Morgunblaðið - 31.12.2006, Blaðsíða 28

28 SUNNUDAGUR 31. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Svörin skortir ekki þegar Edda Jóns-dóttir, eigandi og stjórnandi gallerís-ins i8 við Klapparstíg, er spurð hvaðborið hafi hæst í íslenskum myndlist-
arheimi á árinu sem er að líða.
„Fyrst myndi ég nefna stóra og glæsilega
yfirlitssýningu á verkum Birgis Andréssonar í
Listasafni Íslands, sýningu sem sýndi það og
sannaði hversu stórbrotinn listamaður hann
er. Eins var sýning Steingríms Eyfjörð á sama
stað mjög athyglisverð. Ánægjulegt var að sjá
Eggert Pétursson fá Carnegie-verðlaun og
Hildi Bjarnadóttur fá Sjónlistarverðlaunin á
Akureyri, en Hildur opnaði einmitt sýningu
hjá okkur daginn fyrir verðlaunaafhend-
inguna. Katrín Sigurðardóttir og Margrét
Blöndal hlutu einnig tilnefningar í flokki
myndlistar. Sjónlistarverðlaunin eru nýtt inn-
legg og frábært framtak, en peningaverðlaun
sem þessi skipta listamenn miklu máli. Fen-
eyjaverk Gabríelu Friðriks fannst mér koma
mjög vel út í Listasafni Reykjavíkur. Það voru
nokkrar fínar sýningar á árinu í Safni á Lauga-
veginum og í Kling og Bang.
Það var líka áhugavert að bera saman ís-
lensku sýninguna Pakkhús Postulanna og
bandarísku sýninguna Uncertain States of
America í Listasafni Reykjavíkur.
En klárlega einn af merkisviðburðum ársins
á sviði myndlistar er sýning Katrínar Sigurð-
ardóttir í PS1, útibúi MoMa í New York.“
Hvað persónulega hápunkta á árinu varðar
segir Edda: „Fyrir okkur sem lifum og hrær-
umst í myndlistinni eru sýningarnar oft há-
punktur og ekki síst listakaupstefnurnar sem
við tökum þátt í. Við erum nýkomin frá Miami
þar sem mikið gekk á,“ segir hún og á þar við
kaupstefnuna Art Basel Miami. „Þar var af-
skaplega gaman að sjá gríðarlegan áhuga fólks
á mörgum af okkar listamönnum, bæði erlend-
um og innlendum, en þó sérstaklega á nýjum
verkum Hrafnkels Sigurðssonar.“
Bók um áramótin
„Á þessu ári var einnig stór áfangi fyrir mig
en ég er búin að vera með gallerí i8 í meira en
áratug. Af því tilefni kemur nú um áramótin út
bók um þessi 11 ár í galleríinu, full af myndum
af verkum listamanna sem sýnt hafa í i8 í
gegnum árin ásamt fjórum áhugaverðum
greinum eftir listfræðinga og listamenn. Það
fer ekki hjá því að maður finni bara fyrir smá-
stolti en margir af þeim listamönnum sem sýnt
hafa hjá mér eru orðnar skærar stjörnur í
listaheiminum,“ segir hún en það er Háskóla-
útgáfan sem gefur bókina út í samvinnu við i8.
Edda segir bjart framundan í listaheim-
inum. „Á síðustu tveimur árum hefur áhugi
fólks á myndlist aukist gríðarlega, bæði hér
heima og erlendis. Meiri aðsókn er í lista-
skólana, fleiri læra listasögu og sýning-
arstjórnun, og söfn sem sýna samtímalist hafa
aldrei séð annan eins fólksfjölda. Við erum að
sjá fleira og fleira nýtt fólk sem vill kynnast og
eignast samtímalist.
Árið 2007 stefnir í að verða mjög spennandi,
við stöndum í ströngu þessa dagana að skoða
möguleika á því að opna nýtt gallerí í Berlín.
Svo er sonur minn, Börkur Arnarson, að hefja
störf hjá galleríinu og stýra því ásamt mér en
hann hefur verið meðeigandi minn í i8 í gegn-
um árin. Síðast en ekki síst eru listamennirnir
okkar með fjöldann allan af spennandi verk-
efnum í gangi sem við sjáum á nýja árinu.“
Edda Jónsdóttir, gallerístýra i8
Fleiri kynnast og
eignast samtímalist
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Haldið var upp á mikilvæga áfangaí réttindabaráttu samkyn-hneigðra á Hinsegin dögum íágúst síðastliðnum. Tugir þús-
unda gengu niður Laugaveg og efnt var til
viðburða um alla borg. Lög um málefni sam-
kynhneigðra tóku gildi hinn 27. júní. Þau
heimila m.a. hommum og lesbíum að skrá
sig í sambúð og ættleiða börn frumættleið-
ingu.
„ Í mannárum þýðir það að verða átta ára
að fólk fer að hugsa dálítið fullorðinslega;
Hinsegin dagar urðu átta ára í ár og fengu
það í afmælisgjöf að Alþingi samþykkti viða-
miklar breytingar á lögum um réttindi sam-
kynhneigðra, sem urðu að veruleika fyrir
þverpólitíska samstöðu inni á Alþingi,“ segir
Heimir Már Pétursson, framkvæmdastjóri
Hinsegin daga.
„Almenningur í Reykjavík og um allt land
sýndi hátíðinni mikinn stuðning, en það er
ljóst að við þurfum að halda áfram að
brydda upp á nýjungum á næstu árum til að
geta haldið áfram að vera forvitnileg. Eftir
að þessum sigrum hefur verið náð má ekki
sofna á verðinum, ekki frekar en í annarri
mannréttindabaráttu, og þar af leiðandi
verður áfram þörf fyrir Hinsegin daga. Við
höfum líka í vaxandi mæli tekið þátt í að
styðja bræður okkar og systur í öðrum lönd-
um. Það birtist til dæmis opið bréf frá okk-
ur og Samtökunum 78 í blöðum í Færeyjum
í haust, en þá lá fyrir færeyska þinginu
frumvarp sem átti að banna mismunun
gagnvart samkynhneigðum, sem hafði áður í
þrígang verið fellt. Sökum mikils þrýstings,
m.a. frá Rannveigu Guðmundsdóttur á þingi
Norðurlandaráðs, 30 þúsund undirskrifta á
vefnum og frá Hinsegin dögum var frum-
varpið loksins samþykkt.“
Heimir Már segir að hlutverk Hinsegin
daga í framtíðinni verði að halda áfram að
sýna ungu fólki fram á að það sé í lagi að
vera samkynhneigður á Íslandi og öruggt.
„Með því að halda sýnileikanum á lofti er
unnið gegn því að fordómar fái að vaxa upp
á ný og fólki gert kleift að vera það sjálft
allt frá æskuárum.
Einu lagalega baráttumálið sem eftir er,
að sögn Heimis Más, er að Alþingi sam-
þykki lög um að söfnuðum verði heimilað að
gefa út hjúskaparvottorð til samkyn-
hneigðra. „Frumvarpið var lagt fram fyrir
áramót og vonandi samþykkir Alþingi það á
vordögum áður en til kosninga kemur. Það
liggur fyrir þverpólitískur stuðningur á
þingi hjá öllum stjórnmálaflokkum. En ég
árétta að mannréttindi verða ekki tryggð
með lagabókstafnum einum. Það hafa verið í
gildi lög um jöfnuð kynjanna í áratugi, en
engu að síður eru konur með mun lægri
laun en karlar. En lögin eru grunnur til að
byggja á og vinna æ fleiri hugi og hjörtu
landsmanna á band fordómaleysis og skiln-
ings.“
Undirbúningur er þegar hafinn að Hins-
egin dögum árið 2007. „Undirbúningur hófst
í raun daginn eftir að hátíðinni lauk. Við er-
um að vonast eftir auknum stuðningi. Ný-
lega rann úr gildi 3 ára samningur við borg-
ina og vonumst við til að ná góðum
samningi, sem og að fyrirtækin sem hafa
stutt okkur dyggilega geri það áfram og ný
mæti til leiks. Þetta er ólíkt öðrum hátíðum
að því leyti að allt er unnið í sjálfboðavinnu
og listamenn vinna yfirleitt án endurgjalds.
Við vonumst til að á sama hátt og Listahátíð
stækkaði úr héraðslistahátíð yfir í listahátíð
í heimsmælikvarða, þá nái Hinsegin dagar
að verða hinsegin hátíð á heimsmælikvarða.
Mannréttindi eru útflutningsvara og fólk
sem heyrir af stöðu mála hér, vill heim-
sækja þessa þjóð sem ásamt örfáum öðrum
hefur náð svo langt. Þá munu Reykjavík og
landsmenn allir ekki aðeins njóta þess að
hafa tryggt réttindi samkynhneigðra heldur
einnig tekna af vaxandi straumi ferða-
manna.“
Heimir Már Pétursson framkvæmdastjóri Hinsegin daga
Lögin grunnur
til að byggja á
Morgunblaðið/Kristinn.
Árið hefur verið mjög viðburðaríkt áýmsum vígstöðvum. Eitt af því semmér finnst standa upp úr er það semýmsir höfðu sagt, að þótt Íslendingar
virtust geta keypt allt sem hreyfðist erlendis,
væri ekki endilega víst að þeir næðu árangri í
rekstri þessara fyrirtækja, og ótímabærum
dauða útrásarinnar spáð. Þess vegna hefur ver-
ið ánægjulegt að verða vitni að því hversu mörg
þeirra íslensku fyrirtækja sem hafa haslað sér
völl erlendis hafa náð að samþætta starfsemina
við reksturinn hérna heima og líka að snúa við
rekstri fyrirtækja sem þau hafa keypt. Það á við
bankana, fyrirtæki eins og Actavis, Bakkavör
og fleiri. Við erum ekki lengur bara þekkt fyrir
að kaupa og kaupa heldur höfum við sýnt fram á
að viðskiptamódelið sem byggt er á gengur
upp,“ segir hún.
Svafa hefur starfað sem aðstoðarforstjóri Ac-
tavis Group í tæp þrjú ár og tekur við starfi
rektors Háskólans í Reykjavík 1. febrúar.
„Þetta var erfið ákvörðun, því það stóð ekki til
að hætta hjá Actavis. Ég hefði svo sannarlega
viljað vera þar í nokkur ár í viðbót, enda breyt-
ist fyrirtækið og verkefnin á hverjum degi, ef
svo má segja. Ég hef alltaf verið með annan fót-
inn í akademíunni og hinn í viðskiptalífinu og
það gerði útslagið að fá í fyrsta sinn tækifæri til
þess að sameina hvort tveggja. Háskólinn í
Reykjavík er gríðarlega vel tengdur inn í at-
vinnulífið og kúltúrinn í HR er eins og best ger-
ist í fyrirtækjum, fjörugur og lifandi og mikið af
spennandi verkefnum fram undan. Ég hugsaði
með mér: vil ég hafa áhrif á árangur eins fyr-
irtækis, hversu skemmtilegt og mikilvægt sem
það fyrirtæki er, eða vil ég hafa áhrif til lengri
tíma litið og móta næstu kynslóðir stjórnenda
og sérfræðinga sem nýtast atvinnulífinu? Þetta
var ákvörðun byggð á gildismati.
Stöndum fyllilega jafnfætis öðrum
Ég hef lært það hjá Actavis að við stöndum
fyllilega jafnfætis öðrum, hvar sem er í heim-
inum. Viðskiptamódel íslenskra fyrirtækja á
rætur að rekja til þess hver við erum sem þjóð,
sjálfsbjargarviðleitninnar, vertíðarhugsunar-
innar og þessara stuttu boðleiða. Þessi fyr-
irtækjamenning, sem er okkur meðfædd, er
orðin að markmiði stóru þunglamalegu fyr-
irtækjanna á alþjóðavettvangi sem náð hafa
góðum árangri til þessa en þurfa nú að laga sig
að breyttum heimi og reyna því í örvæntingu að
tileinka sér nýjar stjórnunaraðferðir. Þessi sér-
staða er eitt stærsta samkeppnisforskot sem Ís-
lendingar hafa á alþjóðlegum vettvangi. Hættan
er hins vegar sú að við glötum henni ef við
gleymum hvaðan við komum og hvað það er
sem drífur okkur áfram. Næsta kynslóð mun
alast upp við aðrar aðstæður og hugsanlega
hætta að fá sína fyrstu reynslu í atvinnulífinu á
unglingsaldri og verða vön því að fá hluti upp í
hendurnar. Þá gætum við misst bitið að þessu
leyti.“
Svafa segir mörg alþjóðleg fyrirtæki eiga erf-
itt með að vinda ofan af þunglamalegri stjórnun.
„Heimurinn er orðinn svo óútreiknanlegur og
breytist svo hratt að arfleifðin frá nýlendutím-
anum er hreinlega löngu orðin úrelt. Léttleik-
andi alþjóðastjórnun er það sem fyrirtæki þurfa
núna og við erum eins og sköpuð fyrir al-
þjóðavæðinguna. Það er stutt til austurs og
stutt til vesturs frá Íslandi. Oft er talað um að
landfræðileg lega Íslands hafi úrelst en það á
svo sannarlega ekki við í viðskiptalífinu. Við
megum hins vegar ekki gleyma upprunanum og
ég sé fram á að geta notað það sem ég hef lært í
mínu starfi hingað til og miðlað í Háskólanum í
Reykjavík og haft þannig áhrif til framtíðar.“
Svafa Grönfeldt, verðandi rektor Háskólans í Reykjavík
Erfið ákvörðun að hætta