Náttúrufræðingurinn - 1981, Blaðsíða 53

TAFLA II (frh.)
Hlutfallið Na/H+ í jarðhitavatni (styrkur í
mólum/kg) svið 25 — 200°C — The ralio
Na/H+ in geolhermal waters (concentration in
moles/kg) — range25—200°C
logNa/H - - 0.426 (5)
1 K
a|logH4Si04 = logSiOo — log(KHlSi04 '
Kjyfa/Na + 1) sbr. jöfnu (11) og 5. mynd b.
Gildið á logH4Si04 verður að finna með
endurtekinni nálgun, þ. e. giska á hitastigið,
finna viðkomandi gildi á KH (SiO °g Kj\ja
(og, ef við á, reikna styrk Na fyrir gufutap).
Rétt niðurstaða er fengin, þegar ágiskað
hitastig er það sama og reiknað skv.
jöfnum (lc) eða (lc’). d)Byggt á Seward
(1974) og Pitzer (1937). — 'ólogHlfSiO4 =
logSi02 — log (Kh4sí04 '■ Kfr[a/Na + I) ac-
cording to equation (II) and figure 5b. The value
of logHjSiOj rnust be found by successive approxi-
mations, i. e. eslimation of the lemperature,
evaluation of the respectwe values for Kjy^[04 and
KNa (aad’ tf appropriate, calculation of the con-
centration of Na before steam loss). The correcl
resulls is obtained when the estimated temperature
is the same as that found from equations (Ic) or
(Ic’). b)After steam loss, 'How albite microcline.
d)Based on data from Seward (1974) and Pitzer
(1937).
að nota gögn frá Fournier (1977) og
Kennedy (1950), sbr. jöfnur (2a) og (2b)
í Töflu II.
Til eru nokkrar kvarðanir á Na-K
hitamælinum, sem eru byggðar á
reynslutölum og ein, sem byggir á efna-
varmafræðilegum gögnum um jafnvægi
milli Na- og K-feldspata (lágalbít og
míkróklín) (Truesdell 1975, Fournier
1979b, Stefán Arnórsson 1979). Flefur
sú kvörðun, sem Truesdell (1975) gefur
upp, verið mest notuð. Hún er sýnd á
6. mynd og með jöfnu (3a) í Töflu II. Ut
frá samræmi milli mælds hitastigs og
Na/K hlutfalls í jarðhitavatni við jafn-
6. mynd. Samband milli mælds hitastigs í
borholum viðshlutfallið á styrk natríums og
kalís í vatninu. Til samanburðar eru sýnd
Na/K hlutföll fyrir vatn í jafnvægi viö
lágalbít og míkróklín og ferlar, sem Truesdell
(1975) og Fournier (1979) hafa lagt til að
nota til að meta Na-K hita. Líkingin sýnir
bestu línu gegnum mæligildin. — The rela-
tion between measured temperalures in drillholes
and the relative concenlrations of sodium and
polassium in the walers. Na/K ratios in water in
equilibrium with low albite and microclinc are
for comparison as well as curves which Truesdell
(1975) and Fournier (1979) have proposed for
estimation of Na-K temperature,s. The equation
shows the best fit line through the.plotted points.
vægi við Na- og K-feldspöt þykir líklegt,
að þessar steindir ráði hlutfallslegum
styrk natríums og kalís i jaröhitavatni.
Kvörðun Na-K hitamælisins, sem byggð
er reynslutölum, getur þó verið betri
vegna ýmissa skekkja í hinum eína-
varmafræðilegu gögnum um leysanleika
þessara steinda. Kvörðun sú, sem Trues-
dell (1975) sýnir, er komin frá A.J. Ellis og
D.E. White. Hún byggir að mestu úr
gögnum úr gufuborholum og er kvörð-
unin ekki talin örugg neðan við 100°C.
131