Morgunblaðið - 19.10.2006, Qupperneq 18

E
f yfirtaka
Actavis á Pliva
hefði orðið að
veruleika
hefði verið um
að ræða
stærstu yf-
irtöku íslensks
fyrirtækis til þessa. Hún er einnig
fyrsta óvinveitta yfirtaka íslensks
fyrirtækis en forstjóri Pliva og stjórn
fyrirtækisins brugðust illa við til-
lögum Actavis.
Róbert Wessman, forstjóri Acta-
vis, segir að ef fyrirtækið hefði keypt
Pliva hefði það að verulegu leyti tak-
markað getu Actavis til að fjármagna
önnur fyrirtækjakaup. Þar sem ekk-
ert verði af kaupunum geti Actavis
hins vegar áfram leitað tækifæra til
að styðja við starfsemina.
„Við höfum verið að skoða önnur
tækifæri en Pliva að undanförnu,
meðal annars á Ítalíu, í Rússlandi,
Frakklandi, Ameríku og víðar,“ segir
Róbert. „Ég tel að við getum á næstu
tveimur árum eða svo náð svipuðu út
úr slíkum kaupum og við hefðum náð
fram með kaupum á Pliva, úr því mál-
in þróuðust á þann veg sem þau
gerðu. Og ég tel að útkoman verði
ekkert síðri en ef við hefðum keypt
Pliva.
Þegar við lögðum af stað með und-
irbúninginn á tilboðinu í Pliva héldum
við að þetta myndi taka skemmri
tíma en raun varð á. Ef við hefðum
séð fyrir hvað þetta varð langt ferli,
og að verðið færi eins hátt og það
endaði í, hefðum við líklega ekki lagt
af stað í þessa ferð. En við eigum að
geta náð sömu útkomu með því að
kaupa minni einingar. Og það má auk
þess búast við að þessar minni ein-
ingar muni kosta hlutfallslega
minna.“
Samlegðartækifæri í kostnaði
Pliva var stofnað árið 1952. Hjá fé-
laginu starfa um sex þúsund manns
og er um helmingur þeirra í Króatíu
þar sem höfuðstöðvarnar eru. Söl-
unet félagsins nær til um 40 markaða
og er það með sterka stöðu í Króatíu,
Rússlandi, Þýskalandi og Póllandi
auk þess að vera með talsverða starf-
semi í Bandaríkjunum og mörgum
mörkuðum í Mið-, Austur- og Suður-
Evrópu.
Á síðasta ári seldi Pliva frá sér
frumlyfjastarfsemi sína, sem fram að
því hafði gefið félaginu mikla arð-
semi. Velta Pliva er um einn millj-
arður evra á ári og er félagið skráð á
hlutabréfamarkaði í Króatíu og
London. Hluthafar eru að mestu er-
lendir vogunarsjóðir og um 70% hlut-
hafanna voru utan Króatíu þegar Ac-
tavis hóf að leita eftir kaupum á
félaginu.
Róbert segir að ástæðan fyrir því
að stjórnendur Actavis hafi talið
áhugavert að kaupa Pliva sé meðal
annars sú, að Pliva er með starfsemi
á nokkrum mörkuðum þar sem Ac-
tavis er ekki, svo sem í Króatíu og
Suður-Evrópu. Þá hefðu kaup á Pliva
styrkt stöðu Actavis á lykilmörk-
uðum félagsins, svo sem í Bandaríkj-
unum, Þýskalandi, Rússlandi og í
Mið- og Austur-Evrópu og aukið
stærðarhagkvæmni samstæðunnar.
„Við sáum einnig töluverð sam-
legðartækifæri í kostnaði og tekjum
við samruna félaganna. Þá hefði sam-
runinn styrkt þróunarstarfsemina
auk þess sem ákveðnir lyfjaflokkar
hefðu styrkst í þróun hjá Actavis.“
Samskipti Actavis og Pliva hófust
þegar Actavis keypti Norðurlanda-
starfsemi félagsins um áramótin
2002/2003. Þar var um að ræða sölu-
starfsemi Pliva í Noregi, Danmörku,
Svíþjóð og Finnlandi. „Það var svo á
árinu 2003 að við fórum í óformlegar
viðræður við Pliva um að kaupa ýms-
ar aðrar minni einingar félagsins, þar
sem velta var lítil, svo sem í Balt-
nesku löndunum og Búlgaríu. Þær
viðræður gengu mjög vel og þeir hjá
Pliva voru opnir fyrir slíku, en við
vorum aðallega í viðræðum við for-
stjórann, Zeljkjo Covic, á þessum
tíma.
Þetta leiddi til þess að snemma
vors 2005 sýndi ég honum módel þar
sem við vorum búin að tvinna saman
Actavis, Alpharma, sem við keyptum
í lok síðasta árs fyrir 810 milljónir
dollara, og Pliva. Covic sagði þá að
sér litist vel á þetta. Við ræddum
þessi mál óformlega með hléum út
allt síðasta ár.“
Róbert segir að fljótlega eftir að
Actavis náði að ljúka kaupunum á
Alpharma hafi hann farið að leggja
hart að Covic að svara því hvort hann
myndi raunverulega vilja selja Pliva
til Actavis. „Þegar þetta var hafði
hlutabréfaverð Pliva lækkað um 30%
á fimm árum. Félagið hafði ekki skil-
að góðum árangri, flestir hluthafarnir
voru óánægðir og félagið varð fyrir
mikilli gagnrýni heima fyrir. En þeg-
ar á hólminn var komið, í desember á
síðasta ári, þá hrökklaðist forstjórinn
undan og sagði að það væri miklu
betra að félagið héldi áfram að
byggja sig upp sjálft og að hann og
stjórnin hefðu ekki undir nokkrum
kringumstæðum áhuga á að selja
það.“
Brugðust illa við
Það næsta sem gerðist var að 17.
mars á þessu ári sendi Actavis kaup-
tilboð til Pliva, sem var ekki bindandi.
Boðnar voru 570 króatískar kúnur á
hlut, sem svaraði til 1,6 milljarða
Bandaríkjadollara, eða rúmlega 110
milljarða íslenskra króna.
„Og eins og við gerum yfirleitt þá
vorum við ekkert að tilkynna um við-
ræður. Það gerum við ekki fyrr en
málin eru komin á það stig að það sé
komið eitthvert efni í að tilkynna um
inn á hlutabréfamarkaðinn. En bréf-
inu var lekið út af einhverjum í Kró-
Sama útkoma með
Morgunblaðið/Kristinn
Eftirsóknarvert Róbert Wessman segir að eftir að Pliva-málið hófst hafi síminn hjá Actavis varla stoppað vegna hringinga frá bankamönnum.
Ferlið sem fór í gang síðastliðið vor, þegar tilkynnt var að Actavis hefði hug á að yfirtaka króatíska sam-
heitalyfjafyrirtækið Pliva, er eitthvert það flóknasta sem íslenskt fyrirtæki hefur ráðist í. Róbert
Wessman, forstjóri Actavis, sagði Grétari Júníusi Guðmundssyni frá atburðarásinni og hvað tekur við
hjá Actavis eftir að ljóst er orðið að bandaríska lyfjafyrirtækið Barr varð ofan á í baráttunni um Pliva.
» „Við höfum verið að skoða önnur tækifæri enPliva að undanförnu, meðal annars á Ítalíu, í
Rússlandi, Frakklandi, Ameríku og víðar. Ég tel að
við getum á næstu tveimur árum eða svo náð svip-
uðu út úr slíkum kaupum og við hefðum náð fram
með kaupum á Pliva, úr því málin þróuðust á þann
veg sem þau gerðu. Og ég tel að útkoman verði
ekkert síðri en ef við hefðum keypt Pliva.“
18 FIMMTUDAGUR 19. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
viðskipti/athafnalíf