Morgunblaðið - 19.05.2008, Blaðsíða 22
22 MÁNUDAGUR 19. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
„ÞAÐ SEM ER GOTT FYRIR
GENERAL MOTORS…“
Fyrir rúmri hálfri öld sagði Wil-son þáverandi forstjórabandarísku bílaverksmiðjanna
General Motors, sem þá var eitt
stærsta fyrirtækið vestan hafs við yf-
irheyrslu fyrir bandarískri þingnefnd
eftir að hann hafði verið útnefndur
sem varnarmálaráðherra í ríkisstjórn
Eisenhowers:
„Það sem er gott fyrir General Mot-
ors er gott fyrir Bandaríkin“. Þessi
ummæli urðu fleyg og hefur oft verið
vitnað til þeirra síðan sem dæmi um
yfirgengilegan hroka stjórnenda
stórra fyrirtækja í Bandaríkjunum á
þeim tíma.
Nú höfum við eignast okkar Wilson,
sem að vísu kemur úr óvæntri átt. Í
umræðum í Silfri Egils í gærmorgun,
sagði einn helzti talsmaður Samfylk-
ingarinnar um þessar mundir, Krist-
rún Heimisdóttir, aðstoðarmaður ut-
anríkisráðherra, að fólk hugsaði aðild
að Evrópusambandinu bara á þessum
grundvelli: „Hvað er gott fyrir ís-
lenzkt viðskiptalíf.“
Getur það verið, að í huga forystu-
manna Samfylkingarinnar snúist að-
ild að ESB fyrst og fremst um það
hvað sé gott fyrir íslenzkt viðskipta-
líf?
Hvað um grundvallaratriðin? Eig-
um við að að halda áfram að lifa lífi
okkar sem sjálfstæð þjóð á þessari
eyju hér í Norður-Atlantshafi eða eig-
um við að framselja til embættis-
manna í Brussel réttinum til, að
ákveða hvað er veitt við Íslands-
strendur, hvar er veitt og hversu mik-
ið er veitt?
Er það eftirsóknarvert fyrir okkur
Íslendinga að verða jaðarríki innan
Evrópusambandsins, sem enginn
hlustar á eins og Geir H. Haarde, for-
sætisráðherra og formaður Sjálfstæð-
isflokksins réttilega benti á á fundi í
Valhöll sl. laugardag?
Skipta hagsmunir launþega engu
máli frá sjónarhóli Samfylkingarinn-
ar? Skiptir það engu mál, að göngum
við í Evrópusambandið höfum við eng-
in áhrif, hvorki á gengi né vaxtastig og
atvinnuvegir okkar eiga engra ann-
arra kosta völ við tilteknar aðstæður
en að segja upp fólki?
Skiptir það engu máli frá sjónarhóli
Samfylkingarinnar að í fjölmörgum
ESB-ríkjum er bullandi atvinnuleysi
og alveg sérstaklega hjá ungu fólki,
þar sem fjórðungur þeirra gengur at-
vinnulaus í sumum aðildarríkjanna.
Hvað er að þessari Samfylkingu?
Það er auðvitað ljóst að hún er fyrir
löngu búin að kasta út um gluggann og
metur einskis þá pólitísku arfleifð,
baráttu fyrir hagsmunum verkafólks,
sem hún tók við frá Alþýðuflokki og
Alþýðubandalagi.
En nú liggur ljóst fyrir, að barátta
Samfylkingarinnar um ESB-aðild Ís-
lands snýst um að þjóna vissum hluta
íslenzks viðskiptalífs.
Það er gott að það liggur fyrir en
kemur óneitanlega á óvart.
ÁRÁS Á FORDÓMA
Halldóra Jónsdóttir, ung kona meðDowns-heilkenni, skrifaði á
fimmtudag grein í Morgunblaðið þar
sem hún lýsti tilveru sinni og hvernig
hún nyti lífsins. Tilefni skrifa hennar
var blaðagrein þar sem stóð „að það
ætti að útrýma öllum sem eru með
Downs-heilkenni“, svo notuð sé lýsing
Halldóru. Undir grein Halldóru var
tekið í leiðara í Morgunblaðinu. Þau
sjónarmið, sem hún brást við í grein
sinni, eru vægast sagt ógeðfelld. Í
leiðaranum var spurt hver væri upp-
spretta slíkra fordóma, sem hafa getið
af sér svívirðileg óhæfuverk og eru
Vesturlönd þar ekki undanskilin.
Í Morgunblaðinu á laugardag svara
Hildur Harðardóttir, lektor við HÍ og
sviðsstjóri lækninga, kvennasviði
Landspítala – Háskólasjúkrahúss, og
Reynir Tómas Geirsson, prófessor við
HÍ og yfirlæknir kvennasviðs LSH,
leiðaranum og halda því fram að þar
hafi fósturskimun verið sett í flokk
með vísvitandi fjöldamorðum á valda-
tíma nasista og öðrum skyldum öfga-
viðhorfum og bæta við að túlka megi
þetta sem grófa atlögu að þeim, sem
vinni við fósturskimun og kjósi að fara
í fósturskimun.
Þessi útlagning á leiðaranum er
fjarri lagi. Þar sagði orðrétt: „Hér er
um mjög vandmeðfarið mál að ræða.
Ómskoðunin er mikilvæg þjónusta og
verðandi foreldrar eiga rétt á að nýta
hana til að kynna sér hvað geti verið í
vændum. Ákvörðunin um það hvernig
eigi að bregðast við greiningu er hins
vegar alltaf foreldranna og kemur
engum öðrum við. Það getur ekki ver-
ið – og má ekki vera – markmið í sjálfu
sér að koma í veg fyrir að einstakling-
ur fæðist, til dæmis vegna Downs-
heilkennis, og gildir einu í hvaða bún-
ing það er búið.“
Þetta er í fullu samræmi við grein
Hildar og Reynis Tómasar, sem segja:
„Markmið skimunarinnar er ekki að
útrýma einstaklingum með Downs-
heilkenni eða öðrum frábrigðum,
heldur að gefa þeim sem kjósa mögu-
leika á að fá vitneskju um, og ef kosið
er, fulla greiningu á því hvort fóstur
er með tiltekið vandamál. Það er síðan
foreldranna að ákveða hvernig þau
nýta sér upplýsingarnar. Ef aðstæður
verðandi foreldra eru þannig að þau
treysta sér ekki til áframhaldandi
meðgöngu geta þau sótt um að rjúfa
meðgönguna, eins og heimilt er í ís-
lenskum lögum. Við sem vinnum við
þessa skimun erum fullkomlega með-
vituð um að þetta er viðkvæmt og
vandmeðfarið mál og að valið um
skimun eða frekari greiningaraðgerð-
ir er á höndum hinnar þunguðu konu
og maka. Öll sjónarmið eru virt í
þessu starfi.“
Hver er þá ágreiningurinn? Eins og
sést þegar skrifin eru borin saman er
hann enginn. Leiðari Morgunblaðsins
í tilefni af grein Halldóru Jónsdóttur
var ekki árás á fósturskimun. Hann
var árás á fordóma.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Bjarni Harðarson stálsmiðurhefur frá því fyrir tvítugtgengið með þann draum ímaganum að smíða sér
skútu. Fyrir tveimur árum réðst
hann í stórvirkið, þá 49 ára, fékk
lánaða skemmu hjá Flúðasveppum
og í vetur dró hann skútuna fok-
helda heim í hlað hjá sér á Flúðum,
með það að markmiði að fullklára
verkið. Bjarni sér engin vandkvæði
á því að koma skútunni til sjávar, en
það er á áætlun næsta vor. Í fram-
haldinu ætlar hann sér að sigla suð-
ur í Miðjarðarhaf og bjóða ferða-
mönnum upp á vikulangar siglingar,
þar sem menn búa um borð, fá að
upplifa vindinn í seglunum, veiða
sér til matar og elda fenginn um
borð. „Þó að ég segi sjálfur frá þá
er ég mjög stoltur af mér sem kokk-
ur,“ segir Bjarni.
Nágrönnum hans á Flúðum þótti
það ekkert endilega skrítið tiltæki
hjá honum að hefjast handa um
smíði skútu inni í miðju landi. „Það
bregður engum við þó að ég geri
eitthvað öðruvísi,“ segir hann ljúf-
lega.
Smíðin hófst á hvolfi
Vordagurinn skartaði sínu fegursta
og fuglar sungu í holti daginn sem
Bjarni sagði frá skútunni. Blaða-
maður og ljósmyndari sátu ásamt
Bjarna á þilfarinu og hlustuðu and-
aktug. Tíkin Líf vafraði um hlaðið,
henni var heitt og fegin lagðist hún
niður þegar skoðunarferð um skút-
una var lokið.
Bjarni keypti teikningar að skút-
unni og lét senda sér skipshlutana
hingað heim í gámi. Skútan er úr
stáli og hann hóf smíðina þannig að
hún var á hvolfi. Það segir hann
mun þægilegra. „Þá gleymir maður
yfirbyggingunni í bili og byrjar á
sjálfum skrokknum, böndunum og
síðan klæðir maður þau. Þegar það
er komið og búið að sjóða allar plöt-
ur og allt slíkt saman er skipinu
snúið við,“ segir Bjarni og bætir
hlæjandi við að margir hafi verið
vantrúaðir á að honum tækist sá
viðsnúningur inni í skemmunni.
En … eins og gljáfagur, rennilegur
skrokkurinn í hlaðinu ber vitni um
tókst það og gott betur.
Einhverju breytti hann frá upp-
runalegum teikningum, t.d. gluggum
á káetunni, sem hann segir setja
nokkuð annan svip á gripinn.
„Hugmyndin núna er að komast á
flot snemma næsta sumar, eitthvað
siglir maður hérna heima fyrst og
prófar sjálfan sig og skipið. Síðan
ætla ég að koma mér suður eftir í
hlýrra loftslag,“ segir Bjarni. Hann
er þegar með öll réttindi til þess
sem hann ætlar sér að gera með
skútuna. „En hins vegar kannski
vantar mann aðeins meiri úthafs-
reynslu,“ segir hann sposkur. Sjálf-
ur mun hann sigla skútunni til Mið-
jarðarhafsins, en ætlar þó að hafa
með sér vana menn í áhöfn. „Annað
er náttúrlega alveg glórulaust,“ seg-
ir hann og bætir við að þó að einn
maður geti vissulega siglt skútunni
finnist sér það ekki spennandi til-
hugsun. „Það er meira fyrir ein-
hverja einfara og einveran er ekki
það sem heillar mig,“ segir hann,
viðurkennir þó að ágætt geti verið
að vera stundum einsamall, en ekki
vikum saman.
Varasamt að gera áætlanir
Bjarni hefur ekkert ákveðið um
tengslin við Ísland eftir að skútunni
hefur verið siglt utan. Draumur
væri þó að geta átt sér hreiður hér
á landi og dvalist þar hluta úr ári.
„Það er allt opið í því, en ég hef
rekist á það í gegnum tíðina að það
er mjög varasamt að gera áætlanir,“
segir stálsmiðurinn hugsi.
Smíðin hefur nú þegar tekið tvö
ár og Bjarni áætlar að enn séu eftir
600 vinnustundir við hana. Hann
hefur unnið „fulla vinnu“ með, segir
það hafa verið býsna mikið. „Ja, eig-
inlega of mikið, ég ætla ekki að lifa
svona lífi aftur,“ segir hann svo
ákveðinn. Hann lýsir því hversu
gríðarleg vinna fólst í smáatriðunum
og því að búa skrokkinn undir máln-
ingarvinnuna. „Þú sérð það að bara
málningarflöturinn er 100 fermetr-
ar,“ segir hann og slæ
„málningarvinnan sjál
urleg vinna.“
Ekki er laust við að
arleg sjón að sjá heila
svo langt inni í landi s
og Bjarni hefur orðið
forvitni gesta og gang
ina. „Það hafa komið
út í skemmu, bæði pa
og sjá eða átt leið um
hafa frétt af þessu og
„Það bregður en
þó að ég geri eitt
„Þetta er náttúrlega
rosalegt,“ varð Ragn-
ari Axelssyni ljós-
myndara að orði þegar
hann sá skútuna í
hlaðinu hjá Bjarna
Harðarsyni á Flúðum.
Af öllum stöðum. Sig-
rún Ásmundsdóttir
spurði Bjarna hvað
hann ætlaði sér með
40 feta heimasmíðaða
skútuna.
Verk Bjarni áætlar að enn séu 600 vinnustundir eftir til að full
Skipstjórinn Grænar grundir blasa við í bakgrunni, enda skút
Valdi eik Skútan verðu