Skinfaxi - 01.10.1915, Blaðsíða 6

110
SKTNFAXI.
geta dregið að sér lífsafl utan úr heimi
gegnum bœkurnar. Aðrar greinar málanna
eru miklu ónauðsynlegri, því að það er
ætíð mikill nn’nni hluti af hverri þjóð, sem
umgengst útlendinga og þarf að skilja
mælt mál þeirra, tala við þá eða eiga
við þá bréfaskifti.
Yfirleitt skiftir mestu hér á landi um
það, hvernig fólk skilur ritmál erlendu
þjóðanna. Til að geta komist leiðar sinn-
ar er nauðsynlegt að horfa á takmarkið
þegar frá upphafi. Og takmark þess manns,
sem byrjar að nema bókmál annarar þjóð-
ar á að vera þetta: Að geta skilið til
fidlnustu frœðibœkur og góðan skáld■
skap á því máli. Meðan nemandinn hef-
ir ekki náð þessu takmarki er þekking
hans í málinu sambærileg, að ]>ví er gagn
snertir, við óklædda húsgrind á lélegum
grunni. I næsta blaði verða gefnar nokkr-
ar bendingar um það, hvernig menn eiga
léttast með að verða bóklæsir á útlent
mái.
Bæða
flutt við setningu stúdentamótsins á Eiðsvelli
15. júlí 1915.
Norrænu félagar!
Oss Islendingum er oft brugðið um, að
vér rigbindum oss við liðna tímann, lifum
á endurminningum, lítum aftur, i stað
þess að horfa fram á leið. Því verður
ekki neitað, að skáld vor hafa ekki van-
rækt, að leiða athygli landsins barna að
endurminningum horfinna blómaalda, um
feðurna djörfu, hetjurnar, sem unnu frelsi
og mátu sjálfstæði meira en fósturjörðina,
yfirgáfu frændur og óðöi og klufu hrann-
ir um ólgandi úthaf, ílúðu kúgun einvald-
ans. Þessar endurminningar elskum vér
íslendingar allir. Ekki aðeins af því, að
fegurð endurminninganna hrífur oss inn í
draumsæl ódáinslönd, heldur vegna þess,
að vér eygjuin hugsjónamarkið sem fram-
undan liggur, við bjarma eldsins á altari
sagnanna. Leiðarljós vonarinnar tendrasL
Æskuþorið verður nokkurskonar straum-
breyti, er breytir ljóma endurminninganna
í starfslöngun og hughrifni, er leitar fran>
á við. Því enginn, sem sér roðann eftir
sólina, sem hnigin er til viðar í vestri,
væntir þess, að hún rísi upp aftur á sama
stað og hún hvarf, heldur að hún muni
koma upp í austri, þegar morgnar.
Það verður oss æ hetur ljóst, að glötuð
velgengni fæst ekki aftur, nema með eðli-
legri þróun og aukinni menningu. Áþann
hátt knýja endurminningarnar oss til að
líta fram á leið, að leita að leiðum, er
vér getum fetað, til að hæta upp menn-
ingarkyrstöðu vora. Fjarlægðin frá öðrum
löndum, samgönguleysið og óblíða náttúr-
unnar, hafa öldum saman kyrkt andans
gróður vorn, hamlað eðlilegri menningar-
þróun. Vér finnum það glögt, að menn-
ingargróður vor þarfnast nýrrar næringar,
nýrra strauma utanað, til að geta náð
fullum þroska. Það var því ekki tilvilj-
un ein, að á fyrsta stúdentafundinum, sem
eg var á í Reykjavík, eftir margra ára
dvöl erlendis, var umræðuefnið einmitt ut-
anfarir stúdenta.
Mér fanst það fyrirboði um góðan við-
gang málefnis vors — andlegrar og bróð-
urlegrar einingar Norðurlanda — sem þá
átti að fara að boða á Islandi. Þótt þátt-
taka vor i stúdentasambandinu norræna sé
ekki mikil ennþá, þá finst mér liggja í
hlutarins eðli, að svo framarlega sem vér
höfum ekki inist sjónar á endurminning-
um liðinna alda fyrir fult og alt, þá hlýt-
ur hverjum Islending að vera ljóst, að
straumana utan að verður að sniða eftir
þörfum menningarinnar, sem heima fyrir
er. Menningargróður vor — eins og allra
annara þjóða — er sprottinn úr gróður-
mold sögunnar, og er þéttur og kjarngóð-
ur, þó ekki hreyki sér hátt, fremur en
grasið á túnum vorum og engjum. Hann>