta
lagi steypunnar á stöplunum full-
ar af einhverju seti, þannig aö
vatnið í steypunni hefur ekkert
rými og sprengir því útfrá sér í
frosti. Þannig flagnar ysta lagið af
steypunni á stöplunum. Þetta
vandamál er fyrir hendi í öllum
brúm sem standa í sjávarföllum
við landið.
Það er ekki vitað nákvæmlega
hvað það er sem fyllir loftbólurn-
ar, en talið að það geti jafnvel ver-
ið salt sem síast inn í steypuna
með sjónum, en fer ekki út aftur.
— skín í bert járnib á köflum
Á fjórtánda ár er síban umferð
var hleypt á brúna yfir Borg-
arfjörð. Þrátt fyrir ab þab sé
ekki hár aldur fyrir mann-
virki af hennar gerb, þá hefur
hún látib á sjá undan átökun-
um vib náttúruöflin. Þó und-
arlegt megi virbast, þá eru þab
ekki ógnarkraftar sjávarfall-
anna, sem hafa unnib mest á
brúnni, heldur er þab dropinn
sem holar steininn.
Nýlega urðu menn varir við að
ysta lag steypunnar á stöplum
brúarinnar er fariö að flagna af,
og er farið að skína í bert járnið á
köflum. Flögnunin á sér stað á því
bili sem gætir flóðs og fjöru, sem
er um tveir metrar. Fyrst og
fremst mun vera um að ræða
frostskemmdir, þó klakaburður úr
Hvítá og þverám hennar hjálpi
eitthvab til við eyðinguna.
Á vegum Vegagerðarinnar er
verið að vinna að skýrslu um
skemmdimar á brúnni og mun
hún verða tilbúin í byrjun febrú-
ar.
Samkvæmt heimildum Tímans
mun eftirfarandi skýring vera efst
á baugi hjá mönnum: I steypuna
Einn af stöplum Borgarfjarbarbrúarinnar sem orbib hafa fyrirsteypu-
skemmdum.
Ofsöltun
I. Umhverfi okkar í borginni og bæj-
um á íslandi er viðkvæmara en margan
grunar. Tveir lítrar af terpentínu (tjöru-
leysi) ofan í mölina heima vib eða bílar
í lausagangi viö aðra hverja verslun í
miðbæjunum eru meiri tjónvaldar en
við höldum. En hvab þá meb nokkur
þúsund tonn af óhreinsuöu salti sem
boriö er á götur, einkum í Reykjavik?
II. Tilgangur saltburðarins er sá aö
minnka hálku og losa samþjappaöan
snjó á götum, í því skyni að fækka slys-
um í umferðinni.
Saltið bætist við náttúrulegt salt, sem
berst meö vindi og úrkomu (einkum
skúrum og éljum) yfir SV- hornib. Og
saltburöinum fylgja ýmsir annmarkar.
Þá op umhverfisáhrif þeirra verbum viö
ab meta á móti auknu umferöaröryggi,
sem saltið á ab tryggja.
III. Helstu annmarkar eru þessir: Mik-
il bleyta (vont útsýni úr bíl) og háll
snjóþæfingur dvelst á götunum, þykk
húö salts og tjöru safnast á bíla og er
hreinsuö með leysiefnum, salt tærir
málma, mýkir gúmmí og gerviefni,
bindingur milli tjöru og salla í malbiki
minnkar og saltupplausnin heröir á rofi
og vebrun malbiksins og steypu. Þar
kemur við sögu 15-20 stiga frost, sem
verður meðan salt „bræöir" snjó, í bland
viö síendurtekna þíðu. Frekari ann-
UM-
HVERFI
Ari Trausti
Gubmundsson
jarbeblisfræbingur
markar: Skemmdir á fatnabi, skóm,
teppum, meiri mengun frárennslis en
ella og ber aö gæta þess að hrásaltib,
sem notað er, inniheldur fleiri efni en
hreint matarsalt. Ekki má svo gleyma
fölsku öryggi þeirra, sem nota lélega
hjólbaröa í skjóli saltbílanna og eru
bæði hættulegir sjálfum sér og öörum í
umferðinni. I þurru veðri veröur mikil
rykmengun vegna uppleystra eöa rof-
inna þurrefna á götunum þar sem salt
og dekkjanaglar hafa komið við sögu.
IV. Allt þetta eru fylgifiskar mikillar
umferðar og rangrar notkunar salts,
sands og dekkjanagla í Reykjavík. Ann-
markarnir vega líklega upp öryggið sem
saltib (eins og það er nú notað) skapar.
Peningum, sem sparast t.d. meö því aö
dekkja strætó eins og gert er eða meö
því aö komast hjá hálkueyðingu meö
flóknari aðferðum en saltaustri, er í
raun eytt annars staðar. Almenningur
greiðir nefnilega aukið viðhald bíla,
ónýta skó o.s.frv., en situr upp með
mengunina og sóöaskapinn. Auðvitaö á
að athuga heildina og endurskoða al-
menningssamgöngur, útbúnað strætis-
vagna, snarminnka notkun saltsins,
leita fleiri (og velþekktra) leiöa til þess
að auka umferöaröryggi í frosti og snjó
og stýra notkun grófmynstraðra og
negldra hjólbarða. M.a. þyrfti aö styrkja
suma bíleigendur til þess að bæta búnað
bíla sinna og mæta breyttum akstursaö-
stæbum sem af hlytust. Mokstur, salt,
sandur, skynsamleg naglanotkun,
breyttir strætisvagnar, hægari umferð
eru meöal atriða sem koma skulu, ef
Reykjavík á aö verða eitthvaö annað en
samsafn af brúnum tjörusaltrákum hve-
nær sem frýs eða snjóar. Raunkostnaður
fólks af saltaustri og tjónakostnaöur í
umferöarslysum eru alvörumál, sem
þarf ab gaumgæfa þegar borgaryfirvöld
móta starfshætti sína. Og umhverfismál
eru líka mikilvæg, þannig að vilji örfárra
„salttrúaðra" má ekki ráöa skipan þeirra.
Breskir gestir á ráðstefnu í fyrravetur
göntuðust meö nafn borgarinnar: Tar
Bay hét hún eða Tjöruvík. Þeir voru svo-
lítið fúlir vegna þess aö Burberry- frakk-
arnir höföu nuddast við leigubíl og
Bally-skórnir voru ónýtir. ■