Tíminn - 07.11.1995, Blaðsíða 4

4
Þri&judagur 7. nóvember 1995
WftW
STOFNAÐUR 1 7. MARS 191 7
Útgáfufélag; Tímamót hf.
Ritstjóri: |ón Kristjánsson
-Ritstjórnarfulltrúi: Oddur Ólafsson
Fréttastjóri: Birgir Gu&mundsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Mynda-, plötugerð/prentun: Isafoldarprentsmi&ja hf.
Mána&aráskrift 1550 kr. m/vsk. Verö í lausasölu 150 kr. m/vsk.
Blóði drifin leið
til friðar
1 upphafi aldarinnar setti austurrískur Gyðingur,
Theodor Herzl, fram hugmyndina um að gyðingar
stofnuðu ríki þar sem þá hét Palestína. Þessi hug-
mynd varð að veruleika rétt fyrir miðja öldina,
þegar fólksflutningar og landnám gyðinga hófst
fyrir alvöru eftir þúsund ára búsetu þessarar þjóð-
ar víðs vegar um heiminn. Landnámið leiddi þeg-
ar í stað til grimmilegra átaka milli Araba og Gyð-
inga og þau átök hafa sett svip sinn á alþjóðamál
eftirstríðsáranna meira en nokkuð annað. Sá ófrið-
ur hefur verið stöðugur og einkennst af styrjöld-
um og hryðjuverkum.
Stjórnmálamenn Ísraelsríkis eru aldir upp við
þennan bakgrunn, og þeir stjórnmálamenn sem
stýra málum í Arabaheiminum hafa sömuleiðis
ekki þekkt annað ástand í samskiptum við ísraels-
menn. Hatrið er ómælt og það hefur reynst góður
jarðvegur fyrir öfgasamtök á báða bóga.
Nokkur tímamót í seinni tíð marka spor til frið-
ar. Það gerði Camp David samkomulagið á sínum
tíma, þegar Anwar Sadat Egiftalandsforseti og
Menachem Begin, þáverandi forsætisráðherra ísra-
els, skrifuðu undir samkomulag um frið milli þjóð-
anna. Þetta samkomulag kostaði Sadat lífið.
Nú hefur sagan endurtekið sig. í kjölfar samn-
inga og friðarumleitana milli PLO og ísraelsmanna
hefur forsætisráðherra ísraels látið lífið fyrir hendi
öfgamanns eigin þjóðar, líkt og gerðist í Egiftal-
andi á sínum tíma.
Þegar ástand mála er með þeim hætti sem er í
Miðausturlöndum þarf kjark til að ganga götuna
til friðar, ekki síður en til þess að efna til átaka.
Þann kjark sýndu þeir Rabin og Arafat, sem Rabin
hefur nú orðið að gjalda fyrir með lífi sínu. Báðir
eiga þeir bakgrunn í þeim blóðugu átökum sem
verið hafa á þessum slóðum áratugum saman. Svo
þversagnakennt sem það er, þá er það ef til vill sá
bakgrunnur sem veitti þeim styrk til þess aö ganga
til samninga.
Það kemur nú væntanlega í hlut Shimonar Per-
es, utanríkisráðherra ísraels, að taka upp merkið,
en Peres hefur verið mjög virkur þátttakandi ís
þeirri atburðarás sem verið hefur undanfarið í
Miðausturlöndum, og stutt friðarumleitanir þar.
Vonandi verður framhald á þeirri þróun sem verið
hefur undanfarið, því ekki er líklegt að slík verk
sem morð á forustumönnum í stjórnmálum verði
öfgaöflum til framdráttar.
Israelsmenn eru vanir átökum, og morð og
hryðjuverk hafa því miður verið hluti af tilveru
þeirra. Oft hefur gilt reglan auga fyrir auga og
tönn fyrir tönn. Nú kemur hins vegar ofbeldis-
maðurinn úr þeirra eigin röðum. J>líkt ætti fremur
að veikja stöðu öfgamanna en styrkja hana.
Leiðin til friðar er blóði drifin. Það hlýtur eigi að
síður að vera von allra að einhverntímann verði
sverðin slíðruð á þessu átakasvæði og þjóðirnar
geti lifað saman í sátt og samlyndi. Því miður er
langt í land, en það er enn von.
Þingheimur Gubrúnar
Gubrún Helgadóttir segist „minnk-
ast sín" fyrir Alþingi eftir að þing-
menn samþykktu ab afturkalla
ákvar&anir sínar um skattfríar
kostnaöargreiðslur. Gu&rún, sem
hefur verið inni á þingi sem vara-
þingmaður að undanförnu, sat á
þingi í ein 16 ár sem aðalmaður og
þekkir því vel til sálarlífs og hug-
myndaheims hins dæmigerða þing-
manns. í því ljósi er athyglisverð yf-
irlýsing hennar um að hún ein hafi
farið eftir samvisku sinni í þessu
skattfrelsis- og kostnaðargreiöslu-
máli, og að hver einasti þingmaður
hafi í hjarta sínu verið sammála
henni, en ekki þoraö annað en
skattleggja greiðslurnar á sjálfa sig.
Með hliðsjón af því að Guðrún er
innanbúðarmaður á Alþingi og
væntanlega vel inni í því hvernig
menn tala á kaffistofunni og í hlið-
arsölum þegar kjósendur heyra ekki
í þeim, er ekki annað hægt en
staldra við þessa fullyröingu.
Rétt hjá Guörúnu
Vissulega voru þingmenn komnir
í þrönga stöðu, en það er full
ástæða til aö ætla að Guðrún hafi
nokkub rétt fyrir sér í því, aö þab
hafi verið einskær hræðsla sem réð
því hvernig þingið brást við. Sá
dráttur, hik, afsakanir og önnur við-
brögð, sem þingmenn og forsætis-
nefnd þingsins viðhöfðu á sínum
tíma þegar útifundurinn var hald-
inn á Ingólfstorgi, benda eindregið
til þess ab langflestum þeirra hafi
fundist lögin um þingfararkaupið
og starfskostnaðinn hið besta mál
og fagnaö. niðurstöðu Kjaradóms.
Ekkert hefur heldur komið fram
sem bendir til að þingmenn hafi
skipt um skoðun síðan þá, þannig
ab fullyrðing Guðrúnar stenst trú-
lega vísindalega skoðun og prófun.
GARRI
Eftir stendur því ab Alþingi íslend-
inga hefur í orösins fyllstu merk-
ingu verið kúgað til hlýðni við al-
múgann á götunni. Lafhræddir
þingmenn selja sannfæringu sína
um réttmæti skattlausra kostnaðar-
greiðslna rétt eins og þeir væru að
drekka vatn. Nema auðvitað Guð-
rún Helgadóttir, sem skammast sín
fyrir þessa stofnun sem hún hefur
átt samleið með í 16 ár, en hún hins
vegar hefur hreinan skjöld vegna
þess að hún breytti eins og samvisk-
an bauð henni.
Meirihlutinn ræbur
Sú heimspekilega niðurstaða,
sem Guðrún Helgadóttir hefur
dregib fram um þingheim og
stjórnmálaástandið hjá þjóðinni, er
að þegar mikib liggur við er Alþingi
götunnar hið raunverulega Alþingi
Islendinga. Segja má að slíkt beri
vott um virkt lýöræði, sem í sjálfu
sér er ekki hægt að lasta. Hitt er þó
umhugsunarvert ab þó lýðræði göt-
unnar nái fram að ganga, gerist þab
þrátt fyrir skoðanir stjórnmála-
mannanna. M.ö.o. er það meiri-
hlutinn sem ræður, þrátt fyrir að
það sé minnihlutinn sem tekur
formlega séð ákvörðun í málinu.
Þetta verður til þess að menn fara
að spyrja sig spurninga um sjálfan
grundvöll þjóbfélagsskipanarinnar
og í þeim efnum er Garri í hinum
mestu vandræöum aö gera upp við
sig hvaða skoðun hann á að hafa.
Hvort er betra að hafa staðfasta
þingmenn, sem ganga þvert á aug-
ljósan vilja almúgans á götunni,
eða hafa ístöbulitla þingmenn sem
sveiflast til eftir því sem vindurinn
blæs og yrðu fljótir að breytast í
nashyrninga ef þeir væru söguper-
sónur í absúrdleikriti eftir Ionesco?
Sennilega er til of mikils mælst að
þjóðin eignist staðfasta stjórnmála-
menn sem hafa sömu sannfæringu
og siðferði og pöpullinn á götunni
— en það sakar ekki aö vona!
Garri
Að byggja upp atvinnu og jafnvægi
Oflug atvinnuuppbygging er
efst á loforðalista allra sannra
stjórnmálamanna. Sósíalistar
éfla atvinnuuppbygginguna
með opinberum afskiptum af
atvinnurekstri, frjálshyggju-
menn efla atvinnuuppbygging-
una með lausnum frjálsa mark-
aðarins og samvinnumenn vita
að greiðasta leiðin til öflugrar
atvinnuuppbyggingar er sam-
vinnan.
Sveitarstjórnarmenn vinna að
því ár og síö og alla tíð að efla
atvinnuuppbygginguna í sínum
plássum og kunna til þess öll
ráö, eins og allir þeir sem nenna
að hlusta á þá ættu að vita. Aðil-
ar vinnumarkaðarins eru líka
alltaf að efla atvinnuuppbygg-
inguna og passa upp á kjörin.
Þeir; sem standa í eilífu streði
við að viðhalda jafnvægi í
byggð landsins, eru afar dugleg-
ir að efla atvinnuuppbygging-
una og leggjast þar allir kraftar
sem landsmenn búa yfir á eitt
að viðhalda jafnvægi og efla at-
vinnuuppbygginguna.
Fasteignasala léleg
grein
Búalið á að.sitja í sveitum, en
er bannað að framleiða matvæli
nema í takmörkuðu magni og
hvergi nærri í þeim mæli að
hægt sé ab hafa af því lágmarks-
tekjur til að viðhalda búunum.
Dagróbrar eru ab leggjast af
og stórtogaraeigendum er veitt
einkaleyfi til að nýta auðlindir
sjávar fyrir þjóðina. Útgerðir
kaupa kvótann hver af annarri
og í sjávarplássunum felst at-
vinnuaukningin í því ab reisa
félagslegar íbúðir, sem enginn
FlóttiúrEyíum:
Níutíu
mannsfrá
áramótum
- 60 íbviöir tómar
I «
I ur Eyjam°nin n nsson, for 1
áramotum. J°n •' viö dV aö |
\ maður félagsms, sagoi _vi -^nn J
vinnulífið.
Hér verður ritstolið úr lítilli
eindálka frétt, sem birtist í DV
s.l. föstudag. Viðmælandi blabs-
ins er Jón Kjartansson, formað-
ur Verkalýðsfélags Vestmanna-
eyja:
„Það standa hátt í 60 íbúðir
Á víbavangi
tómar í bænum. Atvinna við
fiskvinnsluna hefur snarminnk-
að. Kvótaeigendur ráðstafa afl-
anum eitthvaö annaö til
vinnslu, annaðhvort úti á sjó
eða senda hann óunninn úr
landi. Atvinnuleysi hefur verið
viðvarandi síðustu fjögur ár. Það
eina sem unnið er við er síld. Ef
hún væri ekki, þá væri ástandið
mjög alvarlegt (sic)," sagbi Jón,
en á atvinnuleysisskrá eru í dag
70 manns."
Fyrirsögn fréttarinnar er, að
90 manns hafi flutt frá Eyjum
frá áramótum.
Orsök og afleiöing?
Vestmannaeyjar, sem lengi
þeir hafa ekki hugmynd um
hvernig.
Vestmannaeyjar eru hættar aö
vera verstöð. Þær eru heima-
höfn nokkurra kvótaeigenda,
hentug til ab umskipa afla sem
unninn er erlendis. Þegar kemur
fram á vetrarvertíð, skiptir tak-
markaður afli dagróðrarbáta
litlu máli. Svo naumt er
skammtað.
Sveitir án búfjárræktar og
sjávarpláss án fiskvinnslu eru
ekki björguleg framtíðarsýn.
Samt hamast öll öflugustu sam-
tök landsmanna vib aö efla at-
vinnuuppbygginguna og viö-
halda jafnvægi í byggð landsins
meb bjartsýnina eina að leiðar-
ljósi, sem raunar má geta sér til
um ab sé glórulítil. En svoleiðis
segir maður ekki upphátt eða
setur niður á blaö. Og huggun
er ab því að gleöifréttir berast
ótt og títt. Nú síðast að öflug-
ustu kvótasafnarar íslandssög-
unar séu að kaupa enn eitt þýskt
útgerðarfyrirtæki og afla sér
veiðikvóta innan Evrópusam-
bandsins og á þess vegum í Bar-
entshafi. Fín atvinnuuppbygg-
ing það, en fyrir hverja?
Af einhverjum ástæbum vek-
ur það litla athygli að 60 íbúðir
standa tómar í Eyjum vegna
fækkunar íbúanna. Eigendur
fiskislóðarinnar í auðlindalög-
sögunni kæra sig kollótta og
þeir, sem ávallt eru ab efla at-
vinnuuppbygginguna og passa
upp á jafnvægið í byggbamál-
unum og eiga ráð undir rifi
hverju fyrir kosningar og í
stjórnarandstöðu, þegja allir
þunnu hljóði.
Hinir ályktunarbæru . eru
hefur efni á að búa í, og talsverð voru stærsta verstöð landsins, þaö sem skilur á milli manna og
búbót er að fá vinnu við sam- eru í kjördæm i sjávarútvegsráb- annarra spendýra sé, að maöur-
göngukerfin til að hægara verði herra. F.nginn dregur í' efa ab inri hafi hæfileika til að greina á
að sækja verslun, þjónustu og hann sé fullu áhuga á að efla rnilli orsakar og afleiðingar, en
samkvæmislíí á þéttbýlisstað- atvinnuuppby gginguna þar sem hinar skepnurnar, ekki.
ina. Fasteignasala er með léleg- annars staðar. Aðrir þingmenn Það hlýtur ab vera eitthvað
ustu atvinnugreinum, þar sem kjördæmisins og bæjarfulltrúar annað sem gerir gæfumuninn.
-i öll áhersla er lögð á ab efla aí- -eru sammála jm eflinguna. En OÓ