Skinfaxi - 01.02.1915, Blaðsíða 6

14
SKINFAXl
ungmennafélagar, sem kaupa Skinfuxa
borgi hann fyrirfram við hver áramót.
Og þaS œttu þeir að gera við hvert blað,
sem þeir kaupa, og verða þannig braut-
ryðjendur að heiðarlegum blaðaviðskiftum
á landinu.
Guðm. Davíð&son.
Heima og erlendis.
Eimskipin.
Nú er dapurlegt í Iandi, styrjöld, skamm-
degi, liarðindi, og margt óvænlegt í land-
inu. En í dimmunni rofar þó undir á
einum stað. Það eru skipin tvö, sem inn-
an skamms tljóta nú fyrir landi. I augum
vel viti borinna áhorfenda, sem standa ut-
an við baráttuna í landinu, eru þau eini
verulegi votturinn um, að enn sé dáð og
dugur í þjóðinni. Skip þessi byrja nú
reglulegar ferðir á útmánuðum. Skipverj-
ar allir verða Islendingar. I fyrsta sinn eft-
ir margar aldir fer nú íslenskt kaupfar
með íslenskri skipshöfn landa á milli.
Það mun allri þjóðinni gleðiefni. En mitt
í gleðinni má ekki gleyma bættunni. Við
eigum óvini, sem hafa leikið okkur grátt,
meðan við vorum skipalausir, og sem með
lævísi vilja gera okkur skiplausa aftur.
Þessi óvinur er Sameinaða félagið danska.
Áralugum saman befir það haldið hér uppi
dýrum, óhentugum ferðum. Á skipum
þess hafa farþegjar að jafnaði átt lélega
búð, og orðið að þola smásálarlega „yfir-
þjóðar“-ágengni á marga vegu. Þar hefir
mál Islendinga verið hornreka. Nú býr
þetta góðkunna félag sig undir semkepni.
Það er ríkt, og getur sér að meinfanga-
lausu sett taxta fyrir far og flutninga langt
niður úr sannvirði. En þeim leik heldur
enginn áfram árum saman, ef enginn hil-
bugur er á þjóðinni. Það er undir ís-
lendingum komið, hvort eimskipin okkar
sigra eða tapa í samkepninni. Ráðið er
ofur einfalt: Allir þeir sem vera vilja heið-
ursdrengir láta íslensku eimskipin sitja fyr-
ir öllum viðskiftum, sem þau geta innt af
hendi, án þess að sjá i eyrinn. En verði
samt tekjuhalli, þá verður landssjóður að
lilaupa undir baggann. íslensku skipin
eru fjöregg þjóðarinnar.
Saniviunufélög-in.
Loksins er nú maður fenginn í það
vandasama starf, sem Jón Stefánsson taldi
Thomsen ræðismann vel hæfan til. Hafði
gengið erfiðlega að finna rétta manninn.
En þó tókst það á endanum, því að sá
tók við starfinu, sem allir, er vit höfðu á,
trúðu best. Það er Hallgrímur Kristins-
son kaupfélagsstjóri á Akureyri, sem með
réttu er talinn þjóðnýtasti maður. Fyrir
9 —10 árum dvaldi hann erlendis og kynti
sér skipulag samvinnufélaga, og vann síð-
an að því, að koma á samskonar kaup-
félagi heirna á Akureyri. Hann byrjaði í
smáum stíl, en með dugnaði og atorku
hans og annara góðra manna i félaginu
dafnaði verslunin svo, að nú er hún lang-
voidugasta verslunin á Akureyri, og tekin
til fyrirmyndar af öðrum kaupfélögum út
um land. I skjóli bættrar verslunar hefir
Eyfirðingum stór farið fram. Bændur eru
nú mun efnalega sjálfstæðari en var, húsa-
kynni og fæði hafa batnað, og fólkinu vax-
ið hugur er vel gekk. Mjög ólíkt væri nú
ástatt þar í sýslunni, ef þessi ágæti mað-
ur hefði notað vit sitt til að féflelta sveit-
unga sína með einokunarverslun að sið
margra kaupmanna. Að vísu væri hann
þá ríkari en nú, en heil sýsla því ver far-
in. En hans líka vantar í öðrum hóruð-
um. I flesum sýslum stynur fólkið undir
gerræðisfullri verslun kaupmanna og illa
rekinna verslunarfélaga.
Þar er beðið eftir ungum mönnum, sem
hafa hug og hjarta til að græða meinin.
Til þess þarf ekki framúrskarandi menn
nema í mannást og drengskap. Þeir
menn eru víða til. Þá skortir ekki nema