Morgunblaðið - 19.05.2008, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. MAÍ 2008 13
Eftir Ómar Garðarsson
ÍSFÉLAGIÐ í Vestmannaeyjum á mikið und-
ir uppsjávarveiðum og lítill kvóti í loðnu á ný-
liðinni vertíð var því mikið högg fyrir félagið.
Bitnaði þetta ekki síst á bræðslu félagsins,
FES, því reynt var að nýta takmarkaðan afla
til manneldis eins og kostur var. En þegar
neyðin er stærst er hjálpin næst og í dæmi
bræðslu Ísfélagsins var það kolmunninn sem
kom til bjargar.
Kolmunninn fór að berast fyrir loðnuvertíð
og hefur Ísfélagið tekið á móti 30 þúsund
tonnum sem er góð viðbót við loðnuna en að-
eins var tekið á móti tæplega 20 þúsund tonn-
um af loðnu á vertíðinni.
Orðin ágætis vertíð
Vestmannaeyingar hafa sífellt meira látið
til sín taka í kolmunna á undanförnum árum.
Því ræður m.a. staðsetning kolmunnans í upp-
hafi vertíðar, þegar hann heldur sig á Rockall-
svæðinu vestan við Írland. Þá liggja Vest-
mannaeyjar vel við og Páll Scheving,
verksmiðjustjóri FES, sagði að Ísfélagið hefði
byrjað að taka á móti kolmunna í bræðslu í
febrúar. „Við erum búnir að vinna 30 þúsund
tonn af kolmunna, mest af norskum og fær-
eyskum skipum en einnig af eigin skipum og
skipum Granda. Með loðnunni eru þetta orðin
um 50 þúsund tonn þannig að þegar upp er
staðið er þetta orðin ágætis verðtíð,“ sagði
Páll.
Hann sagði að nú mætti segja að kolmunna-
vertíðinni væri lokið af þeirra hálfu. „Bæði er-
um við búnir með okkar kvóta og það sama
gildir um Norðmenn og hins vegar eru miðin
núna austan við Færeyjar. Þá er orðið miklu
styttra fyrir skipin að fara annað.“
Sleitulausar vaktir
Vinnudagurinn hefur verið langur í FES í
vetur og vor og unnið sleitulaust á vöktum svo
vikum skipti. „Við byrjuðum vaktir 1. mars og
mínir menn eru auðvitað ánægðir með að fá
nóga vinnu. Líka er þetta virðisauki fyrir sam-
félagið og skapar atvinnu og tekjur við
bræðsluna. Skipin kaupa ýmsa þjónustu við
löndun og greiða hafnargjöld o.fl. Flotinn
kaupir líka olíu, kost og aðföng þannig að
þetta styrkir alla þjónustuaðila í bænum,“
sagði Páll.
Lykillinn að þessu er að í haust var lokið
umtalsverðum endurbótum og stækkun á
bræðslu Ísfélagsins sem eiga að skila sér í
auknum afköstum og betri nýtingu á hráefni.
Alls er þetta fjárfesting upp á um 350 millj-
ónir króna og komu 50 til 60 iðnaðarmenn að
verkinu þegar mest var.
Verksmiðja flutt milli landshluta
Páll sagði að með kaupunum á Hraðfrysti-
stöð Þórshafnar hefði Ísfélagið átt tvær
bræðslur á Norðurlandi og hefði verið ákveðið
að leggja niður verksmiðjuna í Krossanesi við
Akureyri. „Ég fékk það verkefni að taka niður
Krossanesverksmiðjuna og koma hluta henn-
ar, sem við gætum nýtt hér, til Eyja. Við tók-
um á leigu skip og fluttum stór stykki hingað
og í gang fór mikil vinna við að koma fyrir
þessum tækjum og nýjum búnaði,“ sagði Páll.
Bætt var við innmötunina og suðutími á
hráefni var lengdur með nýjum forsjóðara.
„Með lengri suðutíma skiljum við fituna betur
frá og fáum meira lýsi og minni fita verður í
mjölinu. Við skiptum út sjóðara og pressu og
keyrum nú á tveimur sjóðurum og tveimur
pressum. Við fjölguðum líka skilvindum úr
fimm í átta og komum fyrir sjálfvirkum
hreinsibúnaði. Við settum upp nýrri gufu-
þurrku sem er um 100 tonn á þyngd og var
mikið vandaverk að koma henni á sinn stað.
Forþurrkun fer fram í gufuþurrku og eft-
irþurrkun í loftþurrkum. Þá var byggður 300
tonna blóðvatnstankur og allt á þetta að
hjálpa okkur við að auka afköstin sem eiga að
geta farið úr 1000 tonnum tæpum í 1200 tonn
á sólarhring.“
Í bræðslunni eru tveir mjöltankar og hug-
myndin er að í stubbabræðslu verði hægt að
safna mjöli á nóttunni og sekkja á daginn.
„Einnig getum við blandað mjöli milli tank-
anna og fengið þannig þá mjölblöndu sem við
viljum hverju sinni.“
Hrognaverkið tvöfaldað
Varðandi um mjölið, sagði Páll að gæðin
skiptu öllu máli. „Þetta snýst um próteinmagn
í mjölinu og stefnan er alltaf að framleiða há-
gæðamjöl. Það fer þó eftir hráefninu sem allt-
af verður misjafnt.“
Auk endurbóta á verksmiðjunni er búið að
tvöfalda hrognaverkið sem verður tilbúið fyrir
vertíðina. „Þá getum við bæði landað hraðar
og nýtt betur hrognin. Samtals er þetta fram-
kvæmd upp á 350 milljónir sem við vonumst
til að eigi eftir að skila sér,“ sagði Páll að lok-
um.
Kolmunninn varð til bjargar
þegar loðnuvertíðin brást
Morgunblaðið/Sigurgeir
Verksmiðjustjóri Búið er að setja tækin frá Krossanesverksmiðjunni upp í FES, dótturfyrirtæki Ísfélags Vestmannaeyja. Páll Scheving, verk-
smiðjustjóri FES, er ánægður með vertíðina, þrátt fyrir allt. Kolmunnalandanir norska og færeyskra skipa héldu verksmiðjunni gangandi.
Eftir Reyni Sveinsson
NÝTT skip í flota Nesfisks hf. í Garði
kom til hafnar í Sandgerði fyrir
skömmu. Sóley Sigurjóns GK 200
kom frá Póllandi þar sem skipinu var
breytt og það lagfært mikið.
Sóley Sigurjóns kemur í stað gam-
als togara með sama nafni. Nesfiskur
keypti nýja skipið af Brimi en það hét
þá Sólbakur EA.
Meðal breytinga má nefna að skip-
ið var stytt um rúmlega einn metra,
allar innréttingar yfirfarnar og borð-
salur og eldhús endurnýjað. Skipið
getur dregið tvö troll í einu. Lestar-
rými er fyrir um 340 fiskikör. Að-
gerðarkerfi var endurnýjað og telst
með því besta sem í boði er á flot-
anum.
Í tilefni af komu skipsins sigldi floti
Nesfisksskipa á móti Sóleyju Sigur-
jóns og tók á móti henni utan við
Sandgerðishöfn. Sóley er níunda skip
fyrirtækisins.
Víða komið við
Sóley Sigurjóns GK er smíðuð
1987. Skipið var upphaflega gert út
frá Grænlandi kom svo til Húsavíkur
og hét Júlíus Hafsteen ÞH. Þaðan fór
skipið til Raufarhafnar og var gert
þaðan út sem Rauðinúpur ÞH og
fékk svo nafnið Sólbakur hjá Útgerð-
arfélagi Akureyringa og Brimi hf.
Skipstjóri á Sóleyju Sigurjóns er
Benóný Guðjónsson.
Ný Sóley Sigurjóns bæt-
ist í flota Nesfisks hf.
Morgunblaðið/Reynir Sveinsson
Viðhöfn Sóley Sigurjóns GK 200 fánum skrýdd í Sandgerðishöfn. Skipinu
hefur verið breytt og það lagfært mikið. Það var m.a. stytt um einn metra.
HEILDARAFLI allra tegunda var
liðlega 5 þúsund tonnum meiri í
aprílmánuði í ár en í fyrra. Aukn-
ingin skýrist að mestu leyti af
auknum kolmunnaafla.
Heildaraflinn í apríl var 127.441
tonn, samkvæmt yfirliti Fiskistofu.
Aflinn í sama mánuði í fyrra var
122.367 tonn.
Botnfiskaflinn í apríl var 51.313
tonn sem er nánast sami afli og í
apríl í fyrra. Þorskafli dróst lít-
illega saman milli ára og ufsaafli
var tvö þúsund tonnum minni en í
apríl 2007. Á móti kemur 1200
tonna aukning ýsuafla. Landað var
74.663 tonnum af kolmunna í mán-
uðinum sem er tæplega fimm þús-
und tonnum meiri afli en í apríl
2007.
Heildarafli dregst saman
Heildarafli ársins 2008 var í lok
apríl orðinn tæplega 460 þúsund
tonn sem er verulega minna en á
sama tímabili á síðasta ári þegar
heildarafli ársins var kominn í rúm
604 þúsund tonn.
Þegar litið er á heildaraflann frá
upphafi fiskveiðiársins, 1. septem-
ber, sést að aflinn fyrstu átta mán-
uði fiskveiðiársins er tæplega 165
þúsund tonnum minni en á sama
tíma í fyrra. Heildaraflinn á þessu
tímabili er orðinn liðlega 794 þús-
und tonn en var á sama tímabili á
síðasta fiskveiðiári tæplega 960
þúsund tonn. Munar þar mest um
30 þúsund tonna samdrátt í loðnu-
afla. Aukinn síldarafli vegur það
upp að hluta.
Aukinn kolmunna-
afli bætir tölurnar
Morgunblaðið/RAX
Veiði Það rættist úr vertíðinni hjá
loðnuverksmiðjunum eftir stoppið.
ÚR VERINU