Réttur - 01.04.1989, Page 14

ar, íslensk dagblöð, flugfélög eða skipa-
félög. Pau gætu keypt upp frystihús og
skip, jafnvel eignast heilu sjávarþorpin.
Auðvitað gætu íslenskir fjármálmenn
flutt fé sitt þar á móti til meginlandsins í
stórum stíl og séð sér hag í því, en fyrir
þjóðarheildina væri það mjög óhagstætt.
Að sjálfsögðu á ekki að útiloka þátt-
töku útlendinga í íslensku atvinnulífi.
Hún getur átt fullan rétt á sér í sérstökum
tilvikum og í hæfilegum skömmtum, og
þá fyrst og fremst í sérhæfðum iðnaði og
nýjum atvinnugreinum, enda sé þess
gætt, að íslendingar séu þátttakendur í
rekstrinum og hafi þar nokkurt forræði. í
íslenskan sjávarútveg eiga útlendingar
ekkert erindi.
Hindranalaus vöruviðskipti gætu einnig
sett okkur í mikinn vanda, t.d. opnað fyr-
ir óheftan innflutning búvara og torveld-
að stjórn á því, að óunninn fiskur sé ekki
fluttur í stórum stíl úr landi í gámum.
Nú eru þrjátíu-fjörutíu milljónir
manna án atvinnu í Vestur-Evrópu. Ef
ekki þarf lengur atvinnuleyfi til að fá hér
vinnu, er ekki unnt að útiloka stóraukið
alvinnuleysi í kjölfarið.
Yiðræður án stefnu?
Hversu langt geta menn hugsað sér að
ganga í þessa áttina? Stjórnmálamenn og
flokkar verða að svara þcirri spurningu
fordómalaust og af fullri hreinskilni, áður
en lengra er haldið. Alþingi hefur enga
stefnu mótað í þessu máli. Varla verður
farið út í formlegar viðræður um svo ör-
lagaríkt mál, án þess að menn viti að
hverju stefnt er?
Er endilega víst, að hagsmunamál ís-
lendinga séu þau sömu og hinna EFTA-
þjóðanna? Allar eru þær að vísu smáar á
mælikvarða stórþjóða en sú næstminnsta
er þó tuttugu sinnum fjölmennari en ís-
lendingar.
Fámennið, smæð fyrirtækjanna og lítil
fjármagnseign skapar okkur algera sér-
stöðu meðal Evrópuþjóða. í þessum orð-
um felst engin minnimáttarkennd, aðeins
viðurkenning á staðreyndum. Á erlend-
um mörkuðum er íslensk framleiðsla
ágætlega samkeppnisfær, ótolluð. Við
eigum að geta skapað hér einhver bestu
lífskjör á jörðu. Og við eigum ekki að
láta hræða okkur með því, að þjóðin ein-
angrist, þótt við opnum ekki allar dyr fyr-
ir Evrópubúum.
Það er alsiða á íslandi að ræða þannig
um efnahagsmál, að hvergi á byggðu bóli
sé önnur eins óstjórn. Menn bölva öllu og
öllum, jafnt stjórnmálamönnum sem sér-
fræðingum. í örvæntingu sinni velta menn
því jafnvel fyrir sér í alvöru, hvort ekki
væri skást að binda gengi krónunnar við
erlenda mynt eða jafnvel að tengjast Evr-
ópubandalaginu.
Gengur okkur vel eða illa?
En hefur þá íslendingum vegnað illa
miðað við aðrar þjóðir? Vissulega er
verðbólgan löngum mikil og skuldirnar
erlendis háar. En við höfum líka byggt
upp atvinnulíf með meiri hraða en flestar
aðrar þjóðir.
Nýlega voru birtar töflur um hagvöxt í
24 iðnríkjum á 17 ára tímabili fram til
1987. í þessum hópi eru öll ríki EFTA og
Evrópubandalagsins ásamt Bandaríkjun-
um, Japan, Kanada og öðrum auðgustu
ríkjum heims. Þar kemur ljóslega fram,
að á þessu 17 ára tímabili er hagvöxtur
langmestur hér á landi. í Evrópu er það
aðeins Noregur sem eitthvað nálgast vaxt-
arhraða íslenska hagkerfisins. í Bret-
landi, Pýskalandi og Frakklandi, var
vaxtarhraðinn helmingi hægari en á ís-
landi.
62