Lesbók Morgunblaðsins - 17.11.2007, Page 7

Lesbók Morgunblaðsins - 17.11.2007, Page 7
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. NÓVEMBER 2007 7 Eftir Arnar Eggert Thoroddsen arnareggert@gmail.com Ghostface Killah er líklega sámeðlimur Vogatangaklík- unnar, eða Wu-Tang Clan, sem hef- ur náð hvað bestum árangri á sóló- sviðinu en plata hans frá því í fyrra, Fishscale, hlaut einróma lof gagnrýnenda. Ný plata, The Big Doe Rehab, er nú væntanleg en hún kemur út 4. desember á veg- um Def Jam. Gestir á plötunni verða m.a. Rhythm Roots Allstars, sveit sem hefur verið að flækjast með Ghostface á tónleika- ferðalögum og Theodore Unit, rapphópur sem er undir Ghostface og kom til sögunnar á plötu hans Bulletproof Wallets (2001). Þá koma félagar hans úr Wu, þeir Ra- ekwon, Method Man, U-God og Masta Killa við sögu auk hins laus- tengda Wu-meðlims, Cappadonna. Þeir Kid Capri, Beanie Sigel og Styles P verða þarna líka og því óhemju mikið um gestagang, jafn- vel þó að við séum að tala um rapp- plötu! Það er annars allt að gerast hjá Ghostface um þessar mundir, dúkka með ásýnd rapparans var að koma í búðir og bók, The World According to Pretty Toney, kemur út í janúar. Bling, bling eins og þeir segja…    Annars eru allmiklar væringar íherbúðum Wu-Tang, og slíkt svosem ekki nýtt af nálinni. Raek- won ku hundfúll út í yfirupp- tökustjórann, RZA, manninn sem er ábyrgur fyrir Wu- hljómnum og hefur látið hafa eftir sér að „alls kyns við- skiptatengd mál séu að flækjast fyrir listræna ferlinu.“ Margir bíða þannig spenntir eftir plötu Raek- won, Only Built 4 Cuban Linx II, sem er framhald plötu frá 1995 sem margir telja bestu sólóplötu sem meðlimur Wu Tang hefur látið frá sér. Framhaldsplatan er í biðstöðu, Raekwon þó óður og uppvægur í að koma henni út en rimma hans og RZA gæti spillt eitthvað fyrir. Þá er ný plata frá Wu-Tang, The 8 Diagrams, að koma út en síðasta plata, Iron Flag, kom út 2001. Plat- an kemur út 11. desember og hefur Raekwon lagt áherslu á að öll mis- klíð verði úr sögunni fyrir þann tíma. Ghostface er ekki ánægður heldur, kvartar yfir því að hann hafi verið beðinn um að færa til út- gáfudag á plötunni sinni og auk þess hafi hann ekki fengið greitt fyrir tónleikaferðalag Wu-Tang í sumar. RZA segist hins vegar hafa haft ákveðnar hugmyndir um þessa næstu Wu plötu og hann segist ekki viss um að allir hafi verið jafn ánægðir. „En það er á endanum ég sem ræð,“ sagði hann.    Það var í fyrra sem Evan Dando,leiðtogi Lemonheads, end- urvakti sveit sína. Samnefnd plata kom út sama ár en ný plata er væntanleg næsta vor. Sveitin hef- ur tónleika- ferðalag í end- aðan nóvember og gömlum slög- urum verður þá vippað fram, m.a. af Lick (́89) og upptökur af tón- leikum verða boðnar til kaups að þeim loknum (a la Mugison!). Við- hafnarútgáfa af meistaraverki sveitarinnar, It’s A Shame About Ray (1992) er þá í farvatninu og kemur út í mars á vegum Rhino. TÓNLIST Ghostface Killah RZA Evan Dando Eftir Orra Pál Ormarsson orri@mbl.is Þegar almættið skóp þungarokk missti þaðóhóflegan skammt af testósteróni út íblönduna. Allar götur síðan hefur þessi jað-arstefna í rokkheimum verið vígi hins gagnkynhneigða karlmanns. Þar skyrpa menn stáli. Það sætti því tíðindum þegar fyrsti þungarokkarinn kom út úr skápnum árið 1998. Og það enginn ættleri – sjálfur Rob Halford úr Judas Priest, einn fremsti söngvarinn í faginu. Ýmsir höfðu haft grunsemdir um þetta í lengri eða skemmri tíma þegar tíðindin runnu áreynslulaust upp úr kappanum í samtali við MTV-sjónvarpsstöð- ina. „Ég held að flestir viti að ég hef alla tíð verið hýr. Sú staðreynd hefur aldrei valdið mér óþægindum.“ Svo mörg voru þau orð. Það er samt örugglega engin tilviljun að Halford beið uns hann hafði sagt skilið við Priest að tilkynna þetta opinberlega. Ímyndarfræðingar hafa án efa ekki talið heppilegt að upplýsingarnar lækju út á meðan þetta þungavigtarband var á hátindi frægðar sinnar á áttunda og níunda áratugnum. Þá voru hommar meiri hornrekur en í dag. Fimm árum eftir uppljóstrunina gekk Halford aft- ur til liðs við Judas Priest og ekki verður séð að kyn- hneigð hans skipti máli lengur – hafi hún einhvern tíma gert það – en fyrsta plata sveitarinnar eftir end- urkomuna, Angel of Retribution (2005), fór alla leið í þrettánda sæti bandaríska breiðskífulistans. Besti árangur sveitarinnar fram að því var sautjánda sæt- ið. Í myrkum miðaldatakti Þetta kemur svo sem ekki á óvart í ljósi þess að allir eru búnir að taka samkynhneigð í sátt – nema ís- lenska þjóðkirkjan sem enn lemur höfðinu við vegg- inn í myrkum miðaldatakti. Judas Priest á rætur að rekja til ársins 1968 þegar æskuvinirnir K.K. Downing og Ian Hill fóru að glamra saman á gítar og bassa í bresku borginni Birmingham. Eftir nokkrar hræringar benti þáver- andi kærasta Hills þeim á frambærilegan söngvara – bróður sinn, Rob Halford. Þetta var 1973 og ári síðar gekk gítarleikarinn Glenn Tipton til liðs við þá. Þessir fjórmenningar hafa komið við sögu á öll- um helstu plötum Judas Priest og eru allir á sínum stað ennþá ásamt trymblinum Scott Travis sem leysti Dave Holland af hólmi 1989. Á árunum 1974 til 1979 sendi Priest frá sér fimm breiðskífur sem flestar mæltust vel fyrir í rokk- heimum en það var ekki fyrr en með British Steel árið 1980 að sveitin tók sér stöðu í fylkingarbrjósti bárujárnsins. Lögin voru styttri og hnitmiðaðri en áður, að margra mati útvarpsvænni, en samt ósvik- inn þungamálmur. Í raun má leiða að því líkum að platan sé skýrasta birtingarmynd þunga- málmsstefnunnar ásamt næstu breiðskífum Judas Priest á eftir, Point of Entry (1981), Screaming for Vengeance (1982) og Defenders of the Faith (1984). Þungur taktur, ofsakeyrsla og magnaður málm- hljómur einkenna þær og svo samstiga eru Down- ing og Tipton að engin leið er að greina hvar annar endar og hinn tekur við. Rúsínan í pylsuendanum er svo sjálfur „Málmguðinn“ eða „Maðurinn með járnlungun“, svo vitnað sé til vinsælla viðurnefna Halfords. Það er eins og hann eigi lífið undir hverri nótu. Á British Steel er hver perlan upp af annarri. Nægir þar að nefna Metal Gods, Breaking the Law, Living After Midnight og United sem greinarhöf- undur hefur aldrei skilið hvers vegna Sir Alex Ferguson hefur ekki tekið upp á sína arma. Sann- kallað hetjurokk í hópsöngsstíl. British Steel seldist í bílförmum beggja vegna Atlantsála og komst hæst í fjórða sæti breska breiðskífulistans sem er langbesti árangur sveit- arinnar á heimaslóð. Alls hefur Judas Priest selt yfir 35 milljónir platna á heimsvísu og þykir ein áhrifamesta hljóm- sveit þungarokkssögunnar. Kveikja að kvikmynd Heldur dró af hinu geistlega afli er leið á níunda áratuginn og hin poppskotna plata Turbo (1986) gerði margan málmhausinn fráhverfan sveitinni. Eins og fyrr segir hætti Halford í Judas Priest í upphafi tíunda áratugarins og ráðinn var í staðinn Tim „Ripper“ Owens, söngvari úr hermisveit með því ágæta nafni British Steel. Söng hann inn á tvær breiðskífur sem báðar þóttu misheppnaðar. Eins og margir vita varð brotthvarf Halfords úr Priest kveikjan að kvikmyndinni Rock Star (2001) með Mark Wahlberg og Jennifer Aniston. Fór Wa- hlberg þar með hlutverk ígildis Owens. Rob Halford sneri heim fyrir fjórum árum og má segja að Judas Priest hafi risið úr öskustónni á An- gel of Retribution, a.m.k. í Bandaríkjunum. Og gömlu brýnin (meðalaldurinn er tæp 55 ár) eru ekki af baki dottin því um þessar mundir vinna þau að sinni sextándu breiðskífu sem heitir í höfuðið á sjálfum Nostradamusi. Ráðgert er að hún líti dags- ins ljós á næsta ári. Af málmi ertu kominn Poppklassík Eftir Arnar Eggert Thoroddsen arnart@mbl.is V inna við White Chalk, sem er áttunda hljóðversplata Har- vey, hófst á síðasta ári. Menn- irnir sem mönnuðu sleðana voru þeir Flood (nú vænt- anlegur Sigur Rósar- upptökustjórnandi) og John Parish, en báðir unnu þeir með Harvey að To Bring You My Love frá 1995, sem er oft talið hennar besta verk. Það er þó erfitt að gera upp á milli magnaðrar byrjunarþrennunnar, þ.e. Dry (’92), Rid Of Me (’93) og To Bring You My Love. Hér er 4-Track Demos undanskilin. Einnig unnu þeir félagar með Harvey að Is This Desire? (1998), plötunni sem kom út á eftir To Bring You My Love og olli þónokkr- um vonbrigðum og er jafnan talin vera henn- ar lakasta verk. Aðrir samverkamenn helstir á White Chalk eru þeir Jim White úr Dirty Three, sveit sem er nátengd Nick Cave, fyrrverandi elskhuga Harvey, og Eric Drew Feldman sem á nokkuð litríkan feril að baki og hefur unnið með kanónum eins og Captain Beefhe- art, Residents, Pere Ubu og Frank Black. Það sem greinir þessa plötu Harvey frá fyrri afrekum hennar er að hér styðst hún að mestu við píanóið í lagasmíðum og leik – hljóðfæri sem hún kann varla á að eigin sögn. Þessi staðreynd er meginástæða þess brot- hætta, kaldranalega andrúmslofts sem hljóð- rásirnar fyllir. Nóturnar eru fetaðar varlega í þeim ellefu ópusum sem plötuna prýða, í einfaldleika sem minnir á Cranes eða Cat Power. Auk þess er hún ekki nema rétt rúm- ur hálftími að lengd. Það er einhvern veginn eins og Harvey haldi aftur af sér á plötunni en að hennar sið er samt eðlilega einhver geðveiki bullandi undir öllu. Í viðtali við jað- arbíblíuna The Wire sagði hún að það „frábæra við að læra á nýtt hljóðfæri væri að það losaði ímyndunaraflið við höft“. Harvey velur þá að syngja í hærri tón- tegund en vanalega á plötunni, ein- hverra hluta vegna. Peel PJ Harvey, eða Polly Jean Harvey, er á margan hátt þversagnakennd per- sóna. Hún hefur leikið sér allmikið með kynímyndina, og það er eitthvað svo greinilegt að hún er að setja kyn- ímynd konunnar í gagnrýnið ljós þegar hún pósar á brjóstahaldara, alltaf með aðeins of mikinn augnskugga og vara- lit. Harvey gefur af sér mynd sterkrar konu sem virðist þó geyma ótal myrk leyndarmál í brjósti sínu og það er ekki nema von að Nick Cave hafi fallið fyrir henni. PJ Harvey er – svo við höf- um þetta einfalt – kúl. Hún er meira að segja alveg hrikalega kúl, er eins kon- ar Rúni Júl. í líkama smágerðrar breskrar konu. Já, eða bara kvenkyns útgáfan af Nick Cave. White Chalk er án efa myrkasta verk Harvey til þessa og stendur al- gerlega sér á báti í ferilskránni. Fyrstu tvær plöturnar, Dry og Rid Of Me, einkenndust af nöktu, hryssings- legu rokki og róli en á To Bring You My Love réð fáguð dramatík ríkjum – og nafn Caves sprettur ósjálfrátt upp í kollinum, reyndar bara við það að sjá umslagið. Plöturnar þar á eftir, Is This Desire?, Stories from the City, Stories from the Sea (2000) og Uh Huh Her (2004), einkennast hins vegar af frem- ur hlustunarvænni PJ Harvey ef svo mætti segja. Það einkenni vinnur frá- bærlega með henni á Stories from the City … en miður vel á hinum tveimur. Og úr því að maður er að þessari upp- talningu á annað borð verð ég að minn- ast á safnplötuna The Peel Sessions 1991-2004 sem kom út í fyrra en John Peel heitinn, útvarpsmaðurinn frægi sem er enn sárt saknað og er orðinn að lifandi goðsögn, hampaði Harvey gríð- arlega alla tíð. Átti hún sérstakan stað í hjarta hans eins og sjá má á umslagi plötunnar, en þar glittir í Peel sjálfan. Þeir eru fáir listamennirnir – ef ein- hverjir – sem sá annars óframfærni maður hefði veitt slíkt aðgengi. Kona einsömul Það er eins og hið lágstemmda yfirbragð White Chalk, sem er nýjasta verk PJ Har- vey, hafi breitt fullmikið úr sér því það er eins og enginn hafi tekið eftir því að hún kom út. Platan læddist inn í heiminn 24. september, og henni ber að fagna, enda ferill Harvey með þeim tilkomumeiri í dæg- urtónlistinni. Sterk Harvey er sterk kona, sem virðist þó geyma ótal myrk leyndarmál í brjósti sínu og það er ekki nema von að Nick Cave hafi fallið fyrir henni.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.