Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1964, Blaðsíða 28

HANDRITAMÁLIÐ
EFTIR ÞORKEL SIGURÐSSON
Inngangur.
Margt hefur verið rætt og
ritað um handritamálið. Síðan
frumvarpið um afhendingu hand-
ritanna var lagt fyrir hið ný-
kjörna þing „Ríkisdagsins
danska.“ — Það hefur kennt
margra grasa, í umsögnum um
málið í Danmörku, bæði vin-
samlegra og óvinsamlegra um-
mæla.
Þeir sem vinsamlegir eru af
þeim, sem tekið hafa afstöðu,
eru sérstaklega úr hópi hinna
sannmenntuðu lýðháskólamanna,
sem hafa tileinkað sér þann heil-
brigða nútíma hugsunarhátt, að
allir menn og allar þjóðir, skuli
eiga rétt til að njóta sjálfar á-
vaxta verka sinna og lifa frjáls-
ar lífi sínu,án ótta um að stærri
og voldugri þjóðir skuli óátalið
geta haldið áfram að arðræna
þær, og ef þær hafi gert það,
skuli slíku framferði hætt og
ránsfengnum skuli skilað aftur,
ef tök eru á.
Sem betur fer eru margir aðr-
ir menntamenn, sem tekið hafa
vinsamlega afstöðu til handrita-
málsins og stutt málstað íslands,
en Lýðháskólamennirnir virðast
hafa verið einna óskiptastir í af-
stöðunni til málsins.
Málsflutningur prófessoranna.
En aftur á móti hafa hinir
svokölluðu langskólagengnu
menntamenn, eða allstór hópur
þeirra, þó sérstaklega margir
prófessorar, tekið upp harða
baráttu og mjög óvinsamlega, á
móti afhendingu handritanna.
Þeir virðast einskis svífast í
málflutningi sínum og rangfæra
allar staðreyndir. Reynt hefur
verið að óvirða Islendinga sem
mest, og særa þjóðarmetnað
þeirra. — Því hefur verið
haldið fram, að ef Danir hefðu
ekki bjargað handritunum í ör-
ugga geymslu til Kaupmanna-
hafnar, hefðu þau grotnað niður
Höfundur.
af óhirðu, í torfbæjum íslands,
eða notuð í skóbætur eða til
skæðagerðar. — Prófessorarnir
hafa nú nýlega birt nauða ó-
merkilegan áróðurspésa með
fjölda mynda, þar sem þessi
sjónarmið eru aðal undirtónn-
inn.
Til frekari áherzlu þá er því
bætt við í blaðaviðtölum, að til
bjargar menningunni verði að
koma í veg fyrir, að slík menn-
ingarverðmæti sem handritin
eru, verði flutt til Islands. Þau
verði að vera í menningarborg
eins og Kaupmannahöfn er. Þau
megi því alls eklci flytjast til
Reykjavíkur. í Kaupmannahöfn
séu öll skilyrðin fyrir hendi til
vísindalegra rannsókna á hand-
ritunum, en þau séu alls ekki
fyrir hendi í Reykjavík.
Hin broslegu rök.
Fyrir utan rætnina sem
felst í þessum ummælum, eru
einnig sett fram sjónarmið, sem
eru næsta brosleg, eins og það,
þegar þess er getið, að af því að
íslendingar hafi enga „Birgitte
Dael,“ til að annast viðgerðir
handritanna, megi alls ekki flytja
þau til íslands, en þess er þó
ekki getið að frk. Dael sé ódauð-
leg, né hvernig þeir ætla að
leysa þetta óyfirstíganlega
vandamál, ef svo skyldi fara að
hún af einhverjum ástæðum,
yrði óstarfhæf við safnið, eins
og alla dauðlega menn getur
hent.
En sem betur fer, bæði fyrir
prófessorana og Islendinga, þá
er þetta starf, þótt ómetanlegt
sé, fyrst og fremst faglegt og
listrænt starf, sem auðvelt mun
að læra og tileinka sér, ef nægi-
leg ástundun og samvizkusemi
eru fyrir hendi, og nægileg fyr-
irhyggja er viðhöfð nógu
snemma, til að tryggja nægilegt
starfslið. Þegar tíminn er kom-
inn.
Ef svo skyldi fara að þörf
væri meiri þekkingar, en fyrir
hendi væri hér heima, þá mun
innan handar að afla hennar er-
lendis, þótt svo ótrúlega yrði, um
þá hluti, að einhver tregða yrði
á að fá hana í Danmörku. En
það skyldi þó ekki vera svo, að
jafnoki frk. Birgitte Dael, væri
þegar til staðar hér heima? Þá
hafa þessir menn reynt að fá
bræðraþjóðirnar á Norðurlönd-
um, einkum Norðmenn og Svía,
til liðsinnis við sig, til að spilla
fyrir málstað Islands.
Ég hef takmarkaða trú á því,
að Norðmenn vilji óhreinka sitt
góða álit á íslandi, með því að
vinna á móti því að málstað ís-
lands sé sýnt fullt réttlæti. Það
hefur verið opinberlega viður-
kennt af þeirra hálfu, að þeir
geti þakkað Heimskringlu
Snorra Sturlusonar, að norska
þjóðin missti ekki móðinn í
hörmungum heimsstyrjaldarinn-
ar, undir hinu þýzka hernámi.
Því saga Noregs og Noregskon-
VÍKINGUR
242