Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1981, Blaðsíða 8

Náttúrufræðingurinn - 1981, Blaðsíða 8
Grein þessi er fyrsta yfirlit en ætlunin er síðar að gera nánar grein fyrir athug- unum, sem eru i gangi varöandi þau málefni, sem hér er drepið á. HEIMILDIR Einarsson, Einar II. 1975. Mýrdalur. Árbók F.I. Rcykjavík. Fairbridge, R. & fíourgeois, J. 1978. The Encyclopaedia of Sedimentology. En- cyclopedia of Earth Science Series, Vol. VI., Dowden, Hutchinson & Ross, Inc., Stroudsburg, Penn. Jóhannsson, Guðgeir. 1919. Kötlugosið 1918. Ársæll Árnason, Reykjavík. Jónsson, Jón. 1969. Athuganir varðandi skipulagningu byggðar á sandinum austan við Reynisfjall I Mýrdal. Grein- argerð til skipulagsstjóra, nóvember 1969. — 1975. Um Kötluhlaup og hættu af þeim fyrir Vík í Mýrdal. Greinargerð fyrir Al- mannavarnaráð, desembcr 1974. Loftsson, Markús. 1880. Rit um jarðclda á ís- landi. Reykjavik. Markússon, Kjartan L. 1969. Kötlukletlur. Lesbók Morgunblaðsins, bls. 573. Skýrslur um Kötlugos. Safn til sögu Islands IV. Kaupmannahöfn & Reykjavík 1907-1915. Sveinsson, GLsli. 1919. Kötlugosið 1918 og af- leiðingar þess. Gutenberg, Reykjavík. Sveinsson, Páll. 1930. Kötluför 2. septembcr 1919. Vestur-Skaftafellssýsla og íbúar hennar. Útgefandi Björn O. Björnsson. Thoroddsen, Þorvaídur. 1920. Vulkancn Katla og dens sidste Udbrud 1918. Geografisk Tidsskrift Bd. 25, Kobenhavn. SUMMARY On the nature of Katla floods By Jón Jónsson National Energy A uthority Reykjavík, Iceland The tremendous floods caused by the eruptions of the Katla subglacial volcano in Iceland are commonly termed glacier bursts (Icel. jökulhlaup). This is not quite correct. Thc initial phases of the Katla floods are belter described as Lahars, debris flows or perhaps still more correct as volcano-glacial debris flows (Fairbridge & Bourgeois 1978) as they consist of a mixture of primary vol- canic material, tephra, sand, clay, rocks in all sizes, water, fragmentary glacier ice and larger icebergs. The specific gravity of this mixture is supposed to be 2,6—2,7 or even ntore. This seems to be the only way to explain the facts that, firstly a rock the size of Kötluklettur (Katla rock, see photo) which is estimated to be approx. 1400 metric tons could be trans- ported a distance of at least 15 km in the flood of 12th October 1918, secondly that the coastline was moved out approx. 4 km and out to a depth of 40 m in less than 24 hours and thirdly that the icebergs were carried on top of the flood. The origin of the flood water is supposed to be threefold. 1) from a subglacial lake around the volcanic vent, 2) rapid melting of the ice perhaps several days before the eruption started and 3) tremendous amount of ground water in and around the volcanic vent. 86
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.