Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1964, Síða 13

Saltfiskverkun.
sem oftast voru uppi á þaki á
hjöllunum, sem sjófang ogveið-
arfæri voru geymd í. Ennfrem-
ur var töluvert af rauðmagan-
um skorinn í búting og saltaður
og síðan reyktur og þótti hann
yfirleitt ágætis ofanálegg og
þykir enn. Við vorum yfirleitt
ekki eins hrifnir af þessari
vinnu eins og að gera að öðrum
fiski, en marga fyllina fékk mað-
ur af hrognkelsunum yfir vetr-
armánuðina og þreifst vel af.
Enn var það eitt, sem við vor-
ur látnir gera, en það var að
afla beitu. Var það fólgið í því að
grafa upp sandmaðk á leirnumí
fjörurtni og sömuleiðis að taka
upp krækling úr svokölluðum
kösum, sem komu bara upp út
á lága sjónum. Ég ætla að skýra
þetta nánar. Það var venja að
farið var í beitifjöru oftast upp
í Hvalfjörð og hlóðu þeir þar
bátana af krækling á fjörunni.
Þegar tiil Reykjavíkur kom, átti
hver bátur svæði afmarkað með
hnullungs grjóti, — venjulega
hringlagað. 1 þetta svæði var
svo kræklingurinn lagður og
voru það kallaðar kasii’, ogeins
og áður er getið mátti helzt ekki
falla alveg út af þeim, því þá
vildi skelin opna sig og þávarð
skelfiskurinn ónýtur.
Það var lögð rík áherzla á að
það væri ekki hnuplað úr ann-
arra manna kösum, og ég held
að það hafi verið virt eins og lög
væru. Þarna kom vinna, semvið
vorum ekki allt of hrifnir af, en
það var að skera úr eins og það
var kallað. Það þurfti sérstakt
lag til að ná fiskinum ókröbb-
uðum úr skelinni, og svo var
manni ansi kalt á fingrunum við
þetta.
En þeir höfðu ráð við því,
gömlu mennirnir, að hlýja okk-
ur. Þeir gáfu okkur sjálfbrætt
lýsi ofan af lifrarköggunum, og
ég er á því að það hafi verið
gott, þótt það væri ekki lystugt,
en kók fengum við ekki.
Það var snemma farið að lofa
okkur að sitja í, jafnvel áður en
við gátum haldið árinni, en þetta
kom fljótt, og við lærðum ára-
VÍKINGUR
lagið, sem var alveg nauðsyn-
legt, ef eitthvert vit átti að vera
í róðrinum, enda þótti það ekki
beisinn sjómaður, sem ekki
kunni áralagið.
Öllum þessum lærdómi lauk
svo með því að við vorum látnir
fara að halda við stýrið undir
seglum þegar gott var og fannst
okkur þá sjómennskan fullkomn-
uð og við orðnir menn með
mönnum og lokaprófi náð.
Ég er nú búinn að lýsa upp-
vaxtarárum fjölmargra drengja
í Reykjavík á þessum árum, en
ég býst við að einn félagi minn
úr þessum námskeiðum hefði
komist betur frá þessari rit-
smíð, heldur en ég, og er það
Henrik Ottósson, sem var ná-
granni minn og kunningi. Svona
var það í höfuðborginni í þá tíð,
en ég er Jíka fullviss um, að
svona var það í öllum sjávar-
plássum landsins. Það höfðu því
allir svipað veganesti hvað kunn-
áttu í sjóvinnu snerti, hvaðan
sem þeir komu af landinu.
Um þessar mundir fóru tog-
arnar að ryðja sér til rúms, og
gáfu margir strákarnir þeim
hýrt auga, ekki meira sældar-
brauð en vinnan um borð í þeim
var, en það fengu samt færri
en vildu pláss á þeim. Eitt er
ég viss um, að það létti mörgum
starfið þegar um borð í skipin
kom sá skóli, sem strákar fengu
í landi eins og áður er getið.
Ég er nú að komast að aðal-
efninu. Þessi námskeið í fjör-
unni og heimahúsum eru horfin
og allar aðstæður breyttar, en
áfram verða strákar að fara til
sjós, og mitt áJlit er að einhver
kunnátta í sjóvinnu sé nauðsyn-
leg. Það var því spor í alveg
rétta átt þegar Borgaryfirvöld-
in komu á stofn svokölluðum
sjóvinnunámskeiðum. Þau eru
bara ekki nógu víðtæk og þarf
að sýna þessari kennslu meiri
rækt til sjós og lands.
Það er mitt álit að á þeim
tíma, sem drengirnir stunda
skólanámið yfir vetrarmánuðina,
mætti skipta því í þrjú nám-
skeið og yrði þeim þar kennt allt
sem lýtur að bætingu, uppsetn-
ingu veiðarfæra og splæsa bæði
tóg og víra. — Það væri heldur
ekki ómerkilegt að útlista fyrir
drengjunum hvað þyrfti að var-
azt tiil að forðast hættur, sem
fylgja hvaða veiðiskap sem er.
Hvað snertir námskeiðin á
sjónum, álít ég að þau gætu
einnig verið þrjú á tímabilinu
227