Tíminn - 09.12.1995, Síða 3

Laugardagur 9. desember 1995

3
Eftir jafnvœgi í meira en áratug fjölgaöi fóstureybingum allt í einu um 20% á árunum 1992 og 1993:
Fóstureyöingum fjölgaö mest
meöal giftra 2-3 barna mæöra
Eftir jafnvægi í f jölda fóstureyð-
inga frá byrjun áttunda áratug-
arins fór fóstureybingum síban
allt í einu fjölgandi árib 1992 og
þó sérstaklega 1993, eba um
samtals 20% þessi tvö ár, í bein-
um tölum. Hlutfallsleg fjölgun
er kringum 15- 16%, þ.e. ef tek-
ib er tillit til fjölda kvenna og
fjölda þungana. Athygli vekur
ab þessa fjölgun virbist fyrst og
fremst ab rekja til kvenna á
aldrinum 25 til 35 ára, sem eru í
sambúb og eiga þegar 2 eba 3
börn. Konum úr þessum hópi
sem fóru í fóstureybingu fjölg-
abi um meira en fjórbung á ár-
unum 1992 og 1993.
Um langt árabil voru fóstureyb-
ingar um eba rétt neöan vib sjö
hundruð (685 ab mebaltali) á ári.
Árið 1992 urbu þær rúmlega 740
og tæplega 830 árið 1993.
Konur í sambúb (giftar eða
ógiftar) eru enn í minnihluta
þeirra sem fara í fóstureyðingu,
38% árið 1993, en hlutfall þeirra
hefur farið hækkandi síðustu ár-
in, sem ábur segir. Þannig fengu
um 320 konur í sambúð fóstur-
eyðingu árið 1993 boriö saman
við tæplega 240 að meðaltali
næstu átta árin á undan. Þetta
þýbir um 35% fjölgun í þessum
hópi árið 1993, á sama tíma og
„Ég er afar ánægbur meb nib-
urstöbuna, ab ríkisstjórnin
skuli hafa komib til móts vib
kröfu okkar um ab ekki verbi
gripib til innritunargjalda á
sjúkrahúsum né önnur gjöld
til viðbótar á sjúka sem þegar
hafbi verib bobab," sagbi Ög-
mundur Jónasson, formabur
Bandalags starfsmanna ríkis
og bæja, í samtali vib Tímann
í gær. Hann sagbi ab slík
gjaldtaka hefbi orbib hib
versta slys.
Stjórnarfundur BSRB í gær
lýsti yfir ánægju sinni meb þess-
ar lyktir mála, enda var þetta
höfuðkrafa bandalagsins varð-
andi fjárlög næsta árs, ásamt því
að bætur til atvinnulausra, ör-
yrkja og lífeyrisþega yrbu ekki
skertar.
En BSRB var ekki ánægt meb
allt sem innifelst í bandormin-
úm svokallaða. í ályktun stjórn-
ar BSRB segir að með fjárlaga-
frumvarpinu sé verib ab opna
fyrir einkavæbingu í opinberri
þjónustu, þarmeð í heilbrigðis-
þjónustunni, með því að heim-
ila rábherrum að semja við
einkaaðila um að veita þjónustu
sem ríkisstofnanir veita nú. Var-
Lesib fyrir
börnin!
íslenska lestrarfélagið býður
bömum á öllum aldri afdrep í
önnum jólainnkaupa í dag
kl.12.30-16.00 í anddyri Borgar-
leikhússins. Höfundar og fleira
gott fólk mun þar lesa upp úr
nýjum barnabókum. ■
einhleypum- konum fjölgaði um
13%.
Þótt 20-24 ára konur séu ennþá
stærsti aldurshópurinn (kringum
tvö hundruð á ári) hefur konum á
aldrinum 25-35 ára fjölgað hlut-
fallslega miklu meira árið 1993.
Til dæmis fara nú orðið fleiri 25-
30 ára konur í fóstureyöingu
heldur en stúlkur undir tvítugu.
Tæplega 340 kvenna (41%) sem
fengu fóstureyðingu árið 1993
höfðu ekki aliö barn og um 190
konur höfðu alið eitt barn. Rúm-
lega 260 konur áttu 2 eða 3 börn,
en þetta er jafnframt sá hópur þar
sem fjölgun fóstureyðinga var
hlutfallslega mest. Rúmlega þriðj-
ungi fleiri tveggja/þriggja barna
mæður fóru í fóstureyðingu árið
1993 heldur en á árunum 1985-
1991.
Aftur á móti fara jafnan örfáar
konur sem eignast hafa 3 börn
eða fleiri í fóstureyðingu, eba ein-
ungis milli 2 og 6 á ári.
Að fjöldi kvenna „noti fóstur-
eyðingar í stabinn fyrir getnabar-
varnir", eins og stundum heyrist
slegið fram, fæst tæpast staðfest af
tölum Hagstofunnar. Milli 20%
og 25% kvenna sem fariö hafa í
fóstureyðingu á undanförnum ár-
um hafa ab vísu áður fengið fóstri
eytt, en langsamlega flestar einu
ar BSRB við slíkum áformum.
Stjórnin ítrekaði mótmæli
gegn áformum ríkisstjórnarinn-
ar ab aftengja skattleysismörk
og ýmsar bætur vísitölum og
launum, því hætt sé við að slíkt
muni skerða ráðstöfunartekjur
launafólks og rýra lífskjör at-
vinnulausra, lífeyris- og örorku-
þega, þegar til lengri tíma væri
litið. -JBP
Samstaba nábist ekki um ab
taka upp innritunargjald á
sjúkrahús á milli stjórnarflokk-
anna og er því ekki gert ráb fyr-
ir ab þab verbi tekib upp á
næsta ári. Innritunargjaldib
átti ab vera á bilinu 4 til 7 þús-
und krónur vib innlögn sjúk-
Iings á sjúkrahús og spara ríkis-
sjóbi allt ab 80 milljónir króna
á ársgrundvelli. Rök meb inn-
ritunargjaldinu voru mebal
annars þau ab samræma ætti
gjaldtöku í heilbrigbiskerfinu
og jafna ásókn í heilbrigbis-
þjónustu utan og innan sjúkra-
húsa. Þingmenn Framsóknar-
flokksins sameinubust um ab
standa gegn innritunargjald-
inu og verbur því leitab ann-
arra leiba til þess ab ná fram
sinni. Milli 15 og 30 konur á ári,
eða kringum 3% allra þeirra sem
fá fóstureyðingu, hafa tvær fóst-
ureyðingar að baki og 2-6 konur á
ári hafa komið oftar en þrisvar
sömu erinda.
Kringum 90% allra fóstureyð-
inga eru af félagslegum ástæðum
einum, en læknisfræöilgar for-
sendur einar eru ástæða hinna
flestra.
Hlutfallslegur fjöldi fóstureyð-
inga miðað við lifandi fædd börn
Áfengi, sá forboðni og dular-
fulli vökvi, sem abeins Ríkib
eitt hefur til þessa mátt selja,
er farib ab fljóta út á frjálsa
markabinn. Gripib & Greitt,
birgbaverslun kaupmanna,
nýtur evrópskrar hugsunar í
sambandi vib áfenga drykki,
og reglugerba sem Islending-
um er skylt ab fara eftir. Fyrir-
tækib selur nú áfengi og bjór í
heildsölu til veitingahúsa.
Salan hófst um mánabamót-
in.
„Þetta er farib af stað og hefur
gengið vel og margir komib og
efnt til viðskipta. Verðið hjá
okkur er heildsöluverð, 10%
lægra en í Ríkinu. Hingað koma
veitingamenn sem hafa vín-
veitingaleyfi, enn sem komið
er," sagði Brynjólfur Gubjóns-
son framkvæmdastjóri G&G.
Hann sagbi ab fyrirtækið byði
upp á allt það helsta frá fjórum
heildsölum, og fimm til viöbót-
ar væru að bætast í hópinn. Úr-
valið yrði því enn betra bráð-
þeim sparnabi í heilbrigbis-
kerfinu sem innritunargjald-
inu var ætlab ab gera.
Þetta kemur fram í fmmvarpi
ríkisstjórnarinnar um rábstafanir
í ríkisfjármálum, sem venju sam-
kvæmt gengur undir heitinu
bandormurinn. Meginefni band-
ornsins em breytingar á ýmsum
greinum sérlaga sem naubsynleg
em til þess ab ná fram lægri út-
gjöldum ríkissjóðs. í nýfram-
komnu fmmvarpi um ráðstafanir
í ríkismálum kemur fram ab ráb-
stafanir samkvæmt því muni
spara allt að 922 milljónum
króna á næsta ári og um 213
milljónir á árinu 1997.
í fmmvarpinu er lagt til að
nokkmm lagagreinum sem lög-
binda ákveðin útgjöld verbi
var nánast óbreyttur frá árinu
1980 til 1992, um 157 á hver
1.000 fædd börn. Þetta þýðir með
öðrum orðum, að kringum 7.
hverri þungun (13,6%) lauk með
fóstureybingu. Hlutfallið hækk-
aði síðan nokkuð 1993, en tölur
fyrir 1994 eru enn ekki tiltækar. í
skrám Hagstofunnar eru taldar
samtals um 9.000 fóstureyðingar
á árunum 1981-1993. Sömu ár
fæddust í landinu rúmlega 57.000
börn. ■
lega.
„Án efa munu kaupmenn fá
leyfi til að selja bjór og léttvín,
þetta er bara spurning um tíma.
Slík sala er leyfð í öllum þeim
löndum sem vib þekkjum. Eftir
breytt á þann hátt aö ýmis lög-
undin ákvæöi um sjálfvirk fram-
lög verði afnumin en- í stað þeirra
ákvarðist framlög á fjárlögun
hverju sinni.
Stærsti sparnaðarliður sam-
kvæmt frumvarpinu er skerbing
á framkvæmdafé til samgöngu-
mála um 512 milljónir króna er
nær bæbi til framkvæmda við
flugmál og samgöngumál á
landi. Þá er gert ráb fyrir að fella
niður mæðra- og feðralaun meb
einu barni er spara allt ab 125
milljónir en mæðra- eba febra-
laun meb tveimur börnum verba
framvegis tæp 38 þúsund krónur
á ári og með þremur börnum 98
þúsund. Fyrirhugað er aö tengja
lífeyristryggingar við fjármagns-
tekjur er spara á um 85 milljónir
Ríkisstjórnarfundur í
gœr:
Ráðherra-
nefnd um
einkavæbingu
Á ríkisstjórnarfundi í gær var
ákveðið að setja á stofn ráð-
herranefnd sem fjalla á um
einkavæðingu á kjörtímabil-
inu, eins og gert var í tíð síð-
ustu ríkisstjórnar. Það eru fjórir
ráðherrar sem skipa nefndina,
en það eru þeir Davíð Oddsson,
forsætisráðherra, Halldór Ás-
grímsson, utanríkissráðherra,
Friðrik Sophusson, fjármálaráð-
herra og Finnur Ingólfsson,
iönaðar- og viðskiptaráðherra. í
framhaldinu mun ráðherra-
nefndin skipa framkvæmda-
nefnd. -PS
nokkur ár munum við furða
okkur á að slík sala skuli ekki
hafa verið leyfð. Þetta er svona
eins og meb sjónvarpslausan
fimmtudag í gamla daga," sagbi
Brynjólfur. ' -JBP
króna auk þess sem framlög til
framkvæmdasjóðs aldrabra verba
skert um 79 milljónir króna.
í frumvarpinu um rábstafanir í
ríkisfjármálum er gert ráb fyrir ab
ríkissjóður greiði 50% af dæmd-
um eða ákvörðuðum bótum
tjónþola en þó ekki hærri upp-
hæðir en 250 þúsund krónur fyr-
ir tjón á munum, 2,5 milljónir
fyrir líkamstjón, 400 þúsund fyr-
ir miska og 750 þúsund fyrir
missi framfæranda. Þá á ab fresta
greiðslu þessara bóta um hálft ár
eða til 1. júlí á næsta ári. Gert er
ráð fyrir að frestunin og þak á há-
marksgreiðslur bótanna lækki
greiðslur úr ríkissjóbi vegna þessa
málaflokks úr 60 milljónum í 20
milljónir.
-ÞI
BSRB fagnar ákvöröun ríkisstjórnarinnar um
innritunargjöldin:
Vara vib einkavæbingu
Frumvarp um rábstafanir í ríkisfjármálum komib fram:
Innritunargjöld á sjúkra-
hús ekki tekin upp
s
Afengi selt utan Ríkisins. Brynjólfur Gubjónsson í Gripib og Greitt:
Tímaspursmál hvenær bjór
og léttvín fara í búbir
Brynjólfur Cuöjónsson í Gripiö & Greitt afhendir Katli Axeissyni, veitinga-
manni í Kaffi París viö Austurvöli, innkaup dagsins.