Morgunblaðið - 31.01.2008, Page 22

22 FIMMTUDAGUR 31. JANÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Rístu og sýndu sæmd og rögg
sól er á miðjum hlíðum.
Dagsins glymja hamarshögg
heimurinn er í smíðum.
(H.S.)
FRAMSÓKNARMENN héldu fjöl-
mennan fund á Egilsstöðum á dög-
unum í fundaferð þingflokksins sem
hófst í Reykjavík og lýkur þar aftur á
Hótel Borg um miðjan febrúar. Þeg-
ar ég kom í flugstöðina
hér í Reykjavík á sjö-
unda tímanum á
fimmtudegi á leið minni
til fundarins voru þar
fyrir langar biðraðir
fólks, á leið austur.
Austurland hefur
verið í örri þróun frá
því að sú mikla ákvörð-
un var tekin að byggja
álver á Reyðarfirði og
ráðist var í Kára-
hnjúkavirkjun. Við
framsóknarmenn eig-
um stærri þátt í þessari
ákvörðun en aðrir. Fyrir liðinu fór
þáverandi formaður flokksins og ut-
anríkisráðherra, Halldór Ásgríms-
son, og Valgerður Sverrisdóttir, þá-
verandi iðnaðarráðherra. Gott
samstarf var um málið við Sjálfstæð-
isflokkinn. Einörð afstaða og stuðn-
ingur þáverandi forsætisráðherra,
Davíðs Oddssonar, skipti miklu máli
og tryggð við breiða samstöðu rík-
isstjórnarflokkanna. Það sem ekki
síst skipti máli var baráttugleði sveit-
arstjórnarmanna á Austurlandi og
fólksins þar en hana sýndi reyndar
meirihluti Íslendinga í skoðanakönn-
unum um málið.
Virkjunin mætti þó einnig and-
stöðu og var umdeild eins og reyndar
flestar stórvirkjanir síðustu áratuga.
Austurland hafði búið við mikinn
fólksflótta og deyfð í atvinnulífi um
langt skeið. Þessar stóru fram-
kvæmdir hafa valdið straum-
hvörfum, skilið eftir bjartsýni og
mikinn kraft. Orkan er nýtt í heima-
héraði sem er stefnubreyting frá
fyrri tíð þannig að allur virðisauki er
ávinningur heimamanna. Við skulum
í andrá hugsa til þess ef ekki hefði
orðið af þessum framkvæmdum.
Hvernig væri þá Austurland statt í
dag?
Ég ók með heimamanni um Egils-
staðabæ og sá þar öra uppbyggingu
og mikið af nýjum íbúðarhúsum sem
risið hafa á síðustu fimm árum. Mörg
ný hverfi hafa verið og eru í upp-
byggingu þar sem stöðnun ríkti áður.
Sömu sögu er að segja í Fjarðabyggð
og ekki síst á Reyðarfirði.
Það ríkir bjartsýni og athafnaþrá í
huga Austfirðinga vegna þessa og
þeir vita, og það þurfum við stjórn-
málamennirnir að hafa hugfast, að
þessari þróun þarf að fylgja eftir til
að viðhalda sóknarstöðu.
Álver og stóriðja
leysa ekki öll vandamál
í atvinnulífi en það er
engin spurning að okk-
ur bar að auka gjald-
eyristekjur úr fleiri átt-
um. Lengst af bar
sjávarútvegurinn einn
langstærstan hlut, nú
er það iðnaður, sjávar-
útvegur, ferðaþjónusta
og fjármálastarfsemi.
Staðan er allt önnur og
býr til meira jafnvægi
og öryggi fyrir lands-
menn.
Við eigum að horfa til fleiri þátta í
sölu á rafmagni en álvera, eins og
Landsvirkjun gerir nú. Hins vegar er
það svo að álver á Bakka við Húsavík
gæti haft samskonar áhrif fyrir Suð-
ur-Þingeyjarsýslu og Mið-Norður-
land með Vaðlaheiðargöngum eins
og stórframkvæmdirnar hafa haft á
Austurlandi. Það sem gerir þó fram-
kvæmdirnar á Bakka einstakar á
heimsvísu er að þar er unnið að því
að raforkuframleiðsla verði eingöngu
unnin úr jarðvarma.
Flugvöllurinn í Vatnsmýri
Samgöngur vega mjög þungt í
hagsæld byggðanna. Eitt stærsta
byggðamálið er flugið beint inn í
hjartastað höfuðborgarinnar. Það er
byggðamál að fljúga á innan við
klukkutíma úr Reykjavík til Egils-
staða og fleiri höfuðstaða lands-
byggðarinnar. Skoðanakannanir
sýna að allt að 60% vilja flugvöllinn
áfram í Vatnsmýrinni. Þetta mál þarf
að útkljá. Ég tek undir með mörgum
Reykvíkingum að flugvöllurinn á að
vera áfram í Vatnsmýrinni eða í allra
næsta nágrenni við hana eins og við
framsóknarmenn höfum haft uppi
hugmyndir um. Það þjónar bæði
hagsmunum höfuðborgarinnar og
landsbyggðarinnar.
Rothögg sjávarbyggðanna
Sjávarútvegsráðherra tók ranga
og óskynsamlega ákvörðun um nið-
urskurð á þorskveiðum. Þessi
ákvörðun leikur nú sjávarþorpin
grátt, fiskibátar eru seldir, sjómenn
og fiskvinnslufólk tapar vinnu.
Byggðirnar voru verðfelldar.
Sjávarútvegsráðherra átti að
hugsa dýpra og miða við að veiða 150
eða 160 þús. tonn í stað 130 þús.
tonna. Það hefði verið skynsamlegt.
Það hefði verið jafn líklegt til að
byggja upp þorskstofninn og höggið
á sjávarbyggðirnar hefði ekki verið
rothögg. Mótvægisaðgerðirnar sem
ríkisstjórnin boðaði í kjölfarið voru
hrein móðgun við sjávarþorpin og
fólkið sem þar býr.
Sjávarútvegsráðherra sér nú af-
leiðingar ákvörðunar sinnar. Hann
getur auðveldlega endurskoðað mál-
ið og tekið nýja og mildari ákvörðun.
Þannig og eingöngu þannig getur
hann rétt hlut fólksins og fyrirtækj-
anna í sjávarþorpunum sem nú vita
ekki sitt rjúkandi ráð.
Við framsóknarmenn vöruðum
ríkisstjórnina við á síðasta sumri og
mótmæltum svo harkalegum nið-
urskurði og sögðum hverjar afleið-
ingarnar yrðu í sjávarþorpunum
hringinn í kringum landið. Forsætis-
ráðherra sagði að sjávarútvegs-
ráðherra væri kjarkmaður og undir
það skal tekið. Best væri þó ef saman
færu kjarkur og skynsemi, við erf-
iðar aðstæður.
Hins vegar hefði hann betur hlust-
að á raddir þeirra sem sögðu „gættu
þín og hagsmuna fólksins sem treysti
þér.“ Svo kom áfallið í september í
mótvægisaðgerðum sem bergmála
nú sem grátur eða móðgun í mörgum
sjávarbyggðum.
Hið fagra Austurland
Guðni Ágústsson skrifar m.a.
um jákvæða þróun á Austur-
landi, niðurskurð kvótans og
flugvöllinn í Vatnsmýrinni
»Mótvægisaðgerð-irnar sem rík-
isstjórnin boðaði voru
hrein móðgun við sjáv-
arþorpin og fólkið sem
þar býr.
Guðni Ágústsson
Höfundur er formaður
Framsóknarflokksins.
✝ Ívar Geirssonfæddist í Hafn-
arfirði 16. febrúar
1958. Hann lést á
heimili sínu 20. jan-
úar síðastliðinn.
Hann var sonur
hjónanna Geirs Stef-
ánssonar, f. á Húsa-
vík 12.3. 1932, d. 7.6.
1997 og Ólafíu Sig-
urðardóttur, f. á
Þingeyri 9.8. 1932.
Systkini Ívars eru:
Sigurður, f. 16.8.
1953, kvæntur
Svönu Sigurðardóttur, f. 23.10.
1953, Stefán Rafn, f. 16.2. 1956,
kvæntur Dóru Stefánsdóttur, f.
7.4. 1955, Geirþrúður, f. 1.11.
1961, gift Unnari Birni Jónssyni, f.
23.11. 1967 og hálfsystir samfeðra
var Jóhanna, f. 9.10. 1951, d. 5.7.
2005.
Ívar kvæntist hinn 28.12 1979
Sigrúnu Ástu Gunnlaugsdóttur, f.
30.4. 1958, þau skildu. Börn þeirra
eru: 1) Anna Rós, f. 7.9. 1977, gift
Steindóri Örvari Guðmundssyni, f.
8.3. 1974, þau eiga dótturina Ástu,
f. 25.9. 2005. 2) Ólafía Björk, f. 1.9.
1981, sambýlismaður Ragnar
Miguel Herreros, f. 24.12. 1979,
sonur þeirra er Aron Elí, f. 19.2
2004. 3) Ívar Örn, f. 9.5. 1983, sam-
býliskona Karen Daðadóttir, f.
28.4. 1986.
Sambýliskona Ívars er Bjarney
Ólsen Richardsdóttir, f. 22.10
1959. Börn Bjarneyjar eru Rich-
ard Haukur, f. 15.7 1976 og
Thelma Sif, f. 22.9
1987, Sævarsbörn.
Ívar ólst upp og
gekk í grunnskóla í
Hafnarfirði. Hann
hóf nám í Flensborg-
arskóla 1975 og lauk
5 önnum þaðan. Ívar
flutti til Siglufjarðar
tvítugur árið 1978.
Þar stundaði hann
ýmis störf til sjós og
lands fyrstu árin.
Hann stundaði nám í
húsasmíðum við Iðn-
skólann á Siglufirði
og lauk sveinsprófi 1984. Hann var
á samningi samhliða námi hjá Hús-
einingum hf. árin 1980-1984. Árið
1984 hóf hann störf hjá Skipa-
afgreiðslunni þar sem hann starf-
aði lengst af sem verkstjóri þar til
fjölskyldan fluttist til Reykjavíkur
árið 1996. Ívar vann sem verk-
stjóri hjá Securitas/ISS frá 1996-
2002 en frá 2002 starfaði hann sem
sjálfstæður verktaki við viðhald og
umhirðu gólfefna.
Ívar stundaði íþróttir af kappi á
yngri árum, æfði knattspyrnu með
FH og körfubolta með Haukum og
árið 1977 var hann valinn til að
spila með unglingalandsliðinu í
körfubolta. Á Siglufirði var hann
mjög virkur í íþróttalífinu, stund-
aði knattspyrnu, blak og tók þátt í
uppbyggingu körfuknattleiks-
deildar á staðnum.
Ívar verður jarðsunginn frá Frí-
kirkjunni í Reykjavík í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.
Elsku vinur og sambýlismaður
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfinn úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sigurðardóttir.)
Þín
Bjarney.
Elskulegur pabbi minn er látinn
aðeins tæplega fimmtugur. Dauða
hans bar skjótt að og eftir sitjum
við svolítið vönkuð eins og við höf-
um hlaupið á vegg. Stundum verð
ég eigingjörn og vil að ég hefði
fengið eitt loka pabbaknús og feng-
ið að finna stóru hendurnar hans
renna yfir kollinn minn eins og
hann var vanur að gera. Lítill 4 ára
afastrákur skilur hvorki upp né
niður í því sem honum er sagt,
hann neitar að trúa því að afi sé hjá
englunum og komi ekki aftur, 26
ára gömul pabbastelpa á mjög erf-
itt með að útskýra það sem hún
hefur ekki ennþá skilið sjálf.
Æskuminningar mínar um pabba
eru ótalmargar, flestar tengdar úti-
veru eins og skíðaiðkun, fjallgöng-
um eða veiðiferðum. Pabbi var mik-
ill íþróttamaður og hafði
keppnisskap, hann lagði körfu-
boltaferil og framhaldsskóla til
hliðar til að flytjast út á land, nánar
tiltekið Siglufjörð. Foreldrar mínir
ákváðu að ala þar upp börnin sín
sem urðu þrjú árið sem þau urðu
25 ára. Aldrei kvartaði pabbi yfir
brostnum draumum heldur bjó til
nýja. Hann lærði húsasmíði og
stundaði fótbolta af kappi. Við töl-
uðum um að samband okkar væri
nokkuð sérstakt sem orsakaðist af
því að hann var ekki viðstaddur
fæðingu mína, enda fótbrotinn í
næsta herbergi á sjúkrahúsinu. Í
staðinn eyddum við fyrstu dögun-
um saman á sjúkrahúsinu og ein-
hverjum vikum heima sem var
munaður sem þekktist ekki á þess-
um tíma. Pabbi talaði oft um þessar
vikur sem honum þótti vænt um en
einnig gremju sína yfir að hafa ekki
fengið að upplifa fæðingu mína eins
og systkina minna.
Símtöl okkar nú seinni árin voru
alveg ótrúleg. Hann staddur ein-
hversstaðar í vinnunni og ég heima
að læra. Þau tóku aldrei minna en
klukkutíma. Pabbi vann þannig
vinnu sem fylgdu þau forréttindi að
hann gat alltaf spjallað um allt og
ekkert. Hann vildi fá að fylgjast
með því sem var í gangi í lífum
okkar þá stundina, var óhræddur
við að detta inn í heimsókn og
stoppaði lengi í einu. Matmaður var
hann líka mikill og hafði óbeit á
matvöndu fólki.
Pabbi kenndi mér svo ótalmargt.
Hann passaði upp á að segja mér
aldrei hvernig ætti að gera hlutina
eða hvernig hann vildi að ég gerði
þá. Ef maður bað pabba um ráð þá
fólust þau ráð í því að ég talaði og
komst að niðurtöðu sjálf án þess að
hann legði í raun neitt til málanna.
Hann lagði ávallt ríka áherslu á að
við fylgdum hjartanu, gerðum eins
og okkur langaði til og ekki væri
nauðsynlegt að fylgja hefðum hefð-
anna vegna.
Elsku pabbi. Seinustu daga höf-
um við rifjað upp allar góðu minn-
ingarnar og frasana þína. Stundum
hlæ ég en oftast græt ég. Við
systkinin, makar okkar og börn
stöndum þétt saman og styðjum
hvert annað á þessum erfiðu tím-
um. Næstu mánuðir verða skrítnir
án þín, 50 ára afmælið þitt í febr-
úar, þriðja barnabarnið fæðist inn-
an örfárra vikna, útskriftin mín og
brúðkaup. En við komumst í gegn-
um þetta með minningarnar að
vopni auk þess sem þú lifir með
okkur öllum á ólíkan hátt.
Þín,
Ólafía Björk Ívarsdóttir (Olla).
Elsku stóri bróðir, alltaf varst þú
góður við lítið stelpuskott. Hjá þér
átti ég alltaf skjól. Þú kenndir mér
á skauta, að hjóla og leyfðir mér að
taka þátt í körfuboltaleik með vin-
um þínum. Ég fékk að fylgja hvert
sem heitið var för. Stórir bræður
áttu að vera góðir við systur sínar,
eða það fannst mér allavega, og það
var eingöngu vegna þess að þú
varst mér alltaf góður. En þú tókst
þá ákvörðun um að hafa mig undir
þínum verndarvæng í hörðum
heimi. Sem börn höfum við hæfi-
leika til þess að aðlagast ýmsum
Ívar Geirsson
MINNINGAR
HÉR eru nefndir nokkrir mik-
ilvægir þættir fyrir fólk með hreyfi-
hömlun sem varða íbúðarhúsnæði og
búsetu í því.
Hreyfihamlaðir geta búið við lága
tekju- og eignastöðu eins og aðrir í
samfélaginu og því átt
erfitt með að kaupa eða
leigja íbúð á almennum
markaði. Lausnin í dag
er félagslega húsnæð-
iskerfið, með öllum sín-
um biðlistum, sem sam-
anstendur af
félagslegum leiguíbúð-
um sveitarfélaga, íbúð-
um Brynju, hússjóðs
ÖBÍ, og nokkurra ann-
arra félagasamtaka,
sambýlum fyrir fatlaða
og íbúðum fyrir náms-
menn. Í nefndum íbúð-
um eru einnig til staðar
hindranir fyrir hreyfihamlaða um-
fram ófatlaða því íbúðir þessara aðila
eru oft afar óaðgengilegar. Annar
galli er að lág leiga íbúðanna er bund-
in við íbúðina sjálfa. Leigan á fé-
lagslegum leiguíbúðum sveitarfélaga
er niðurgreidd beint af skattfé við-
komandi sveitarfélags og Brynja hef-
ur getað boðið lága leigu m.a. með því
að fá hluta af Lottó-ágóða inn í sinn
rekstur.
Að auki er í dag opinber stuðningur
við lágtekjufólk með vaxtabótum og
húsaleigubótum, en sú fyrirgreiðsla
er bundin við einstaklinginn. Á Vest-
urlöndum hefur þróunin verið sú að
færa fjárhagsaðstoð sem veitt er af
hinu opinbera og bundin er við
ákveðnar íbúðir yfir í
bætur sem eru tengdar
einstaklingnum og að-
stæðum hans hverju
sinni. Slíkt kerfi hentar
hreyfihömluðum vel því
það fjölgar valkostum
við leit að hentugu íbúð-
arhúsnæði og miðar
meira að því að jafna að-
stöðu og tækifæri fyrir
hreyfihamlaða frekar en
að skapa aðgreiningu.
Á Íslandi vantar mik-
ið upp á stuðning við
hreyfihamlaða til að
gera íbúðir aðgengileg-
ar og aðlaga þær að þörfum ein-
staklinganna. Í dag geta hreyfihaml-
aðir fengið aukalán vegna sérþarfa,
sem kemur til viðbótar almennu láni
Íbúðalánasjóðs. Þetta þýðir einfald-
lega að hreyfihamlaðir þurfa að bera
verulegan aukakostnað vegna sinnar
hreyfihömlunar. Hér þarf nýja hugs-
un. Setja þarf ákvæði um að Íbúða-
lánasjóður veiti fötluðum styrki
vegna þess aukakostnaðar sem hlýst
af því að gera íbúð, leigu- eða eign-
aríbúð, notaða eða nýbyggingu, að-
gengilega og nothæfa. Slíka styrki
þarf að skoða í samhengi við þá tak-
mörkuðu þjónustu sem Hjálp-
artækjamiðstöð Tryggingastofnunar
veitir með úthlutun hjálpartækja á
heimilum.
Krafan er sú að markmið húsnæð-
iskerfisins sé að jafna aðstöðu og
tækifæri fatlaðra við ófatlaða til að
velja sér húsnæði; fyrirgreiðslan sé
bundin þörfum einstaklingsins en
ekki húsnæðinu – og síðan þarf full-
nægjandi stoðþjónusta við fatlaða á
eigin heimilum og til samfélagsþátt-
töku að vera til staðar svo ekki sé
ekki sé talað um að byggingar séu að-
gengilegar öllum alltaf, en það er um-
fjöllunarefni í aðrar greinar.
Fólk með hreyfihömlun
og íbúðarhúsnæði
Ragnar Gunnar Þórhallsson
skrifar um húsnæðismál fatlaðra »Krafan er sú aðmarkmið húsnæð-
iskerfisins sé að jafna
aðstöðu og tækifæri
fatlaðra við ófatlaða til
að velja sér húsnæði.
Ragnar Gunnar
Þórhallsson
Höfundur er formaður Sjálfsbjargar,
landssambands fatlaðra.