Tíminn - 09.11.1995, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 9. nóvember 1995
miCT1CT011B1h3
W UW V w w
3
Seölabankinn vonsvikinn yfir miklum halla á ríkissjóöi í góöœri:
Ríkisútgjöld stefna 3.800
milljónir framúr fjárlögum
„Þab veldur auövitað von-
brigbum ab á tíma góbs hag-
vaxtar skuli halli ríkissjóbs
vera í hærra lagi mibab vib
þab sem verib hefur undan-
farin ár, og allmiklu hærri en
fjárlög segja til um", segir
Seblabankinn í greinargerð
um stöbu og horfur. En áætl-
ab er aö útgjöld ríkissjóbs fari
um 3.800 milljónir framúr
fjárlögum og hallinn verbi
hátt í 9 milljarbar á þessu ári,
þrátt fyrir 2.300 milljóna kr.
hærri tekjur en áætlab var.
Allt bendi hins vegar til aö
sveitarfélögin séu aö taka sig
verulega á og ab stórlega
muni draga úr hallarekstri
þeirra á þessu ári.
I fjárlögum 1995 var megin-
áherslan lögb á þab ab draga úr
hallarekstri meb lækkun út-
gjalda. Þau góbu áform um út-
gjaldalækkun hafa ekki gengib
eftir — þvert á móti. Nú er
áætlab ab rekstrarkostnabur
ríkissjóbs verbi 1.300 milljón-
um kr. meiri en fjárlög gerbu
ráb fyrir, tekjutilfærslur 1.600
m.kr. hærri, vaxtagjöld 300
m.kr. hærri og framlög til fjár-
festingar og vibhalds 600 m.kr.
hærri en fjárlagatölur. Ab út-
gjöld fari þannig 3.800 millj-
ónir fram úr fyrirætlun fjárlaga
segir Seblabankinn ab lang-
mestu leyti skýrast af launa-
breytingum og þar meb meiri
hækkun á bótum almanna-
trygginga en ætlab var í upp-
hafi árs. Talib er ab kjarasamn-
ingarnir kosti ríkissjób um 2
milljarba í auknum útgjöldum.
Aform um sparnab í heilbrigb-
iskerfinu ganga heldur ekki eft-
ir og munar þar um 900 millj-
ónum.
Tekjur ríkissjóbs hafa líka
hækkab umtalsvert. Vegna
góbrar afkomu fyrirtækja skila
beinir skattar þeirra 600 m.kr.
umfram tekjuáætlun fjárlaga í
ár. Kauphækkun einstaklinga
stefnir sömuleibis í ab skila 500
milljónum í hærri tekjuskött-
um í ríkiskassann, þrátt fyrir
þab skattfrelsi sem launþegar
fengu á helmingi (2%) fram-
lags síns í lífeyrissjóbi í kjara-
samningunum í febrúar. Þá
stefnir í ab tekjur af óbeinum
sköttum verbi 800 milljónum
meiri en áætlab var.
Eins og á þessu ári er megin-
áhersla fjárlagafrumvarpsins
fyrir 1996 á lækkun útgjalda og
4 milljarba kr. minni halli. Seg-
ir Seblabankinn mjög mikil-
vægt ab í mebferb Alþingis og
vib framkvæmd fjárlaga verbi
ekki vikib frá þessum áform-
um. Enda leibi stöbugur halla-
rekstur til þess ab skuldir hlab-
ist upp og vaxtabyrbin þyngist
stöbugt. Slíkt geti ekki haldib
áfram nema í mjög takmarkab-
an tíma.
Staöa kvennabaráttunnar rœdd á landsfundi Kvennalistans um helgina:
Skiptar skoðanir
um baráttuaðferðir
Hvernig verbur kvennapólitík
best borgib? Hver er staban í ís-
lenskri kvennabaráttu og hver er
staba Kvennalistans í því sam-
hengi? Þessar spurningar verba
til umræbu á landsfundi
Kvennalistans sem haldinn verb-
ur í Nesbúb á NesjavöIIum um
næstu helgi.
Búist er vib líflegum umræbum á
landsfundinum enda hafa margir
velt fyrir sér stöðu Kvennalistans
og framtíb kvennabaráttunnar eft-
ir þingkosningarnar í vor.
Kristín Ástgeirsdóttir, þingmað-
ur Kvennalistans og Brynhildur
Flóvenz munu á landsfundinum
flytja erindi undir yfirskriftinni
Kvennapólitík — hvernig er henni
best borgið?
Kristín segir að þab sé ljóst í
huga þeirra ab þab ríki ákvebin
stöbnun í íslenskri kvennabaráttu.
„Þab hefur ákaflega lítib gerst á
undanförnum árum. Konum hefur
ekki fjölgað á Alþingi eba í sveita-
stjórnum og launakönnunin sýndi
ab þar hallar frekar undan fæti ef
eitthvað er. Stóra spurningin er
aubvitað hvernig við brjótumst út
úr þessari stöbnun. Á landsfundin-
um munum við velta fyrir okkur
leiðum Kvennalistans, hvort þab sé
kominn tími til ab breyta um bar-
áttuabferbir og hvaða leibir eru
færar í þeim efnum."
Vísitala neysluverös reyndist 0,3% lcegri í nóvember en mánuöi áöur:
Matarreikningurinn
lækkað nærri 4%
Kristín segir ab Kvennalistakon-
ur verbi ab horfast í augu vib þ?ð
ab þær töpuðu fylgi í síbustu kosn-
ingum. Þær séu meb mjög lítinn
þingflokk, sem geri starfið miklu
erfibara.
„Vib hljótum að leita skýringa á
þessu fylgistapi og spyrja okkur: Er-
um vib búnar að ganga þessa leið á
enda og er kominn tími til að
ganga inn á nýjar brautir?"
Kristín leggur þó áherslu á ab
Kvennalistinn gefi sér nægan tíma
til ab meta stöðuna. Hún á ekki
von á ab tekin verbi ákvörbun um
framtíðina á landsfundinum. Á
honum muni frekar koma fram
þær skobanir sem em uppi, ekki
síst um hugsanlegt samstarf
Kvennalistans við önnur öfl.
„Ég á von á að umræðurnar verbi
mjög líflegar. Konur eru þegar
farnar að hita sig upp og maður
heyrir að skoðanir em mjög skiptar
meðal þeirra." -GBK
Sjávarútvegsrábherra
Grœnlands:
Viðræður við
Þorstein
Grænlenski sjávarútvegsráb-
herrann Paviaraq Heilmann og
fylgdarlib sóttu Akureyri heim í
gær en ráðherrann kom hingab
til lands í opinbera heimsókn í
fyrradag og heldur af landi
brott á morgun, föstudag. í
heimsókn sinni mun hann
koma víba vib og kynna sér
starfsemi fyrirtækja og stofnana
í sjávarútvegi.
Vib komuna til landsins í
fyrradag ræddi ráðherrann við
Þorstein Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra ásamt embættismönn-
um. Ráðherrarnir munu eiga
annan fund í dag en helstu um-
ræðuefni þeirra eru m.a. um út-
hafskarfa, sameiginlega stofna,
rannsóknarsamstarf, fiskveiði-
eftirlit, menntun í sjávarútvegi,
málefni sjávarspendýra o.fl. -grh
BSRB og fjárlagafrum-
varpib:
Vibræður við
stjórnvöld
Bandalag starfsmanna ríkis og
bæja hefur óskab eftir vibræb-
um vib ríkisvaldib um fjárlaga-
frumvarpib. Beibni þar um hef-
ur legib fyrir nokkurn tíma en
án árangurs til þessa. Af hálfu
bandalagsins er talib æskilegt
ab þessar vibræbur geti átt sér
stab ábur en rábstefna banda-
lagsins hefst, en hún verbur
haldin dagana 23. og 24. nóv-
ember nk.
Ögmundur Jónasson þingmað-
ur og formaður BSRB segir að
bandalagið leggi sérstaka áherslu
á að ræða við stjórnvöld um þá
þætti frumvarpsins sem taldir eru
leiða til kjaraskeröingar. Hann
segir að bandalagið óski eftir því
að þessir liöir verði endurskoðaðir
og þá ekki síst á svibi heilbrigðis-
mála svo ekki sé minnst á þá fyrir-
ætlan að afnema sjálfvirka teng-
ingu bóta við kjarasamninga svo
nokkuð sé nefnt. -grh
Mebalverb á matvörum lækkabi
um nærri 4% milli október og
nóvember samkvæmt mæling-
um Hagstofunnar. Þessi lækkun
svarar t.d. til þess ab 40.000 kr.
matarreikningur í október hafi
lækkab um rúmar 1.500 kr. í
nóvember. Þessi lækkun mat-
vöruverbs olli rúmlega 0,6%
lækkun á vísitölu neysluverbs.
En þar sem nokkrir abrir libir
hækkubu á móti varb heildar-
lækkun vísitalu neysluverbs um
rúmlega 0,3% milli mánaba.
Meiri og minni verðlækkun hef-
ur orðið á flestum matvöruliðum.
Mest munar um 66% verölækkun
á kartöflum, nærri 18% verölækk-
un á dilkakjöti og rúmlega 6%
meöaltalslækkun á ávöxtum og
grænmeti. Til dæmis lækkaði verð
á agúrkum um 40% og á tómötum
um 39%. Smávegis verðlækkun
varð einnig á kaffi/súkkulaði,
mjólkurvörum og mjöl-/brauövör-
um.
Litlar sem engar breytingar urðu
á flestum öðrum liðum neyslu-
verðsvísitölunnar. Þetta á t.d. við
um drykkjarvörur og tóbak,
heilsuvernd, ferðakostnað, fatnað
(0,2% hækkun), húsnæðiskostnaö
(0,1% hækkun) og heimilisbúnað
(0,2% hækkun). Helstu verðhækk-
Matarreikningurinn hefur lœkkaö um 1.500 kr. mibaö viö 40.000 kr.
mánaöarútgjöld.
anir í mánuðinum urðu á liðun-
um; tómstundaiðkun (2,7%), or-
lofsferðir (1,3%) og veitingahúsa-
þjónustu (0,9%).
Lækkun neysluverösvísitölunn-
ar um rúmlega 0,3% nóvember
snýr við þeirri verðlagsþróun sem
valdið hefur mönnum nokkrum
ugg undanfarna þrjá mánuði, þeg-
ar neysluverösvísitalan hækkaði
jafnaðarlega kringum 0,5% á mán-
uöi, sem samsvarar um 6% verð-
bólgu á ársgrundvelli. Veröbólga
síðustu þriggja mánaða hefur nú
lækkað í tæplega 2% og vísitala
neysluverðs er abeins 2,1% hærri
heldur en í nóvember í fyrra.
Þetta er nokkru minni veröbólga
heldur en í fjölmörgum Evrópu-
löndum. Veröbólga í aðildarlönd-
um Evrópusambandsins var t.d.
3,1% að meöaltali frá september
1994 til sama mánaðar á þessu ári.
MESTA LITAURVALIÐ A UÐABRUSUM
®ÓELSANG
ÚTSÖLUSTAÐIR:
Bygaingavöru-
verslanir um
land allt.
ÁRVÍK
ÁRMÚU 1 • REYKJAVÍK • SÍMI 568 7222 • MYNDRITI 568 7295