Lesbók Morgunblaðsins - 14.07.2007, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. JÚLÍ 2007 15
Ljóðskáldið | Ingibjörg Haraldsdóttir fædd 1942 í Reykjavík
Morgunblaðið/Kristinn
Ljóðabækur Ingibjargar Haraldsdóttur: Þangað vil ég fljúga (1974), Orðspor daganna (1983), Nú eru aðrir tímar (1989), Ljóð (1991), Höfuð konunnar (1995), Hvar sem ég verð (2002).
Þú áttir enga tölvu, kæri Púshkin,
og ekki heldur neina rafmagnsritvél,
já, svei mér þá, þú notaðir víst fjöður
og dýfðir henni í hjartablóðið þitt.
Samt varstu bara býsna glúrinn Púshkin
og ortir margt sem enn er vert að skoða
þótt upp sé runnin öld sem öllu gleymir
og allan tímann hugsar bara um sig.
Ég sit hér við að þýða, elsku Púshkin,
þinn sorgarbrag um Mozart og Salieri
og við þá iðju vakna margir þankar
um öfund, snilld og glæpi, nema hvað.
En samt ég verð að segja, góði Púshkin,
að bragarháttur þessi sem þú notar
er undarlega smitandi á köflum
og hefur tekið völdin hér hjá mér.
Ég ræð nú ekkert við mig, mikli Púshkin,
því allt sem set á blað er frá þér fengið
og ekki veit ég hvernig þetta endar
sjá, ljóðin mín þau yrkja sig nú sjálf.
Púshkinsbragur er lífsreynsluljóð þýðanda einsog
glöggir lesendur hljóta að sjá. Ýmislegt fleira er þó
hér á ferð: tæknisaga, aldarfarslýsing og bragfræði,
svo fátt eitt sé nefnt. Bragurinn varð til fyrir um það
bil þremur árum sem inngangur að lengra kvæði sem
ég gaf vinkonu minni Silju Aðalsteinsdóttur í afmæl-
isgjöf. Hún hefur nú góðfúslega leyft mér að birta
innganginn einan og sér í lesbók allra landsmanna.
Púshkinsbragur
Morgunblaðið/Ásdís
Katrín Anna „Gallarnir fannst mér svo margir, sérstaklega hvað varðar staðalímyndir og oft
klisjukennda afgreiðslu á tvíkynhneigð og hinum ýmsu kyngervum.“
GLÁPARINN
The L word veldur mér heilabrotum. Í upp-hafi gladdist ég yfir þáttum sem gera
lesbíur sýnilegar. Fljótlega runnu þó á mig
tvær grímur. Ég varð sannfærð um að mark-
hópurinn væri gagnkynhneigðir karlmenn
sem sækja í lesbíuklám. Ég varð hissa þegar
ég sá Gloriu Steinem, goðsögn í lifanda lífi,
leika sjálfa sig í þáttunum. Gallarnir fannst
mér svo margir, sérstaklega hvað varðar stað-
alímyndir og oft klisjukennda afgreiðslu á tví-
kynhneigð og hinum ýmsu kyngervum. Þetta
breyttist þegar ég ræddi þættina við lesbíur
sem búa í löndum þar sem fordómar gegn
samkynhneigð eru svo miklir að þær geta ekki
komið út úr skápnum. Þær hlaða þáttunum
niður af Netinu og hittast í hópum til að horfa
á þá. Þær elska þættina vegna þess að þar eru
sýndar fallegar konur sem lifa „venjulegu“ lífi.
Sýnileiki samkynhneigðra í þeirra heimalönd-
um er nefnilega svo lítill að það eru helst
hommar sem ganga í litríkum búningum og
sýna ýkta kvenlega hegðun sem sjást, kannski
vegna þess að þeir geta ekki falist í fjöldanum.
Þær vilja meina að margbreytileiki samkyn-
hneigðra sjáist ekki fyrir vikið og það hamli
baráttunni fyrir viðurkenningu þar sem al-
menningur afgreiði samkynhneigða sem
furðufugla. Þær vonast til að þættirnir breyti
viðhorfum gagnvart samkynhneigð og nota þá
til að efla baráttuandann sín á milli. Það er af-
rek út af fyrir sig.
Katrín Anna Guðmundsdóttir er M.Sc. í við-
skipta- og markaðsfræði og fyrrverandi tals-
kona Femínistafélags Íslands.
LESARINN
Það gefst ekki mikill tími til lestrar fag-urbókmennta þegar lokasprettur meist-
aranáms í félagsfræði er framundan. Ég féll
þó í freistni nýlega og fjárfesti í bókinni The
Interpretation of a Murder eftir Jed Ruben-
feld, því ég hef löngum haft gaman af vel
skrifuðum krimmum. Mér skilst að bókin hafi
hlotið einróma lof gagnrýnenda og því hélt ég
áfram að lesa þótt hún gripi mig ekki í fyrstu.
Eftir að hafa þrælað mér dottandi í gegnum
þriðjung bókarinnar hætti mér þó að lítast á
blikuna. Bókin virtist einkum fjalla um gelgju-
leg samskipti nokkurra karlkyns sálfræðinga
á miðjum aldri. Ef til vill eru síðari þriðjung-
arnir tveir það meistaraverk sem auglýsing-
arnar lofuðu en ég hef þó lagt bókina á hilluna
í bili. Ef ég á að taka tíma frá skólabókunum
verða bækurnar að vera meira grípandi en
upphaf þessarar bókar.
Ég hef því snúið mér aftur að skruddunum og
í samanburði við Rubenfeld eru þær bara
hörkuspennandi. Nýlega hef ég verið að
sökkva mér í pælingar um hlutleysi. Hlutleysi
er bara mýta segir Iris Marion Young í bók
sinni Inclusion and Democracy. Við erum öll
staðsett og ekkert okkar getur öðlast hlut-
lausa sýn á nokkurt mál. Hlutleysi er ekki
bara mýta, segir Young, heldur líka vita
gagnslaust! Af hverju myndum við vilja hlut-
laust sjónarhorn á ákveðin vandamál sem eru
staðsett í ákveðnum veruleika og snerta
ákveðna hópa samfélagsins? Mun gagnlegra
væri, segir Young, að kynnast ólíkum sjón-
arhornum þeirra hópa sem um ræðir og kom-
ast þannig að upplýstri niðurstöðu um lausn á
málunum. Þetta finnst mér spennandi bók.
Auður Magndís Leiknisdóttir er félagsfræð-
ingur og talskona Femínistafélags Íslands.
Morgunblaðið/Ásdís
Auður Magndís „Nýlega hef ég verið að sökkva mér í pælingar um hlutleysi. Hlutleysi er
bara mýta segir Iris Marion Young í bók sinni Inclusion and Democracy.“