Skinfaxi - 01.07.1916, Blaðsíða 12

92
SKINFAXl
En |),-ið erindi átti þegnskyldumálið inn
til ungmennatélaga að verða þar að þrœtu-
-epli, og koma af stað verulegum skoðana-
■mismun. Félagsmenn voru samt svo
gætnir, að deila ekki um málið opinber-
lega, og væri full þörf á, að í því efni
yrði framvegis gætt hinnar mestu varkárni,
eftir að málið er orðið bitbein stjórnmála-
manna.
Þegar ungmennafél. sáu, að þau gátu
-ekki orðið ásátt um málið innbyrðis, eða
ráðið framkvæmd þess út á við, tóku þau
hið eina rétta ráð, að vísa þegnskyldunni
-á bug, þangað, sem hún kom frá í fyrstu.
Nægilega skýr tillaga þess efnis var sam-
þykt á sambandsþinginu síðasta. Ungm.-
fél. sleppa þar öllum tökum á þegnskyld-
unni, en þingið væntir þess, að félögin, af
frjálsum vilja, komi „á hjá sér innbyrðis
einum samvinnudegi“, til þess að starfa
að einhverjum nytsemdarstörfum. Þó að
svona löguð vinna kæmist á innan félags-
skaparins, og unnið væri að sömu störfum
og ætlast er til í þegnskyldunni, gat hún
ekki kallast þegnskylda, heldur eitthvað
annað, t. d. sjálfboðavinna, því að hún
yrði leyst af hendi af eigin hvöt hlutað-
eigenda, en eigi þvinguð með lagaskyldu.
Enda hafa mörg félög stofnað hjá sér slíka
-vinnudaga.
Eg mun ekki rekja nákvæmlega allan
Þann skoðanamismun, sem kann að vera
jnilli okkar Steinþórs, en benda verð eg
.á, að skilningur okkar á frelsishugsjón
ungmennafélagsskaparins er gjörólíkur.
Hann segir: „Og eg get ekki talið frelsis-
hugsjón ungmennafélaganna fullnægt, fyr
en þjóðin þorir að leggja á sig hvaða lög-
helsi sem er, þegar þess er gætt, að hún
Jeggur það sjálf á“.
Eftir þessari kenningu Steinþórs eiga ung-
xnennafélögin að stefna að því, að þjóðin
þori í framtíðinni, að leggja á sjálfa sig
hvert það „löghelsi" sem vera skal — háls-
band, sem hverjum og einum stjórnmála-
„prakkara“ dytti í hug að skella yfir þjóð-
ina og teyma hana á út í hvaða ófæru
sem vera skyldi. Það gerði ekkert til, ef
hann getur aðeins blindað þjóðina svo i
bili, að hún legði á sig „löghelsið" sjálf,
þótt hún svo á eftir sæi eftir öllu saman-
Ungmennafélögin stuðla til þess, að þjóð-
in þroskist svo i verklegum sem andleg-
um efnum, að hún verði ekki til neydd i
framtiðinni að leggja á sig neinskonar helsi
eða hlekki, sem tafið geta hana á tram-
farabrautinni. Og félagsskapurinn hefir
einmitt sýnt það, þessi fáu ár, sem hann
er búinn að starfa, að hann vinnur í þessa
átt. Hin margþættu fyrirtæki hans eru
til þess að einstaklingnum gefist kostur á
að velja um þau störf, sem honum eru
hugleiknust, og hefir náttúrugáfur til að
starfa að, án þess að á hann (einstakl.)
þurfi að leggja á sig „löghelsi“ á borð við
það, sem ætlast er til í þegnskyldunni.
Vænt þykir mér um, að Steinþór er
mér þó sammála í því, að öðrum á ekki
að fela ungmennaf. mál á alþingi en þeim,
sem skilja hugsjón ungmennafél., og vilja
vinna eitthvað fyrir þau. Þegar við erum
búnir að fá slíkan mann fyrir talsmann á
alþingi, mun hann leita stuðnings ungm.-
félaganna, til þess að koma áhugamálum
félagsskaparins á framfæri. Þá fyrst er
hægt að segja með réttu, að félögin geti
haft áhrif á löggjafarstarf þjóðarinnar.
Steinþór gerði tilraun í vetur til að
komast eftir þvi, hve mörg ungmennatél.
í Sunnlendingafjórðungi eru meðmælt þegn-
skyldunni. Árangurinn af þessari tilraun
segir hann vera á þessa leið: „Svörin voru
misjöfn, en mjög mörg félög svöruðu ekki.
Þrjú tjá sig mótfallin hugmyndinni“.
Merkilegt er, að hann nefnir ekki eitt ein-
asta félag óskift með þegnskyldunni. „Mjög
mörg“ félög telja ekki þegnskylduna svo
mikils virði, að þau geri sér far um að
komast eftir, hvort félagsmenn eru með
henni eða móti.
Eg veit dæmi til, að ungmennafélagar,
sem hlyntir voru þegnskyldunni í fyrstu,