Morgunblaðið - 27.02.2007, Qupperneq 41

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. FEBRÚAR 2007 41
menning
Sumarið í fyrra var heitt íÞýskalandi, eins og víðar íEvrópu. Og fyrri hluta þess
hélt HM í knattspyrnu þýsku þjóð-
inni hugfanginni. Af þessari tvö-
földu ástæðu fór varla nokkur mað-
ur í bíó í júní og júlí. Þrátt fyrir það
var þýska bíóárið 2006 metár; næst-
um 137 milljónir aðgöngumiða seld-
ust og veltan var tæpum 10% meiri
en árið á undan. Ástæðan: Bíó er
aftur komið í tísku í Þýskalandi.
Þetta eru góðar fréttir fyrir
kvikmyndahúsaeigendur, en í þessu
felast ennfremur góðar fréttir fyrir
unnendur evrópskra kvikmynda,
því hægt er að snúa fullyrðingunni
við: Þýskaland er aftur komið í
tísku í bíó.
Þannig er, að síðan 1991 hefur
markaðshlutdeild þýskra mynda
ekki mælst jafn mikil í heimaland-
inu. Meira að segja eru þrjár þeirra
meðal tíu best sóttu myndanna, þar
sem Hollywood-framleiðslan hefur
jafnan borið ægishjálm yfir annað.
Þetta hlýtur að þýða að Þjóðverjar
séu að gera góðar myndir, og innlit
á Berlinale, Kvikmyndahátíðina í
Berlín í febrúar, staðfesti þann
grun.
  
Það sópaði að leikstjóranumChristian Petzold í aðalkeppn-
inni með mynd sína Yella; um konu
frá austurhluta Þýskalands sem
reynir að hefja nýtt líf í Hannover
eftir að hafa beðið skipbrot eystra.
Myndinni var vel tekið og er
skemmst frá því að segja að Nina
Hoss hlaut Silfurbjörn sem besta
leikkona keppninnar – við mikinn
fögnuð.
Petzold hefur verið kenndur við
Berlínarskólann svonefnda ásamt
leikstjórum á borð við Thomas
Arslan, Angela Schanelec, Henner
Winckler og nokkra fleiri á aldr-
inum 34–46 ára. Sumir þeirra hafa
ratað út fyrir landsteinana á und-
anförnum misserum, t.d. var fyrsta
mynd Benjamins Heisenberg,
Schläfer, valin til sýninga á Cannes
í hitteðfyrra.
Eitt megineinkenni „meðlima“
Berlínarskólans er að nær enginn
þeirra er fæddur í Berlín, hins veg-
ar búa flestir þar og starfa. Þeim
finnst sjálfum merkimiðinn óþarf-
ur, en rassvasafræðingarnir halda
samt sínu striki:
Í stuttu máli er Berlínarskólinn
sagður hafa raunveruleikann að
viðfangsefni – þó hvorki í dogma-
stíl né með heimildayfirbragði –
heldur meira með því að nota engin
„trix“. Fylgst er með nánum
tengslum fólks, oft pörum, vinahóp-
um eða fjölskyldum, með sterkri til-
finningu fyrir andrúmslofti. Stíllinn
er blátt áfram, hvort sem viðfangs-
efnið er kornflex eða sjálfsmorð;
stuðst er við þá óskrifuðu reglu að
hið sanna sé fagurt. „En þetta er
bara byrjunin. Þegar á líður munu
leikstjórarnir næra sína persónu-
legu ástríðu og þróast í ólíkar áttir.
Ég hlakka til að sjá hvað gerist,“
segir Heisenberg um hinn lausbeisl-
aða hóp, en tímarit hans, Revolver,
hefur verið talið eins lags málgagn
„Berlínarskólans“.
  
En aftur að dagskrá Berlinale.Það sem mest spennandi þykir
í þýskri kvikmyndagerð hverju
sinni er að finna í flokknum Per-
spektive Deutsches Kino. Mynd-
irnar í ár voru eftir nýútskrifaða
kvikmyndaleikstjóra úr hinum
ýmsu akademíum landsins – þ.e.
næstu kynslóð á eftir „Berl-
inarskólanum“.
Og um hvað er það fólk að fjalla?
Það svarar líklega spurningunni að
benda á að sjö af tólf myndum fjöll-
uðu um afbrotaunglinga, atvinnu-
leysi, fátækt barna og fleiri „fé-
lagsleg vandamál“ – ef hægt er að
búa til slíkan merkimiða. Þá voru
fjórar þeirra heimildamyndir, og
þóttu sérlega vel heppnaðar. Nefna
má hina frábæru Zirkus is nich
(Enginn sirkus) eftir Astrid Schult
um Dominik, átta ára, sem býr í út-
hverfinu Berlín-Hellersdorf ásamt
móður sinni og tveimur yngri systk-
inum – en sökum fátæktar og fram-
taksleysis móðurinnar er dreng-
urinn skilyrtur í hlutverk
karlmannsins á heimilinu. Dagleg
umsjón hans með þriggja ára systur
sinni er kómísk og afar tragísk í
senn, en lífsgleði Dominiks og vel
heppnuð kvikmyndataka gera
myndina bærilega áhorfs. Dominik
mætti til frumsýningar og hlaut
hlýjar viðtökur.
Prinzessinnenbad er einnig
heimildamynd, þar er fylgst með
þremur keðjureykjandi, bjórþam-
bandi og farsímafíknum stúlkum
sem hanga ásamt þýskum og tyrk-
neskum vinum í kringum Kotbusser
Tor í Kreuzberg í Berlín. Stutt-
myndirnar í ár voru einnig áhuga-
verðar, til dæmis Öskudagur (Asc-
hermittwoch) um bráðunga
lögreglukonu sem kynnist van-
svefta manni á diskóteki, en bæði
hafa óvart orðið manni að bana á
sama andartaki.
Ungt fólk var í framlínu flestra
myndanna, svo var einnig um Hotel
Very Welcome, kvikmynd í fullri
lengd eftir Sonju Heiss þar sem
saman fléttast sögur af evrópskum
bakpokaferðalöngum víðsvegar um
Asíu. Í Berlinale-útgáfu Varitety
birtist dómur undir yfirskriftinni
„Fimm stjörnu gestrisni“.
  
Það má því, nú um hávetur, talaum sumar í þýskri kvikmynda-
gerð. Þótt myndir yngri leikstjór-
anna séu að sjálfsögðu ólíkar eiga
þær sammerkt að takast á við
hversdagsleika nýrrar kynslóðar
Þjóðverja í ákafri leit að ídentíteti
og framtíð.
Þá vekur athygli hvað kvenleiks-
tjórar koma sterkir til leiks í ár.
Fyrr eru nefndar Astrid Schult og
Sonja Heiss, til viðbótar má nefna
Mariu Speth sem rannsakar hvað
gerist þegar konur fara á svig við
hugmyndir samfélagsins um skyld-
ur mæðra, í mynd sinni Madonnas.
Nú er það þessara ungu leik-
stjóra að standa undir þeim vænt-
ingum og athygli sem Goodbye
Lenin, Der Untergang og fleiri hafa
dregið að þýskri kvikmyndagerð –
nú síðast Líf annarra (Das Leben
der Anderen) eftir Florian Henckel
von Donnersmarck sem í vikunni
hlaut Óskarinn sem besta erlenda
myndin. Hún gerist á 9. áratugnum
í Austur-Berlín og fjallar um fólk í
hringiðu njósna og gliðnandi
heimsmyndar.
Að endingu má benda á upp-
sveiflu þýskra leikara á al-
þjóðavettvangi. Þeir koma við sögu
í hverri kassamyndinni á fætur
annarri; Martina Gedeck leikur lít-
ið en áhrifaríkt hlutverk í Góða
hirðinum (The Good Shepherd),
Diane Kruger leikur eitt þriggja
aðalhlutverka í mynd Bille August,
Goodbye Bafana, og Christian Oli-
ver er í leikaraliði Stevens Soder-
berghs í Góða Þjóðverjanum (The
Good German). Þannig mætti
áfram telja. Gleðilegt sumar.
Þýska sumarið
Hásumar Úr þýsku kvikmyndinni Hotel Very Welcome eftir Sonju Heiss.
AF LISTUM
Sigurbjörg Þrastardóttir
» Þótt myndir yngrileikstjóranna séu að
sjálfsögðu ólíkar eiga
þær sammerkt að tak-
ast á við hversdagsleika
nýrrar kynslóðar Þjóð-
verja í ákafri leit að
ídentíteti og framtíð.
sith@mbl.is
TEKJUHÆSTA myndin í íslensk-
um bíóhúsum síðastliðna helgi var
nýliðinn Number 23. Myndin var
frumsýnd hér á landi á föstudaginn,
sama dag og í Bandaríkjunum.
Í myndinni þykir gamanleikarinn
Jim Carrey sýna á sér nýjar hliðar
sem hugsjúkur maður sem fær bók
að nafni Number 23 á heilann.
Það er varla tilviljum að myndin
var frumsýnd hinn 23. febrúar og
því má bæta við að myndin er 23.
leikstjóraverkefni Joel Schumacher.
Í öðru sæti listans var toppmynd
síðustu viku, Ghost Rider.
Í þriðja sæti var svo nýliðinn
Last King of Scotland sem fjallar
um stjórnartíð Idi Amin í Úganda.
Það er Forest Whitaker sem túlkar
titilhlutverkið svo eftirminnilega að
hann hlaut að launum Ósk-
arsverðlaun um síðastliðna helgi.
Það er því ekki ólíklegt að enn fleiri
bíógestir skelli sér í bíó í vikunni til
að berja Óskarsverðlauna-
frammistöðuna augum.
Í fjórða sæti er svo einnig ný
mynd, Bridge to Therabithia.
Myndin er gerð eftir samnefndri
bók Katherine Paterson og fjallar
um Jess Aarons og Leslie Burke
sem í sameiningu skapa hið leynda
konungsríki Terabithia, töfrastað
sem aðeins er hægt að fá aðgang
inn í með því að sveifla sér í gömlu
reipi yfir á í skóginum nálægt þorp-
inu. Í sjöunda sæti er svo myndin
Breaking and Entering en mynd-
inni var flýtt í sýningu af þeirri ein-
földu ástæðu að í aðalhlutverki er
nýjasti Íslandsvinurinn Jude Law.
Leikstjóri myndarinnar er Anthony
Minghella, sem gerði m.a. Cold
Mountain og The Talented Mr. Rip-
ley en Law lék einmitt í þeim báð-
um.
Vinsælastar í kvikmyndahúsum á Íslandi
Heltekinn Carrey
heillar íslenska bíógesti

 
 


  

 
 

  
        
       
! 
" 

$ 

% " & 
'(

(
(
)(
*(
+(
,(
-(
.(
'/(
 )@- '













Númer 23 Jim Carrey þykir sýna á sér nýja hlið í myndinni Number 23,
sem var tekjuhæsta myndin í íslenskum bíóhúsum um helgina.