Morgunblaðið - 11.09.2007, Qupperneq 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 11. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
DAGANA 12.-15. september verð-
ur haldin í Reykjavík þverfagleg,
norræn gigtarráðstefna, Reuma
2007. Ráðstefnur þessar hafa verið
haldnar annað hvert ár
á Norðurlöndunum síð-
an árið 1987 og eru þær
vettvangur fagaðila
sem koma að meðferð
gigtarfólks og annarra
áhugasamra um mál-
efni gigtsjúkra. Yf-
irskrift ráðstefnunnar
að þessu sinni er Þekk-
ing, meðferð og lífs-
gæði.
Fjöldi fagaðila kem-
ur að meðferð gigt-
sjúkra, læknar, sjúkra-
þjálfarar, iðjuþjálfar,
hjúkrunarfræðingar, félagsráð-
gjafar og fleiri. Þekking á eðli og
áhrifum gigtar er alltaf að aukast hjá
þessum fagaðilum. Það hefur síðan
leitt til mikilla framfara í meðferð,
t.d. hafa á síðustu árum komið á
markaðinn ný lyf sem geta dregið
mjög úr áhrifum sumra af alvarlegri
gigtsjúkdómunum og rannsóknir
eru að sýna fram á mikilvægi þjálf-
unar og hversu mikið má þjálfa án
þess að hafa skaðleg áhrif á gigtina.
Á Reuma 2007 verða kynntar nýj-
ungar í lyfjameðferð, fjallað verður
ítarlega um verki og verkjameðferð,
áhrif þreytu í iktsýki, heilsuhagfræði
gigtsjúkdóma, teymisvinnu, nýj-
ungar í þjálfun og margt fleira.
Árlega greinist fjöldi Íslendinga
með gigt og má ætla að um 60.000
manns séu með einhvern gigt-
sjúkdóm, en til eru um 200 mismun-
andi gigtsjúkdómar.
Það hefur áhrif á dag-
legt líf að greinast með
gigtsjúkdóm en mis-
mikil eftir því um hvaða
gigt er að ræða.
Algengustu um-
kvörtunarefni eru
verkir, þreyta, stirð-
leiki og lélegt úthald.
Gigtarsjúkdómar hafa
mjög oft áhrif á starfs-
getu og afkomu. Þeir
eru einnig algeng
ástæða örorku, en um
20% öryrkja eru það
vegna gigtar. Gigtarfólk ber oft um-
talsverðan kostnað af sinni meðferð,
meðal annars vegna lyfja, lækn-
isheimsókna, þjálfunar, hjálp-
artækja og annars. Af þessu má sjá
að lífsgæði gigtarfólks eru oft veru-
lega skert.
Eitt af umfjöllunarefnum ráð-
stefnunnar er þáttur gigtarsjúk-
lingsins í teymisvinnunni. Áherslur í
meðferð hafa breyst frá því að ein-
staklingurinn sé óvirkur viðtakandi
yfir í að gera hann meira ábyrgan
fyrir eigin líðan og hreyfingu. Mik-
ilvægt er að rödd gigtarfólks heyrist
og það berjist fyrir sínum málefnum.
Miklu máli skiptir að afla sér góðr-
ar þekkingar á sínum sjúkdómi og
kynna sér alla meðferðarmöguleika.
Það er mikilvægt að eiga góð sam-
skipti við sína meðferðaraðila og
gera kröfur til þeirra um að þeir
fylgist með nýjungum og hafi góða
þekkingu á viðfangsefnum sínum.
Það er Gigtarfélag Íslands sem
stendur að ráðstefnunni Reuma
2007. Á þeim rúmlega 30 árum sem
Gigtarfélagið hefur starfað hefur
það barist ötullega fyrir réttindum
og málefnum gigtarfólks. Auk þeirr-
ar fræðslustarfsemi Gigtarfélagið
sinnir, rekur það einnig endurhæf-
ingarstöð, sér um hópþjálfun og
sinnir áhugahópum innan Gigt-
arfélagsins. Ég hvet fólk til þess að
kynna sér dagskrá Reuma 2007 og
starfsemi Gigtarfélags Íslands.
Gigtarráðstefnan
Reuma 2007
Hrefna Indriðadóttir
fjallar um norræna gigt-
arráðstefnu í Reykjavík
» Árlega greinist fjöldiÍslendinga með gigt
og má ætla að um 60.000
manns séu með ein-
hvern gigtsjúkdóm, en
til eru um 200 mismun-
andi gigtsjúkdómar.
Hrefna Indriðadóttir
Höfundur er yfirsjúkraþjálfari hjá
Gigtarfélagi Íslands.
ALVEG er það stórmerkilegt að
upplifa það, svona stuttu eftir al-
þingiskosningar, hversu fljótt
menn halda að þeir verði heilagir
eftir að hafa verið hafnað af þjóð-
inni. Eftir að hafa
verið í ríkisstjórn í
12 ár með Íhaldinu
telja sumir Fram-
sóknarmenn sig vera
þess umkomna að út-
nefna sjálfa sig sem
merkisbera sannleik-
ans og hins sanna
réttlætis, þrátt fyrir
að reynsla þegnanna
af þeirra stjórnvizku
sé allt önnur. Rétt-
læti þeirra var fyrir
fáa útvalda.
Aðalljósberi sann-
leikans í Framsókn-
arflokknum er Bjarni
Harðarson alþing-
ismaður. Auðvitað er
hann í þeirri stöðu að
geta gagnrýnt núver-
andi ríkisstjórn á all-
an hátt, þar sem hann
er enn blautur á bak-
við eyrun sem þing-
maður og ber því
þannig lagað ekki
ábyrgð á mistökum
Framsóknarmanna í
síðustu ríkisstjórn.
En áður en hann varð
Alþingismaður var
hann ritstjóri og er
því ekki að læra í dag
að stýra penna. Ég minnist þess
þó ekki að hann hafi gagnrýnt
gjörðir fyrri ríkisstjórnar op-
inberlega og var þó af nógu að
taka.
Nú nær hann varla andanum
vegna vandlætingar á mistökum á
mistök ofan vegna Grímseyjarferj-
unnar margfrægu. Flokkurinn
hans var þó í ríkisstjórn þegar
ákvörðun um þessa blessuðu ferju
var tekin. Því ber hann ábyrgð.
Það er eins og þegar farþegi sezt
upp í bíl hjá drukknum ökumanni.
Ekki ætla ég að reyna að verja
klúðrið í þessu Grímseyjarferju-
máli, enda varla hægt að ætlast
til þess. Aldrei hef ég kosið Sjálf-
stæðisflokkinn og þaðan af síður
Framsókn. Ég treysti Möllernum
til að sigla þessu máli í höfn og
vona að ráðherrar Sjálfstæðis-
flokksins sem tengdust þessu
máli axli ábyrgð vegna þess. Það
er orðið býsna þreytandi að upp-
lifa það aftur og aftur
að þeir sem telja sig
bera svo mikla
ábyrgð í stjórnsýsl-
unni skuli alltaf kom-
ast upp með það að
bera enga ábyrgð og
klykkja svo út með
því að segjast ætla að
læra af þessum mis-
tökum, en í reynd er
það eina sem þeir
læra af mistökum sín-
um að endurtaka þau
með nýjum útfærsl-
um.
Í þessu dæmalausa
ferjumáli er þó einn
ljós punktur. Íslenzkt
skipasmíðafyrirtæki
fékk verkefni. Er það
kannske það sem fer
mest fyrir brjóstið á
Bjarna? Fyrri ríkis-
stjórn tókst að leggja
niður íslenzkan
skipasmíðaiðnað með
markvissum hætti.
Ekki man ég eftir að
Bjarni hafi gagnrýnt
það.
Að einu leyti er þó
hægt að taka undir
áhyggjur Bjarna. Það
er varðandi það hver
sjái nú um flórmoksturinn fyrir
Íhaldið. Framsóknarflokknum
tókst það býsna vel og vildi gjarn-
an halda starfinu áfram, enda eru
þeir einsog skapaðir í það. Sam-
fylkingin þarf að sýna ábyrgð
gagnvart kjósendum sínum og
læra af mistökum Framsóknar-
manna. Hún á ekki að taka við
skóflunni. Hún á að láta Íhaldið
sjálft um að moka undan sér.
Samfylkingin á að einbeita sér að
því koma á réttlæti í þjóðfélaginu.
Til þess var hún kosin.
Ljósberi
sannleikans
Loftur Þór Pétursson segir
Framsókn bera ábyrgð vegna
kaupa Grímseyjarferjunnar
Loftur Þór Pétursson
» Í þessudæmalausa
ferjumáli er þó
einn ljós punkt-
ur. Íslenzkt
skipasmíðafyr-
irtæki fékk
verkefni. Er það
kannske það
sem fer mest
fyrir brjóstið á
Bjarna?
Höfundur er bólstrari.
Á FORSÍÐUM dagblaðanna
Blaðsins og Fréttablaðsins er í
dag, föstudag 7. sept., mynd af
tveim mönnum. Er annar að hella
úr vasapela í glas þjóðkunnugs
manns.
Fyrir margt löngu komu templ-
arar því í landslög að ekki mætti
veita áfengi í opinberum bygg-
ingum. Þó svo að ákvæði sem
þetta sé barn síns tíma og í dag
ekki strangt farið eftir því, þá hef-
ur ekki fram að þessu tíðkast að
auglýsa það fyrir alþjóð. Þess
vegna verður að teljast mjög óvið-
eigandi og ekki gott fordæmi að
sýna neyslu áfengis á forsíðum
dagblaða.
Þá er áleitin spurning hvort það
sé mikilsvirtu fyrirtæki til fram-
dráttar að láta gera auglýsingu
þar sem notuð er umgjörð sem
tengist einum helgasta atburði
kristinnar trúar. Margir eru
hneykslaðir yfir þessum barna-
skap sem fram kemur í auglýsing-
unni og er það að mörgu leyti
skiljanlegt. Eigi skal spotta trúar-
brögð, – það getur orðið öðrum
slæm fyrirmynd og fátt er t.d.
eldra fólki jafn viðkvæmt og trú-
mál.
Annars er einkennilegt að höf-
undur auglýsingarinnar hafi ekki
fremur farið í sagnaarfinn okkar
sígilda. Íslendingasögurnar eru
uppfullar af athyglisverðum og
eftirminnilegum augnablikum eins
og t.d. þá hestur Gunnars á Hlíð-
arenda drap fæti sem varð til að
Gunnar sneri aftur. Það hefði
ábyggilega orðið eftirminnileg ný
söguskoðun að nýi síminn hans
Gunnars hefði verið þessi vendi-
punktur.
Síminn hefði getað gert góða
auglýsingu úr þessu söguefni án
þess að storka þeim sem vilja
gjarnan eiga sitt trúarlíf í friði.
GUÐJÓN JENSSON
Arnartanga 43, Mosfellsbæ
Varhugaverð fordæmi
Frá Guðjóni Jenssyni
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
FÉLAG einstæðra foreldra hefur
um árabil rekið neyðarhúsnæði fyrir
einstæða foreldra í húsnæðisvanda
og hafa húsnæðismál því alltaf verið
félaginu bæði hjartfólgin og vel kunn-
ug. Húsnæði félagsins
hefur verið fjölmörgum
einstæðum foreldrum
og börnum þeirra bæði
heimili og skjólhús í
erfiðum aðstæðum og
hafa fjölmörg dæmi
sannað að slíkt húsnæði
er alger nauðsyn, eink-
um á meðan aðstæður í
húsnæðismálum eru
jafnslæmar og raun ber
vitni um þessar mundir.
Eins og flest annað
sem tengist efnahags-
ástandi hefur aðsókn í
umrætt neyðarhúsnæði verið sveiflu-
kennd ár frá ári en þó hefur aðsóknin
alltaf verið einhver og oft hefur, sem
nú, myndast biðlisti og erfitt reynst
að svara eftirspurn. Margir umsækj-
endur eru í virkilega slæmri stöðu,
ýmist við það að missa húsnæði eða
húsnæðislausir og þá oft inni á vinum
eða vandamönnum með börn sín, hafi
þeir þess almennt kost. Skilyrði fyrir
neyðarhúsnæðinu er að leigjandi sé
einstætt foreldri með forsjá eða með
lögheimili barnsins skráð hjá sér í til-
felli sameiginlegrar forsjár. Hús-
næðið er með öðrum orðum hugsað
sem aðalheimili barnsins.
Fimmta grein laga númer 44/1998
um húsnæðismál hljómar svo: Sveit-
arstjórn ber ábyrgð á og hefur frum-
kvæði að því að leysa húsnæðisþörf
þess fólks í sveitarfélaginu sem
þarfnast aðstoðar við húsnæðisöflun.
Í því skyni skal sveitarstjórn fylgjast
með þörf á húsnæði í sveitarfélaginu.
Því miður virðist Reykjavíkurborg
ekki taka lagalegar skyldur sínar
samkvæmt þessu alvarlega, því úr-
ræði, þegar skortur er á félagslegum
leiguíbúðum, virðast engin. Fé-
lagsbústaðir, velferðarráð og velferð-
arsvið Reykjavíkur fullyrða að keypt-
ar séu 100 íbúðir á ári í félagslega
kerfið. Ef marka má okkar upplifun
af húsnæðisástandinu er ekki nema
von við spyrjum: „Hvar eru eiginlega
þessar íbúðir?“
Félagsþjónustan í Reykjavík hefur
í áraraðir vísað skjólstæðingum á fé-
lagið vegna neyð-
arhúsnæðisins og berst
okkur í hverri viku
fjöldi fyrirspurna og til-
vísana frá ráðgjöfum
þjónustumiðstöðvanna
vegna þessa. Þrátt fyrir
þetta samsvarar það
fjármagn sem félagið
fær árlega frá Reykja-
víkurborg engan veginn
raunverulegum rekstr-
arkostnaði hússins.
Spurningin er: Hvert
myndi borgin vísa
heimilislausum ein-
stæðum foreldrum og börnum þeirra
ef við neyddumst til að leggja þjón-
ustuna niður? Biðlisti eftir félagslegu
húsnæði á vegum Reykjavíkurborgar
er langur og fjöldi einstaklinga kem-
ur til greina fyrir hverja eign sem
kemur til úthlutunar. Meðalbiðtími
eftir úthlutun fyrir manneskju í
brýnni þörf getur verið eitt til tvö,
jafnvel þrjú ár. Hvernig í ósköpunum
á að brúa bilið á meðan?
Neyðarhúsnæðið rúmar nú átta
fjölskyldur og eru íbúðirnar frá 20-40
fermetrar að stærð. Tvær og tvær
fjölskyldur deila bað- og salern-
isaðstöðu og er því nálægðin mikil og
einkalífið ekkert. Sterk tengsl mynd-
ast þó oft á milli íbúanna og er það
sennilega jákvæði punkturinn fyrir
marga, einkum og sér í lagi fyrir þá
sem hafa upplifað félagslega ein-
angrun eða eiga fáa að. Flestir íbúar
hússins eru í bið eftir félagslegu hús-
næði, aðrir eftir stúdentaíbúð eða
öðrum úrræðum. Þeir sem bíða eftir
félagslegu húsnæði bíða lengst og
dagar jafnvel uppi í neyðarhúsnæð-
inu þrátt fyrir þrýsting bæði af
þeirra hálfu og af hálfu félagsins.
Sem áður sagði er ástandið í hús-
næðismálum einstaklega slæmt um
þessar mundir. Almennt leiguverð er
orðið hærra en lágmarkslaun og
húsaleigubætur dekka ekki nema lít-
ið brot eða að jafnaði ekki nema 1⁄5 af
heildarverðinu. Hinar svokölluðu
„sérstöku húsaleigubætur“, sem
Reykjavíkurborg býður upp á í viss-
um tilfellum, hrökkva nú einnig
skammt en nærliggjandi sveitarfélög
bjóða ekki upp á slíka aðstoð þrátt
fyrir sambærilegt leiguástand. Þess
má geta að upphæð húsaleigubóta
hefur staðið í stað á meðan leiguverð
hefur hækkað um 100%. Dæmið
gengur ekki upp.
Við hjá Félagi einstæðra foreldra
viljum hvetja ríkisstjórnina, Reykja-
víkurborg og nærliggjandi sveit-
arfélög til að taka heimilisleysi
barnafjölskyldna föstum tökum. Ein-
stæðir foreldrar með lágar tekjur eru
í virkilegum húsnæðisvanda og börn
þeirra eru að kynnast fyrirbæri sem
margir telja ekki vera vandamál á Ís-
landi. Heimilisleysi. Það er auðvitað
sorgleg staðreynd að börn skuli þurfa
að upplifa heimilisleysi eða jafnvel
aðskilnað vegna efnahagslegrar
stöðu foreldra. Þessar fjölskyldur
hafa ekkert til saka unnið en eru
tekjulitlar og jafnvel með skerta
starfsgetu vegna heimilisaðstæðna
og er því nær fyrirmunað að komast
af með góðu móti. Langflestar reyna
sitt besta en efnahagskerfið er þeim
fjötur um fót. Félag einstæðra for-
eldra reynir sitt besta til að styðja
þessar fjölskyldur. Gott væri ef yf-
irvöld störfuðu með okkur af meiri
krafti.
Barnafjölskyldur
í húsnæðisvanda
Laufey Ólafsdóttir skrifar um
kjör einstæðra og efnaminni »Ungar, einstæðarmæður eru á göt-
unni með börn sín vegna
hárrar leigu. Langir
biðlistar eru í félagslegt
húsnæði.
Laufey Ólafsdóttir
Höfundur er formaður Félags
einstæðra foreldra.