Skinfaxi - 01.04.1972, Blaðsíða 15

Upphaf hnignunar
Stuttu eftir aldamótin var stofnað á
Akureyri félag sem nefnt var Grettisfé-
lagið. Mun það hafa verið íþróttafélag
aðallega. Ekki mun það hafa orðið lang-
líft. En þó orkaði það því, að sennilega
má rekja hnignun glímunnar til starf-
semi þess. Lét félagið gera forkunnar-
fagurt belti, sem glímt skyldi um árlega
og sá hljóta hverju sinni, sem fellt gæti
alla keppinautana og vinna þar með titil-
inn „glímukóngur íslands.“ Nú voru eng-
ar ritaðar glímureglur til, svo að félagið
lét semja reglur sem beltisglíman skyldi
glímd eftir. Voru þessar reglur nokkuð
frábrugðnar hinum óskrifuðu gömlu
reglum. Virðast þeir sem sömdu reglurn-
ar, hafa verið of mikið undir áhrifum af
fallreglum í grísk-rómverskri glímu sem
þá var mjög í móð, því að nú var ekki
fall nema bol glímumanns væri ekið í
gólfið.
Þó hefði glíman ef til vill getað haldið
glæsileik sínum, þrátt fyrir reglurnar, ef
beltið hefði ekki komið til. Sjálfsagt var
þetta gert til að efla glímuna, en reynsl-
an varð bara sú að keppnin um beltið
kallaði ekki fram betri og fegurri glímu
heldur ofurkapp, sem hugsaði um það
fyrst og fremst að vinna glímuna en ekki
hvernig hún var glímd, og þar með var
innleitt í glímuna þyngsla-, stirðbusa- og
kraftatuskið.
Söguleg átök
Fyrsti áreksturinn milli Grettis-regln-
anna og gömlu óskráðu reglnanna varð
á hinni sögufrægu beltisglímu á Akur-
eyri 1908. Sá árekstur varð er þeir glímdu
Jóhannes Jósefsson og Pétur Jónsson á
Gautlöndum (frá Reykjahlíð). Glíman
byrjar á því að Pétur nær Jóhannesi
Pétur Jónsson
á Gautlöndum.
Jósefssyni upp á klofbragði og leggur
hann aftur á bak, en Jóhannes bregður
hendi fyrir sig svo rassinn fór ekki í gólf.
Pétur taldi manninn fallinn og níð að
fylgja bragðinu meira eftir. En dómar-
arnir töldu ekki byltu. Glíman hélt því
áfram, og Pétur nær Jóhannesi enn tvisv-
ar á klofbragði og leggur hann eins, en
það er enn ekki talin bylta. En nú nær
Jóhannes Pétri upp á klofbragði og legg-
ur hann aftur á bak, og Pétur ber hönd
fyrir, en nú eru engin lög um níð, Jó-
hannes kastar sér ofan á Pétur og kem-
ur bol hans í gólfið með þvi að brjóta á
honum handlegginn.
Reynsla sú sem fékkst af þessari glímu,
varð til þess að allir Þingeyingar sem
voru í glímunni, neituðu að glíma áfram
við þær glímureglur sem beinlínis leiddu
til slysa.
Að endingu óska ég þess að stjórn
Glímusambands íslands auðnist að
bjarga glímunni upp úr þeim Ijótleika
krafta- og þyngslastympinga sem glíman
hefur verið í um sinn og veita henni aft-
ur fegurð, léttleika og fimi. Veltur þar
ekki minnst á glímudómurunum, að þeir
skilji glímuna og leyfi ekki Ijótleika og
þyngslastympingar í glímum.
Glúmur Hólmgeirsson
SKINFAXI
15