Skinfaxi - 01.04.1972, Blaðsíða 14

Nokkur orð um íslenzka glímu
Ég kom að þegar sjónvarpið var að
sýna lokaglímu í Skjaldarglímu Ármanns
12.3. 1972. Hafi þetta átt að heita ís-
lenzk glíma, þá verð ég að segja að fátt
er fjarstæðukenndara. En hafi átt að sýna
hvernig ekki á að glíma íslenzka glímu,
þá náði hún tilgangi sínum. Þarna stóð
á glímuvellinum kjötfjall, sem sjáanlega
engin leið var að lyfta frá gólfi, í hæsta
lagi að hægt væri að ýta ögn til. Hvemig
glímumaður sá var, er við kjötfjallið átti,
er auðvitað ekki hægt að segja af þessari
viðureign; hann hefði eins getað reynt
að glíma íslenzka glímu við klettadrang.
Þessi atburður varð til þess að mér
datt í hug að segja lítilsháttar frá glím-
unni á æskuámm mínum, og hvernig
hún var glímd um og upp úr aldamót-
unum, og síðan að leiða líkur að því
hvað varð þess valdandi að glíman lenti
út á þá refilstigu sem raun varð á. En
endurskoðun sú sem gerð var á glímu-
reglunum að frumkvæði Helga Hjörvar,
virtist lofa nokkrum bótum, en eftir þess-
ari Ármannsglímu að dæma, virðist enn
langt frá því að íslenzk glíma sé glímd
á þessum keppnisglímum.
Upp úr aldamótunum var mikið glímt
hér í Þingeyjarsýslu. Ágætir glímumenri
voru í öllum sveitum sýslunnar og alls
staðar glímt eftir sömu reglunum, þó
þær væru hvergi skráðar. Fyrsta og
æðsta boðorðið var: létt glíma, ekki bol-
ast, ekki standa fastir á vellinum heldur
sífelld hreyfing. Þegar glímumennimir
komu á glímuvöll, gengu þeir saman
beinir og tóku glímutök, ekki stífum
handleggjum til að halda andstæðing frá
sér. Svo hófst glíman á því að glímu-
mennirnir fóru að stíga um völlinn,
aldrei tekið bragð úr kyrrstöðu, síðan
leituðu þeir bragða og sífellt á hreyf-
ingu, reynt að hoppa upp úr brögðum
en ekki staðið fast á gólfi til að forðast
brögð. Við þennan léttleika í glímunni
urðu smábrögð eins og krækja, hælkrók-
ur og leggjarbragð skæð brögð þegar
þau náðust á Iofti, — en urðu lítils
metin í þungum stirðbusaglímum, —
hælkrókur ætíð hæl í hæl, aldrei í hnés-
bót, og aldrei lafað á honum völlinn á
enda eins og sézt hefur.
Ekki mátti nota níð, þ. e. nota þunga
sinn til að koma mótherja sínum niður.
Fyrsta regla um fall var eins og Arnór
Sigurjónsson hefur réttilega sagt: Fall-
inn er sá er fótanna missir. Þar af leið-
andi var sá fallinn, sem féll alveg aftur á
bak, þó hann varnaði þess með hendi
að rassinn kæmi niður; hann var ósjálf-
bjarga, og níð að láta sig falla ofan á
hann til að koma bolnum niður. Fall var
líka talið ef maður varð þrisvar hnéskít-
ur, þ. e. féll þrisvar á annað hné.
Með léttleikanum í glímunni vannst
það, að engin ástæða var að skipta glímu-
mönnum í þyngdarflokka. Lítill, snar og
fimur maður gat verið allt eins skæður
glímumaður og sá stóri, ef báðir glímdu
létta glímu.
14
SKINFAXI