Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1967, Blaðsíða 26

lim landsins gagn og nau5synjar
Eftir Guðfinn Þorbjörnsson
Það vakti nokkra furðu og
þótti með ólíkindum, þegar Isra-
elsmenn buðust til að kenna ís-
lendinum togveiðar. Maður hefði
haldið, að sú þjóð væri aflögu-
færari á öðrum sviðum. Þeir hafa
getið sér orð, frá því að sögur
hófust fyrir alls konar prang;
kauphallar- og bankaviðskipti, en
aldrei svo að vitað sé sýnt neina
yfirburði á fiskveiðum, endavirð-
ast veiðiaðferðir þeirraekkiýkja-
mikið breyttar frá því á dögum
Krists.
Það hefði því verið eðlilegra,
að þeir hefðu boðið aðstoð sína
við að koma upp bönkumogkaup-
höllum, nær þeirra fagi, en ekki
talið líklegt, að sú aðstoð yrði
þegin, þar eð bankastarfsemi
virðist í góðu gengi hér og því
ekki umbóta þörf.
Jafnvel þótt „Júðar“ hafi með
þessu tilboði sínu og skilyrðum
ætlað að læra þessa list (en ekki
að kenna), er tilraunin langsótt
og lítt skiljanleg.
Það virðist liggja nær þessari
guðs hröktu og útvöldu þjóð að
kenna næstu nágrönnum sínum
nýtízku vinnuaðferðir, ef þeir
geta miðlað einhverju, heldur en
okkur Islendingum togveiðar. —
Eðlilegra hefði þótt, að þessi að
mörgu leyti frumstæðaþjóðhefði
leitað eftir fleiri eða færri Is-
lendingum til þess að kenna þeim
að fiska einhversstaðar nær en i
Norður-Atlantshafi. — Tilboðinu
kvað hafa verið hafnað.
Allt fram til loka síðustu styrj-
aldar þótti Færeyingum gott að
leita til Islendingaumvinnu.Þeir
voru hér í hundraða tali í at-
vinnu á sjó og í landi og voru
eina þjóðin, sem sannarlega litu
upp til okkar og hefðu á tímabili
verið ánægðari með að vera í
sambandi við Island en Dan-
mörku.
Þeir sóttu ýmislegt fleira en
daglaunavinnu til íslands, svo
sem ýmis tæki til veiða og iðnað-
ar og voru auk þess vissir kaup-
endur stærri og minni fiskiskipa,
sem þóttu orðin úrelt hér og ekki
gátu staðið sig í samkeppni við
nýrri skip í hinum hraða kapp-
leik að fiska sem mest án tillits
til kostnaðar.
Þannig keyptu þeir mikinn
hluta af okkar gömlu kútterum
og fiskuðu á þá í áratugi í róleg-
heitum og eru sumir þeirra enn-
þá í brúki eða hafa verið það til
skamms tíma. Þeir keyptu líka
eitthvað af gömlu togurunum
okkar í stríðslokin og gátu rekið
þá með sæmilegri afkomu, þegar
það þótti vonlaust hér.
Nú koma Færeyingar ekki
lengur til íslands í atvinnuleit,
og þeir eru líka hættir að taka
við gömlum og úreltum skipum,
og langt er síðan ég hef heyrt því
fleygt, að þeir „litu upp til Is-
lendinga" yfirleitt, (sem varla er
að vænta).
Þeir hafa komið sér upp mynd-
arlegri skipasmíðastöð og smíða
nú bæði fyrir sig og aðra, og eru
þar á mjög stuttum tíma komnir
langt fram úr okkur á því sviði
(sem á mörgum öðrum). I stað
þess að senda alla þessa vinnu úr
landi eins og við höfum gert og
látið framkvæma hana á líkleg-
um og ólíkustu stöðum, á Norður-
löndum, Þýzkalandi, Hollandi,
Englandi og austantjaldslöndum,
komu Færeyingar sér upp full-
kominni skipasmíði — hávaða-
laust, eins og þeim er lagið og
standast alla samkeppni.
Með þessum skipasmíðum hafa
Færeyingar kveðið niður hinn
hvimleiða og þráláta draug, að
það taki marga mannsaldra að
þjálfa menn upp í skipasmíði
(þetta átti að vera í blóðinu!!!
eða nærri því að sveinbörn fædd-
ust með iðnaðarpróf)'.
Nú er færeyskt skip smíðað í
Færeyjum í fastri tímaleigu hjá
hinu íslenzka ríkisfyrirtæki
Skipaútgerð ríkisins og siglir
undir dönskum fána.
Fyrir nokkru síðan átti frétta-
maður útvarps ásamt forstjóra
Ríkisskip, vegamálastjóra og
framkvæmdastjóra Flugfélags
íslands, viðtal við bæjarstjóra á
ýmsum stöðum um landið um á-
stand og kröfur í samgöngum og
flutningaþörf við dreifbýlið.
I þessum fróðlega þætti kom
það greinilega fram, að bæjar-
stjórarnir vildu hafa ótruflaðar
samgöngur við sitt byggðarlag og
töldu þær yfirleitt í sæmilegu
lagi, þegar vegir væru opnir og
eða skilyrði til flugs. Vegamála-
stjóri kvartaði um hið mikla á-
lag, sem væri um hina oft undir-
byggðu fjallvegi sökum þunga
vöruflutninga, sem um þá færu
strax og þeir opnuðust.
Forstjóri Skipaútgerðarinnar
viðurkenndi, að fólksflutningar
væru að mestu leyti úr sögunni,
nema helzt milli flugsamgöngu-
lausra fjarða, og vöruflutningar
svo að segja hyrfu um leið og
vegir opnuðust, þótt teknir væru
þeir staðir á landinu, sem lengst
eru frá Reykjavík með erfiðu og
lélegu vegasambandi eins og
syðstu hafnir Austfjarða, væri
ekki hægt að keppa við bíla um
vöruflutninga.
Mér virtist forstjórinn dálítið
þunglyndur (sem honum skal
ekki láð) og ekki koma með neitt,
sem benti til. að jákvæðra breyt-
inga væri að vænta.
Flugfélagsmaðurinn var hins
Framhald á bls. 135
138
VÍKINGUR