Lesbók Morgunblaðsins - 14.07.2007, Síða 2
2 LAUGARDAGUR 14. JÚLÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
lesbók
Víkverji
og bloggið
UPPHRÓPUN!
Eftir Önnu Kristínu Jónsdóttur
anna.kristin.jonsdottir@gmail.com
S
tórviðburðir er á stundum settir á
svið gagngert til að fá umfjöllun í
fjölmiðlum. Tónleikarnir sem
haldnir voru víðs vegar um heim-
inn undir merkjum lifandi jarðar
voru af þeirri tegund. Tilgang-
urinn sá að efla vitund jarðarbúa um hættuna
sem umhverfi okkar stafar af loftslagsbreyt-
ingum og gróðurhúsaáhrifum. Markið var sett
hátt, fyrir tónleikana var talað um að tveir millj-
arðar manna myndu fylgjast með þeim. Á annað
hundrað listamanna komu fram á sviðum í átta
borgum víðs vegar um heiminn. Það hefur
reyndar nokkuð borið á svekkelsi eftir tón-
leikana, því áhorfendur urðu ekki svo margir. Í
Washington D.C komu ekki nema nokkur
hundruð manns á tónleika sem drifnir voru upp
með litlum fyrirvara við safn þar í borg og
heima í stofu kusu fleiri að horfa á endursýnda
teiknimynd um skrímsli en útsendingu NBC-
sjónvarpsstöðvarinnar frá tónleikunum. Hinum
megin Atlantshafsins, í Englandi, voru það ekki
nema rúmar þrjár milljónir áhorfenda sem sátu
við jarðartónleikana á laugardagskvöldið var.
Þrjár milljónir áhorfenda ættu kannski ekki að
valda vonbrigðum en þegar tölurnar eru bornar
saman við rúmlega ellefu milljónir sem horfðu á
minningartónleika un Díönu prinsessu viku fyrr
verður það skiljanlegra. Bretum fannst líka að
poppgoðin væru sóðaleg í orðbragði. Mörg
hundruð kvartanir bárust til breska rík-
isútvarpsins, BBC, frá róthneyksluðum áhorf-
endum. Þeim fannst það til dæmis óviðeigandi
að um leið og Madonna bað áhorfendur að
hoppa til að bjarga heiminum þá ávarpaði hún
þá miður virðulega og svo eru einhverjir á því að
poppgyðjan hafi svindlað á gítarsólóinu. En
skiptir það einhverju máli, áhorfendurnir voru
nú samt fjölmargir og aldrei hafa fleiri fylgst
með útsendingum í gegnum netið. Tíu milljón
notendur smelltu á vefsendingu MSN meðan á
tónleikunum stóð og þar á bæ búast menn við
því að tugmilljónir sæki sér bút úr tónleikunum
á næstu vikum. Það er nú við hæfi, því Al Gore,
aðalfrumkvöðull tónleikanna átti, jú, sinn þátt í
því að almenningur komst að internetinu.
Ýmsir félagsfræðingar síðustu aldar bentu á
að beinar sjónvarpsútsendingar frá stór-
viðburðum væru farnar að koma í stað helgi-
halds og ritúala kirkjunnar. Breskur fjölmiðla-
fræðingur vill meira að segja leggja að jöfnu
ferðir Breta til að skoða upptökuver og tilbúnar
götur á borð við Krýningarstræti eða Corona-
tion Street og pílagrímsferðir til Jerúsalem og
Mekka.
Sjónvarpið er sem sagt orðið að höfuðkirkju
heimsins og í hámessunni sem sungin var um
síðustu helgi var auðvitað Gore klerkurinn og
kolefnisjöfnunin ígildi aflátsbréfa. Og þó fýlu-
púkar hafi fundið að því að áhorfendur hafi ver-
ið færri en vænst var, þá er nú varla hægt að
kvarta undan kirkjusókn sem er talin í tugmillj-
ónum.
En hvað ætlar Gore sér í framhaldinu, eru
líkur á því að hann hyggi á framboð til forseta
Bandaríkjanna? Gore hefur margoft sagt í við-
tölum að hann hafi engin áform uppi um fram-
boð, hann kjósi sér frekar hlutverk sem al-
mannatengill plánetunnar eins og hann orðaði
það sjálfur í nýlegu viðtali í Washington Post.
Þrátt fyrir þessi svör finnst flestum blaðamönn-
um sem við hann tala ástæða til að hnýta því við
að hann útiloki framboðið samt ekki alveg.
Margir benda á að hann hafi greinilega lagt
mikið á sig við að breyta drumbsímyndinni sem
við hann loddi. Hann hafi fengið leiðbeiningar
um fataval og litasamsetningar og jarðlitir séu
auðvitað það sem hann á að halda sig við.
En gæti umhverfisbaráttan skilað honum inn
í Hvíta húsið, myndu vinsældir hans nú fylgja
honum aftur inn í pólitíkina? Þessu velta margir
spekúlantar fyrir sér og að sumra dómi er það
ekki sjálfgefið. Vinsældirnar nú stafi að miklu
leyti af því að hann sé fyrst og fremst skil-
greindur sem ekki Bush. Þær séu sem sagt í
réttu hlutfalli við óvinsældir ríkjandi forseta.
Gore hafi fundið köllun sína sem andpólitíkus.
Þetta var að minnsta kosti niðurstaða vanga-
veltna í breska blaðinu Spectator í vikunni. Það
blað verður að vísu seint talið styðja Al Gore.
En engu að síður var athyglisverð sú skoðun að
stjórnmálamenn væru mældir við strangari og
stífari kvarða en þeir sem hafi vikið til hliðar.
Stjórnmálamenn þurfi að standast strangari
kröfur um samkvæmni í orðum og gerðum en
aðrir. Því sé ekki líklegt að stjórnmálamann-
inum Gore fyrirgæfist að berjast fyrir orku-
sparnaði og umhverfisvernd en eyða sjálfur um
tuttugu sinnum meiri orku á heimili sínu en á
bandarísku meðalheimili. Spámanninum fyr-
irgefist það hins vegar og þá er víst líka í lagi að
fljúga í einkaþotu til þess að syngja jörðinni og
umhverfinu til dýrðar.
Reuters
Jarðarlíf „En hvað ætlar Gore sér í framhaldinu, eru líkur á því að hann hyggi á framboð til forseta Bandaríkjanna?“ spyr greinarhöfundur.
» Sjónvarpið er sem sagt orðið
að höfuðkirkju heimsins og í
hámessunni sem sungin var um
síðustu helgi var auðvitað Gore
klerkurinn og kolefnisjöfnunin
ígildi aflátsbréfa. Og þó fýlu-
púkar hafi fundið að því að
áhorfendur hafi verið færri en
vænst var, þá er nú varla hægt
að kvarta undan kirkjusókn
sem er talin í tugmilljónum.
FJÖLMIÐLAR
Fagnaðarerindi
eða fjölmiðlasirkus
Lesbók Morgunblaðsins Hádegismóum 2, 110 Reykjavík, sími 5691100, Útgefandi Árvakur hf. Ritstjórnarfulltrúi Þröstur Helgason, throstur@mbl.is Auglýs-
ingar sími 5691111 netfang augl@mbl.is Bréfsími 5691110 Prentun Prentsmiðja Morgunblaðsins
Jón Ólafsson
jonolafs@bifrost.is
!
Áður en bloggið varð til bloggaði
Víkverji, þessi „fasti liður“
Morgunblaðsins. Ég man ekki
hvenær ég las Víkverja síðast.
Hér áður fyrr gleymdi maður
Víkverja, mánuðum jafnvel ár-
um saman. Og svo datt maður
niður á hann aftur, eins og fyrir
tilviljun. Eða kannski las maður alltaf Vík-
verja, en tók bara ekki eftir því. Nú hef ég
ekki lesið Víkverja lengi – en hann er ekki
hættur. Víkverji bloggar enn.
Skoðanir Víkverja eru heillandi vegna
þess að þær eru fyrirsegjanlegar. Víkverji
veltir fyrir sér landsins gagni og nauð-
synjum og talar um daginn og veginn.
Stundum fer Víkverji í sunnudagsbíltúr
með fjölskylduna: Það má sjá hann fyrir
sér: Hattkúfur á höfði, spariföt, kannski
vindilstúfur í munninum, konan í fram-
sætinu, börnin aftur í. Honum blöskra
vondir vegir og margvísleg mistök í gerð
umferðarmannvirkja. Ökumenn sem fara
óvarlega vekja athygli hans, hann fer um
landið og veltir fyrir sér framtíð sjáv-
arplássanna, hann veltir fyrir sér vinnu-
brögðum fólks sem hann sér að störfum.
Hann er hlynntur útivist og íþróttastarfi.
Hann fer í sumarfrí til útlanda og svo ber
hann það sem fyrir augu ber þar saman
við það sem hér er að sjá. Í seinni tíð hafa
jafnréttismál verið honum hugleikin.
Stundum er hann hneykslaður, en ekki
alltaf. Víkverji ber hag þjóðar sinnar fyrir
brjósti. Er ekki Víkverji örugglega karl-
maður?
Víkverji, hinn eini sanni Víkverji, er
nafnlaus. Kannski er hann annar hver
starfsmaður Morgunblaðsins, en það
breytir engu um skoðanir hans. Víkverji
er hversdagsmaður, og hann er stoltur af
því. Bloggið hefur hins vegar margfaldað
Víkverja. Nú birtist Víkverji ekki aðeins
undir sínu venjulega dulnefni á síðum
Morgunblaðsins. Hann birtist í ótal gerv-
um í völdum köflum af netsíðum sem ein-
hver samviskusamur starfsmaður blaðs-
ins velur á hverjum degi. Nafnleysið víkur
fyrir skrifum hvers sem er. En skoðan-
irnar eru áfram fyrirsegjanlegar. Kannski
skiptir ekki máli hvort það er annar hver
starfsmaður Morgunblaðsins sem skrifar,
eða annar hver borgari landsins.
Eðli bloggsins er eðli Víkverja. Enda-
laus straumur skrifa sem kommentera
með einum eða öðrum hætti á það sem
fram fer í kringum okkur og segja það
sem hversdagsmaðurinn hugsar, því Vík-
verji er, sem fyrr segir, hversdagsmaður.
Og jafnvel þó að bloggið fari fleiri leiðir,
áhugamálin verði óhefðbundnari, þá fylgir
þeim alltaf hinn gamalkunni, trausti
hversdagsleiki. Efniviður bloggsins er
hversdagurinn og það er sama um hvað er
rætt, eða hver hefur orðið. Alltaf sér mað-
ur glitta í hattkúfinn, sparifötin og vindil-
stúfinn.
Það er ekki lengur nauðsynlegt að lesa
Morgunblaðið til að fá sinn Víkverja. Bók-
in á náttborðinu, upplifanirnar í sumar-
fríinu, hneykslun yfir vondum vinnu-
brögðum, leti, ofáti, hreyfingarleysi og
kannski eitthvað örlítið meira krassandi í
bland: Allt fær þetta sína umfjöllun og
sinn dóm. Allir geta byrjað að blogga og
eiginlega eiga allir að blogga.
Kannski ætti bloggið að vera nafnlaust,
eða eins og Víkverji, nafnlaust, en undir
dulnefni sem tengir höfundinn við stað eða
tíma eða aðstæður. Þá gæti maður fengið
fylli sína af heilbrigðri skynsemi hvers-
dagsmannsins og deilt lífsreynslu hans
(eða hennar) án tillits til þess hver hafði
bókina á náttborðinu eða hver varð vitni
að einhverju aðdáunarverðu eða hneyksl-
anlegu sem ástæða var til að deila með
samborgurunum. Eða færi þá bragðið af
því? Sjónvarpsmaður skrifar? Vélstjóri
skrifar? Húsmóðir í Vesturbænum skrif-
ar? Varaþingmaður skrifar?
Allir eru Víkverji inn við beinið.