Skinfaxi - 01.02.1916, Blaðsíða 2

18
SKINFAXl
sér, ekki síst þar sem enginn er til vitn-
is. Þá kemur fram hinn vtri maður.
Ferðamaður, sem fer vel með hestinn sinn,
gengur upp brekkuna i stað þess að hanga
á hestbaki, og lokar hliðum á girðingum,
þótt fjarri sé mannabygðum, muh líka bera
betur hinar erfiðari byrðar, heldur en hinn
hirðulausi sjálfbyrgingur, sem i hverju
smáatviki lætur sinn eiginn stundarhagn-
að sitja i fyrirrúmi. Slikur maður mun
víðast reynast ótryggur, ekki síst þar sem
mikid reynir á, enda hefir þessa kent all-
mjög á opinberu lífi íslendinga hin síðari
ár. Þar er margur glugginn brotinn eftir
steinkast götudrengja, sem komnir eru á
fullorðinsár. I ræðu þeirri, sem tekin var
upp í síðasta blaði, var bent á þennan
sannleika, að öll veraldarinnar gæði: Gáf-
ur, þekking, vald og auður eru fánýtt
glingur, nema manngildi fylgi. Dæmin
sem nefnd eru hér að framan, benda ekki
i þá átt, að við stöndum sérlega vel að
vígi í þessu efni, og áreiðanlega hefir þjóð-
inni farið mun meira fram að efnum og
ýmiskonar þekkingu á síðari árum, held-
ur en siðgæði. Hér er því verkefni
fyrir ceskuna, hið erfiðasta og göfug-
asta. Þar getur hver unnið fyrir sig, um-
brotalaust og óátalinn af öðrum, að sínu
eigin uppeldi. Þar er fyrst að varast
iordæmi götustráksins, sem leikur sér að
því að eyðileggja eitthvert verðmæti í skjóli
myrkurs eða strjálbygðar. En þetta er
ekki nóg. Hvarvetna liggja steinar i göt-
unni, og þeim þarf að ryðja í burtu. Hvar-
vetna eru á veginum varnarlausir vesaling-
ar, sem eitt hlýlegt orð eða vingjarnleg
bending getur bjargað frá glötun. Á hverj-
um slíkum stað er tækifæri fyrir góða
drengi til að auðga landið sitt með þeim
auðœfum, sem það þarfnast mest.
Ungmennaskólinn á Eiðsvelli.
Einstaka ungir menn hafa spurt mig:
munnlega og skriflega, hvaða ungmenna-
skóla ég vildi ráða þeim til að dvelja á,
af þeim, sem ég kyntist erlendis. Gefur
þetta tilefni til eftirfarandi lína.
Veturinn 1912 dvaldi ég á lýðháskóla
á Eiðsvelli í Noregi, frá því að skólinn var
settur í byrjun októbermánaðar til jóla.
Síðari hluta vetrarins dvaldi ég á sams-
konar skólum i Svíþjóð og Danmörku.
Við samanburð duldist mér það eigi, að
skólinn á Eiðsvelli er sá þeirra, sem að'
minni hyggju er fullkomnastur. Hanm
mun og vera best fallinn til þess að veita
islenskum ungmennum, er utan fara í!
þeim erindum að dvelja á lýðháskólum,
útsýn yfir lífið. Ber þar margt til, og
skal nú benda á sumt af því.
Skólanum er stjórnað af manni sem
notið hefir mikillar mentunar, hæfi-
leikamanni, sem fundið hefir köllun sína
á þessu sviði. Hver sem kynnist Jóni'
Sörensen skólastjóra á Eiðsvelli hlýtur að’
finna það, að hann stendur andspænÍ3-
manni með stóru hjarta og heitu blóði.
Arnarvængir óhugans og hugsjónanna hafa
svifið yfir sál hans. Hann hefir ekki heldur
„bundið við þá blý“, en hlýtt kölluninni
og gengið með alúð og kærleika að verki.
Sama er að segja um konu hans. Skól--
inn allur, húsið og starfið er skilgetið af-
kvæmi stórhuga sálna, sem eigi 'hafa gert
stundarhagsmunina að guði sinum, eða'-
asklok að himni.
Skólinn er ungur. Samt hefir hann>
unnið sér mikinn og góðan orðstir um allan-
Noreg. — Yfir samskonar skólum í hinum
löndunum virtist mér hvíla einhver þyngsla-
blær. Mér fanst þeir lifa mest á bergmáli-
frá fyrri árum. Erfiðleikar fyrstu áranna)
eru yfirstignir. Enginn andróður eða bar-
átta til þess að halda hugum kennaranna
heitum og knýja þá til þess að leggja