Morgunblaðið - 17.01.2007, Síða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Eftir Skapta Hallgrímsson
skapti@mbl.is
ÞAÐ er hversdagslegur atburður að lágvax-
inn, alskeggjaður maður gangi út úr banka-
stofnun, en varla daglegt brauð að einhver segi
upp tryggu starfi í banka og snúi sér að list-
sköpun upp á fjárhagslega von og óvon. Fyrir
nákvæmlega þrjátíu árum – 17. janúar árið
1977 – gerðist þó hvort tveggja; Örn Ingi
Gíslason, lágvaxinn og alskeggjaður, hætti eft-
ir ellefu ára starf í Landsbankanum á Ak-
ureyri og ákvað að hafa listina að lifibrauði upp
frá því. Hann hefur oft verið auralítill síðan;
stundum verið tómarúm í veskinu, eins og
hann tekur til orða, en Erni Inga hefur tekist
ætlunarverkið, stundum að því er virðist með
yfirnáttúrulegum hætti.
Í tilefni tímamótanna verður Örn Ingi með
opna uppákomu í dag kl. 11.50 til 13.10 á Amts-
bókasafninu; um menningu, mannlíf og listir á
Akureyri í fortíð, nútíð og framtíð og eru allir
velkomnir. Hann hyggst varpa fram ýmsum
spurningum og svara þeim og boðið verður
upp á listrænu súpu og stolin vínber!
Var ekki á réttri hillu
„Það var komið nóg fyrir lifandis löngu. Ég
vissi reyndar á fyrsta degi í bankanum að ég
var ekki á réttri hillu,“ segir Örn Ingi þegar
hann rifjar upp útgöngudaginn.
Hann fékk tilboð um stöðuhækkun en í stað
þess að þiggja hana ákvað hann að söðla um.
„Mér fannst það reyndar stórkostlegur sigur
að vera boðin stöðuhækkun, hafandi verið
frekar áhugalaus bankamaður í ellefu ár. Mér
fannst boðið staðfesta að ég væri ekki álitinn
vitlaus og gæti ráðið við starfið ef ég hefði
áhuga á því. Það var góð tilfinning og ég fór því
sterkur út úr bankanum.“
Eitt af því sem hélt Erni Inga í Landsbank-
anum í rúman áratug var áhugi á borðtennis.
„Þarna var fullt af ungum mönnum, það var
íþróttaandi á staðnum og við spiluðum oft
borðtennis fyrir utan fjárgeymsluna í kjall-
aranum. Við urðum feikilega góðir, að okkur
fannst; kepptum á Íslandsmótum og héldum
Akureyrarmót. Ég varð Akureyrarmeistari
eitt árið og þóttist góður með það.“
Þeir Örn flýttu sér flesta daga að gera upp
eftir daginn um leið og bankanum var lokað, til
þess að geta drifið sig að borðinu í kjall-
aranum. Á þessum tíma gengu bankamenn í
nælonskyrtum og þá kom listamaðurinn oft
heim klístraður af svita!
Örn Ingi leigði sér vinnustofu úti í bæ eftir
að hann yfirgaf bankann, málaði þar og fékkst
líka við innrömmun sem hann hafði stundað
áður og af þeirri vinnu hafði hann einhverja
peninga.
Níu mánuðum eftir „útgönguna“ hélt hann
málverkasýningu í Iðnskólanum. „Þar sýndi
ég 55 myndir og Akureyringar keyptu 54. Ég
er alveg klár á því að það var meðvitað; þeir
vildu ekki láta saka sig um að bregðast ekki við
þessu brjálæði að maður gengi út úr banka.“
Ein af stóru spurningunum í þrjátíu ára
frelsissögu Arnar Inga hlýtur að vera hvernig
hann hefur lifað af. Hvernig fer hann að þessu?
„Mig hefur yfirleitt alltaf skort peninga. Ég
er ekki bara að tala um að lifa af listrænt, held-
ur það að eiga peninga, jafnvel smápeninga.
Ég fór stundum í öll fötin mín til þess að at-
huga hvort ég fyndi hundrað krónur. En þegar
neyðin var stærst gerðist alltaf eitthvað; ein-
hver hringdi og spurði hvort ég ætti mynd til
að selja.“ Stundum rétt fyrir lögtak.
Örn Ingi og Dýrleif kona hans fluttu inn í
stórt hús 2. júní 1976 og sú framkvæmd gerði
þeim erfitt fyrir. „Þetta er enn í dag stærsta
einbýlishús í bænum; svo mögnuð bygging að
veggirnir eru tommu þykkari en í öðrum hús-
um og í það fóru tíu tonn af járni á meðan í
önnur fóru eitt og hálft. Enda kjallarinn not-
hæfur sem kjarnorkubyrgi ef járnplötur yrðu
settar fyrir glugga,“ segir hann.
Til þess að réttlæta þann gjörning að hætta í
bankanum og lifa af listinni vildi Örn Ingi
„komast inn í listamannahringinn og hætti
ekki fyrr en það tókst, á Kjarvalsstöðum
1985“. Í upphafi níunda áratugarins sýndi
hann fjögur ár í röð fyrir sunnan og seldi jafn-
an mynd til þess að hafa efni á því að fara.
„Annars átti ég ekki fyrir bensíni suður eða
nokkrum sköpuðum hlut.“
Nóttina áður en hann fór í síðustu ferðina
dreymdi Örn Inga að hann þyrfti ekki að hafa
neinar áhyggjur; ferðin yrði fjármögnuð með
sama hætti og áður. „En þegar klukkan var
orðin fjögur hafði ekkert gerst. Ég stjáklaði
um húsið og var viss um þetta yrði eitthvert
klúður. Hugsaði með mér að ég yrði bara að
redda þessu einhvern veginn.“
Hugsanaflutningur?
Örfáum augnablikum síðar hringdi síminn
og maðurinn á línunni spurði hvort listamað-
urinn ætti hugsanlega mynd sem hann gæti
keypt. „Ég sagðist vera á leið suður með
myndir, en þær væru reyndar ekki eins og
hann héldi, því á þessum tíma var ég að gera
alls konar tilraunir. En hann kom og sá þrjár
pastelmyndir sem enginn hafði séð áður og
vildi kaupa eina. Þegar hann var að skrifa ávís-
unina skellti ég upp úr og sagði honum söguna.
Þá stirðnaði hann upp, hætti að skrifa og þurfti
að styðja sig upp við vegg. Sagði mér svo hvers
vegna hann hringdi í mig. Hann hafði komið
heim úr vinnunni, lagt sig upp í sófa og dottað í
smá stund en hrokkið upp með andfælum og
fundist hann verða að eignast mynd eftir Örn
Inga! Hringdi þegar í stað í listamanninn til
þess að bera upp erindið; konan hans var ekki
einu sinni komin heim og vissi ekkert um
þetta. Hann varð bara að eignast mynd eftir
Örn Inga!
Mér varð öllum lokið og fannst ekki rétt að
þessi aðferð yrði notuð meira í bili.“
En Örn segist hafa velt því fyrir sér hvort
hann vélaði manninn með hugsanaflutningi.
„Það er miklu meira í loftinu heldur en út-
varpsbylgjur; það er til yfirskilvitlegt afl sem
við getum nýtt okkur. Í bankanum sat ég
stundum og skrifaði, horfði niður og fór að
hugsa um einhvern mann og þegar ég leit upp
gekk hann inn í bankann. Þetta gerðist ekki
einu sinni eða tvisvar heldur mörg þúsund
sinnum. Sumir hafa einhvers konar skynjara,
eða gervihnattaloftnet á bak við eyrað!“
Gervihnattaloftnet á bak við eyrað?
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Í HNOTSKURN
»Í dag eru 30 ár síðan Örn Ingi tók þáfjárhagslegu áhættu að hætta sem
bankamaður og helga sig listinni.
»Vegna „afmælisins“ verður Örn Ingimeð uppákomu á Amtsbókasafninu í
hádeginu. Allir eru velkomnir.
Þrjátíu ára „útgönguaf-
mæli“ Arnar Inga í dag
AKUREYRI
ÁFORM eru um að þróa íbúabyggð í
Örfirisey en einnig stendur vilji til að
viðhalda hefðbundinni hafnarstarf-
semi á ákveðnu svæði í Vesturhöfn-
inni, að sögn Björns Inga Hrafnsson-
ar, formanns starfshóps um framtíð
Örfiriseyjar. Í hópnum sitja fulltrúar
borgarráðs, Faxaflóahafna og olíufé-
laga á svæðinu. Borgarráð samþykkti
stofnun hópsins 17. ágúst sl. til að
fjalla um framtíðarnotkun og skipu-
lag byggðar á Örfirisey og tengdum
landfyllingum. Hópnum er m.a. ætlað
„að kanna möguleika á flutningi olíu-
birgðastöðva úr Örfirisey, skipulag
nýrra landfyllinga út í nálægar eyjar
og samþættingu íbúðabyggðar við at-
vinnusvæði“. Starfshópurinn á að
skila áliti í síðasta lagi 1. maí næst-
komandi.
„Það er eina sem hefur verið ákveð-
ið er í málefnaáherslum meirihlutans
þar sem sagt er að þróuð verði íbúða-
byggð í Vatnsmýri, Örfirisey, Geld-
inganesi og Úlfarsárdal,“ sagði Björn
Ingi. Aðspurður um tímasetningar
áforma um byggð í Örfirisey sagðist
hann gera ráð fyrir að þau yrði að
vinna hratt. „Vonandi vitum við meira
um málið í vor eða sumar. Uppkaup í
eyjunni sýna að það er mikill áhugi á
þessu svæði. Sömuleiðis er ljóst að ef
fara á í frekari landfyllingar og breyt-
ingar hvað varðar olíubirgðastöðv-
arnar þá þarf aðdraganda að því. Það
er ástæða til að vanda þetta verk vel
og viða að sér öllum upplýsingum sem
hægt er.“
Að sögn Björns Inga er einnig ver-
ið að skoða framtíðarstaðsetningu ol-
íutankanna í Örfirisey og hvort hægt
er að færa þá. Um það fjallar nefnd
undir forystu Jóns Viðars Matthías-
sonar slökkviliðsstjóra. Hún kannar
m.a. öryggi í nágrenni tankanna,
mögulega staðsetningu þeirra annars
staðar og hvort hægt sé að byggja
eitthvað í kringum tankana. Þá eru ol-
íuflutningar frá tönkunum og örygg-
ismál einnig til skoðunar.
Fallið frá forkaupsrétti
Miklar landfyllingar eru í Örfirisey
og sagði Björn Ingi að þeim yrði hald-
ið áfram. Einnig væri búið að ákveða
nýjar landfyllingar í Sundahöfn vegna
stækkunar þar.
Lindberg ehf. hefur fest kaup á
fjölda húseigna í Örfirisey, aðallega
við Fiskislóð, Hólmaslóð og Eyjar-
slóð. Nýlega kom fram í Morgun-
blaðinu að fyrirtækið hafi fjárfest þar
fyrir 2,5–3 milljarða. Faxaflóahafnir
eiga forkaupsrétt á eignum á þessu
svæði og þurfa því að falla frá for-
kaupsrétti áður en eigendaskipti geta
orðið. Samkvæmt upplýsingum frá
Faxaflóahöfnum hefur hafnarstjórn
samþykkt að falla frá forkaupsrétti að
eignum sem Lindberg ehf. hefur
keypt við Fiskislóð og öðrum með
ákveðnum skilyrðum. Fulltrúar Lind-
bergs ehf. mættu á fund hafnarstjórn-
ar 11. janúar sl. og gerðu þar grein
fyrir hugmyndum sínum í tengslum
við kaup eigna í Örfirisey. Samkvæmt
fundargerð lögðu þeir fram yfirlýs-
ingu varðandi möguleg endurkaup
Faxaflóahafna sf. á eignum sem höfn-
in kynni að vilja eignast. Lindberg
ehf. er reiðubúið að selja höfninni ein-
stakar eignir verði eftir því leitað og
skapist fyrir það þörf á sama verði og
þær voru keyptar nú að teknu tilliti til
breytinga á byggingavísitölu. Hafnar-
stjórn undirstrikaði að engar breyt-
ingar yrðu gerðar á skipulags- og lóð-
arleiguskilmálum m.a. að því er
varðar starfsemi og landnotkun.
Starfshópur Faxaflóahafna, borgarinnar og olíufélaga fjallar um Örfirisey
Áform um íbúabyggð
Í HNOTSKURN
»Samkvæmt málefnaáherslummeirihluta borgarstjórnar er
ætlunin að þróa íbúðabyggð í
Vatnsmýri, Örfirisey, Geld-
inganesi og Úlfarsárdal.
»Lindberg ehf. hefur festkaup á fjölda húseigna í Ör-
firisey, aðallega við Fiskislóð,
Hólmaslóð og Eyjarslóð. Fyr-
irtækið hefur fjárfest þar fyrir
2,5–3 milljarða.
»Faxaflóahafnir eiga for-kaupsrétt á eignum á þessu
svæði og þurfa því að falla frá
forkaupsrétti áður en eig-
endaskipti geta orðið.
»Lindberg ehf. er reiðubúiðað selja höfninni einstakar
eignir verði eftir því leitað.





  

 





 
  










   






ÓLAFUR Garð-
arsson, for-
svarsmaður og
einn eigenda
Lindbergs ehf.,
sagði að fyr-
irtækið hefði
keypt fasteignir
í Örfirisey og
fylgdu lóðir
sumum þeirra.
Hann var spurð-
ur hvort til stæði að rífa þessar
eignir?
„Við erum háðir því hvað kjörnir
fulltrúar Reykjavíkurborgar vilja
gera á þessu svæði,“ sagði Ólafur.
Hann minnti á að í málefnaskrá
meirihluta borgarstjórnar standi
að stefnt sé að íbúabyggð í Örfir-
isey. Ólafur sagði að allir sem kom-
ið hefðu nálægt höfninni vissu að
þörfin fyrir hafnsækna starfsemi
hefði verið að minnka. Hann taldi
að hafnsækin starfsemi hefði ekki
verið í neinu þeirra húsa sem Lind-
berg hefði keypt í Örfirisey. Þar
hefðu t.d verið ferðaskrifstofa og
gallerí svo nokkuð sé nefnt.
„Þarna er svæði í 101 sem hægt
er að byggja á heilmikla íbúða-
byggð,“ sagði Ólafur. „En það er al-
farið í höndum kjörinna fulltrúa
Reykjavíkurborgar hvort það ger-
ist og hvenær. Þangað til þá bara
leigjum við þeim sem leigja þarna
nú þegar og reynum að fylla þau
hús sem eru auð.“
Ólafur sagði að með uppkaup-
unum væri reynt að skapa reit sam-
liggjandi húsa. Hann vildi ekki fara
nánar út í hvaða eignir hefðu verið
keyptar á þessu stigi.
Reyna að skapa
reit samliggj-
andi eigna
Ólafur
Garðarsson