Tíminn - 15.02.1995, Blaðsíða 3

Mibvikudagur 15. febrúar 1995
Mwx
3
Norskir bœndur aö skella sér út í strútarœkt af fullum krafti: Fulloröiö
lífdýr á allt aö 700.000 kr.:
Strútarækt kannski
næsta nýbúgreinin?
Ræktun afrískra strúta er
helsta nýjungin í landbúnaö-
arframleibslu í mörgum Evr-
ópulöndum um þessar mund-
ir. Fyrstu 5 strútsungarnir
voru fluttir til Noregs sl. haust
og eru norskir bændur nú
margir áhugasamir um þessa
nýju búgrein. Bústofninn er
þó ekki gefinn, því greiöa
þurfti 78.000 kr. fyrir hvern
unga. Nokkrar bændafjöl-
skyldur í Norbur- Þrændalög-
um hafa nú stofnab hlutafélag
um strútarækt meb 55 millj-
óna kr. hlutafé. Þeir hafa
pantab 27 fullorbna fugla frá
strútabúi í Falun í Svíþjób og
er von á þeim fyrstu í einangr-
unarstöb í þessari viku. Fyrir
fullorbin lífdýr heimta Svíar
allt ab 700.000 krónur.
Strútaræktin í Noregi vakti at-
hygli Agnars Gubnasonar, sem
segir frá henni í fyrsta tölublaöi
Freys '95. Ungunum sem komu
í haust segir Agnar ab hafi verib
komib fyrir á sóttvarnarstöb þar
sem þeir voru hafbir í 14 vikur.
A þeim tíma þyngdust þeir úr 1
kg. í 40 kíló. Fullorbinn strútur
getur orbib allt ab 150 kg. og
250 cm hár.
Bændurnir í Þrændalögum
gera ráb fyrir ab selja aballega
lífdýr á næstu árum, þar sem
strútsungar eru nú eftirsóttir til
lífs. Þeir reikna því ekki meb
strútakjöti á matseblum hjá sér
alveg á næstunni. Hænurnar
byrja ab verpa um 2ja ára aldur
og geta haldib því áfram í meira
en 40 ár. Mebalvarpib segir Agn-
ar um 80— 100 egg á ári. í Sví-
þjób hafa frjóvgub egg selst á
allt ab 20.000 kr.
Verb á strútum er mun lægra í
Hollandi, en norskum bændum
er ekki leyfbur innflutningur
þaban, hvorki á lífdýrum né
eggjum. Þar sem búist er vib ab
lífdýramarkabur muni mettast
fyrr en varir er framleibsla á
strútakjöti framtíbarmarkmibib.
Hollenskir bændur fá frá
1.400 kr. og upp í 3.500 kr. fyrir
kílóib af strútakjöti. Þar til vib-
bótar geta þeir fengib frá 1,7.000
og allt upp í 44.000 fyrir ham-
inn af strútnum. Og auk þess
eru strútsfjabrir ennþá eftirsótt
vara.
Strútakjötib segir Agnar frem-
ur magurt og kólesterólsnautt.
Þab sé yfirleitt meyrt og hafi
villibrábarbragb. Kjötib sé nær
eingöngu selt í heilsubúbum.
„Sennilega hefþi verib öllu
skynsamlegra ab flytja inn
Strúturinn getur oröiö fimmtugur
og um 150 kíló og góöir líffuglar
eru seldir á allt aö 700.000 kr.
frjóvgub strútsegg eba unga í
einangrunarstöbina í Hrísey
heldur en vísi ab nýjum holda-
nautastofni, því sá markabur er
yfirfullur", segir Agnar. „Mér
dettur reyndar ekki í hug ab far-
ib verbi ab rækta strúta hér á
landi. En hvab um dádýr? Þab
er framleibsla sem mundi henta
ýmsum bændum og enn er sú
framleibsla arbbær í Vestur-Evr-
ópu". ■
Tillaga til þingslályktunar:
Tilraunavinnsla
á kalkþörungum
Skólahjúkrunarfrceöingar:
Burt me6 tóbakiö!
Tveir þingmenn Framsókn-
arflokksins, þeir Pétur
Bjarnason og Stefán Gub-
mundsson, hafa lagt fram
tillögu til þingsályktunnar
um tilraunavinnslu á kalk-
þörungum í Arnarfiröi og
Húnaflóa. Þar er lagt til ab
Alþingi feli sjávarútvegsráb-
herra ab Iáta kanna hvort
hagkvæmt geti verib ab
vinna áburb eba fóburblönd-
unarefni úr kalkþörungum
Athugasemd
Vegna fréttar í Tímanum sl.
föstudag undir fyrirsögninni
„Áburburinn ódýrari á Sel-
fossi" vill Áburbarsalan ísafold
ab eftirfarandi komi fram:
í Dagskránni, sem gefin er
út á Selfossi og kom út
fimmtudaginn 9. febrúar sl.,
er auglýsing frá K.Á. um þeirra
verb og er vitnab í hana í frétt-
inni. í sama blabi er auglýsing
frá Áburbarsölunni ísafold um
ódýrari áburb en umrædd K.Á.
verb, þrátt- fyrir ab í auglýs-
ingu okkar féll nibur ab gef-
inn er 4% stabgreibsluafslátt-
ur, óháb hvaba mánubur er,
sem gerir verbmuninn enn
meiri.
I fréttinni er tekib sem
dæmi hvab Græbir 6 kostar
frá K.Á. og alltaf mibab vib af-
slætti sem gefnir em í febrúar,
þegar enginn kaupir áburb. Ef
borib er saman verö í maí,
þegar megniö af áburöarsöl-
unni fer fram, og tekiö mib af
margnefndum Græöi 6, sem
samsvarar blöndunni Fold 1
hjá ísafold, en innihaldiö í
bábum þessum tegundum er
20-10-10, er staögreibsluverb
hjá K.Á. 24.493 kr. en hjá ísa-
fold 22.694 kr.
Mismunurinn er 1.799 kr.
per tonn og sparar þannig
mebalbýli á Suöurlandi, sem
notar um 30 tonn, 53.970 kr.
sem m.a. finnast í allmiklu
magni í Arnarfirbi og Húna-
flóa.
Ennfremur segir aö veröi
niburstaöan jákvæö verbi þesi
mib könnub frekar, áætlab
magn kalkþörungs og árleg
endurnýjun. Enn fremur verbi
skoöaöir markaöir fyrir þessa
framleibslu meö tilliti til
vinnslu og flutningskostnaöar
og einnig veröi skobaö sérstak-
lega hvort hægt sé aö nýta
vélakost sem nú er til staöar í
þessari vinnslu.
í greinargerö meö tillögunni
kemur fram ab hægt sé aö
nota áburb úr kalkþörungsseti
til notkunar í landbúnabi og
einnig hefur þab verib notab
erlendis til blöndunar í
skepnufóbur og til síunar á
súru neysluvatni. ■
Málþing fyrir skólahjúkrunarfræb-
inga, sem haldib var á dögunum,
sendi frá sér áskorun til þingmanna
um ab samþykkja nýtt frumvarp
um tóbaksvarnir. Ljóst er, segir í
áskoruninni, ab samþykki frum-
varpsins er mikib velferbar- og
framfaramál, ekki síst til handa ís-
lenskum ungmennum. „Vib teljum
brýnt ab allt tóbak verbi úr augsýn í
verslunum og söluturnum og ab
ungmennum yngri en 17 ára verbi
ekki selt tóbak. Jáfnframt lýsum vib
yfir fullum stubningi vib erindi
skólahjúkrunarfræbinga á Akureyri
um bann á innflutningi fínkorna
munn- og neftóbaks," segir í áskor-
un skólahjúkrunarfræbinganna. ■
Dagvinnutekjur fjölskyldufeöra 142.000 kr./mán. en aöeins 76.000
kr. hjá konu- og barnlausum:
Fá 87% hærra kaup
út á konu og böm
Dagvinnutímakaup (ab meb-
töldum aukagreibslum) ógiftra
og barnlausra karla undir fimm-
tugu er um 438 kr. ab mebaltali
(um 76.000 kr. á mánubi). Meb-
altímakaupib hækkar í 724 kr.
(125.000 kr. á mán.) hafi menn
eignast konu og ennþá meira,
eba í 819 kr. (142.000 kr.á mán.)
eigi karlarnir Iíka börn undir 16
ára aldri. Mætti þannig segja ab
meb því ab eignast konu og börn
nái karlar sér í 87% hækkun á
dagvinnukaupinu sínu. Þessi er
mebal margra athygliverbra nib-
urstabna skýrslu Jafnréttisrábs
um kynbundinnlaunamun.
Ab sögn skýrsluhöfunda kom
þab fram í vibtölum, vib starfs-
mannastjóra eba abra stjórnar-
menn fyrirtækja og stofnana, ab
sjálfsagt þætti ab kvæntir fjöl-
skyldufebur fengju hærri laun og
hærri stöbur en abrir."Konur sem
eru giftar og/eba eiga börn eru síb-
ur rábnar í hærri stöbur heldur en
fjölskyldufebur. Þab er gengib út
frá því ab konurnar sjái um heim-
ilib og börnin. Vibhorfib er ab
karlar þurfi ab fá hærri laun þar
sem þeir þurfi ab sjá fyrir fjöl-
skyldu," er haft eftir konu í einka-
fyrirtæki.
Launakönnunin stabfestir þetta
líka. Konurnar fá enga kauphækk-
un út á þab ab ná sér í karl, raunar
síbur en svo. Einhleypar barnlaus-
ar konur reyndust hafa um 18%
hærra mebalkaup fyrir dagvinnu-
tímann heldur en einhleypir karl-
ar, 515 kr. á tímann (89.000
kr./mán.). Tímakaup giftra kvenna
var hins vegar heldur lægra, eba
486 kr. ab mebaltali (um 4.000 kr.
lægra mánabarkaup en ógiftar).
Hagur kvenna vænkabist aftur á
móti eilítib ættu þær börn undir
16 ára aldri. Mebaltímakaup giftra
kvenna meö börn var 544 kr. (um
94.000 kr./mán.).
Allra lægst launabar reyndust
hins vegar konur sem höföu eign-
ast börn en engan mann. Meöal-
tímakaup þeirra var var aöeins 449
kr. (78.000 kr./mán). — þ.e. nán-
ast þab sama og kaup konulausra
og barnlausra karla. ■
Skólameistarafélag
íslands:
Sýna veröur
vilja í verki
Á nýafstöbnum fundi í Skóla-
meistarafélagi íslands var
samþykkt ab skora á ríkis-
stjórnina ab beita öllum til-
tækum rábum til ab koma á
„langþrábum" fribi um skóla-
starf í landinu.
Jafnframt beinir fundurinn
þeirri áskorun til ríkisstjórnar-
innar ab hún beiti sér fyrir því
aö kjarasamningar viö kennara
verbi teknir til gagngerar end-
urskoöunar. Leitab verbi sátta
svo afstýra megi verkfalli er
snertir beint rúmlega 60 þús-
und einstaklinga, nemendur og
kennara, og gæti haft varanleg
áhrif á skólastarfiö í heild sinni.
í ályktun sinni minnir fund-
urinn á þær fjölmörgu yfirlýs-
ingar stjórnmálamanna og ann-
arra um mikilvægi þess aö efla
menntun þjóöarinnar í því
skyni aö styrkja efnahags- og
mannlíf hennar. Skólameistarar
telja aö þennan vilja verbi ab
sýna í verki. Vegna þess ab
kennarar gegna lykilhlutverki í
menntakerfi þjóöarinnar verbur
aö ríkja sátt milli þeirra og ríkis-
valds en ekki fjandskapur. ■
Kiwanisklúbburinn Þyrill
á Akranesi heldur upp á
afmceliö:
Gefur öörum
veglegar
gjafir á af-
mæli sínu
Frá Stefáni Lárusi Pálssyni,
fréttaritara á Akranesi:
Kiwanisklúbburinn Þyrill á
Akranesi heldur um þessar
mundir upp á 25 áríafmæli sitt.
Af því tilefni veitti klúbburinn
styrki til nokkurra aöila sem
klúbburinn hefur látiö sér annt
um frá upphafi. Á fjölmennum
hátíbarfundi í Þyrli 27 janúar sl.
var ákveöiö aö styrkja eftirtalin
félög og stofnanir:
Dvalarheimiliö Höföi, Akra-
nesi, fékk 190.000 kr. til kaupa á
hljóöbylgjunuddtæki. Sam-
starfsverkefni Sinawik og Ki-
wanis í skógrækt í landi Akra-
ness fékk kr. 100.000. Dvalar-
heimili fatlabara í Holti fékk kr.
120.000. Björgunarsveitin
Hjálpin á Akranesi og Hjálpar- **
sveit skáta á Akranesi fengu báb-
ar fullkomin GPS stabsetningar-
tæki meöleiöarrita, alls aö verb-
mæti kr. 320.000. Þá fékk Sam-
býli fatlaöra á Akranesi
fullkomna lyftu fyrir hjólastóla
meö tilheyrandi búnaöi í nýjan
bil sambýlisins ab verömæti kr.
700.000. Slík lyfta var ekki fyrir
hendi áöur og gjörbreytir þessi
gjöf allri aöstööu starfsfólks og
vistmanna til daglegra feröa.
Þess má geta ab fyrir 10 árum
gaf Þyrill Sambýylinu sinn
fyrsta bíl og sá um viöhald hans
til þessa dags. íþróttafélag fatl-
aöra á Akranesi fékks svo
120.000 kr. til kaupa á íþrótta-
búningum fyrir félagib, en starf-
semi þessa unga félags er í örum
vexti.
Viötakendur þökkubu rausn-
arlegar gjafir og kom fram ab
ekki væri vitab um stærri styrk-
veitingu af sambærilegu tilefni
innan Kiwanishreyfingarinnar á
íslandi. Klúbbfélagar eru nú um
45. Tekjur klúbbsins eru aöal-
lega af flugeldasölu og vinnu fé-
laga, en Þyrill er söluabili Lands-
bjargar á Akranesi. ■-