Náttúrufræðingurinn - 1943, Blaðsíða 17

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
119
Jóhannes Sigfinnsson og Ragnar Sigfinnsson :
Um fuglamerkingar við Mývatn.
Eins oí* flestum mun kunnugt, er fuglalíf mikið og fjölskrúð-
ugt við Mývatn. Þar verpa flestar andategundir, sem heima eiga
a íslandi og auk þess mikið ai' vaðfuglum og spörfuglum, nokkr-
ar máfategundir og ránfuglar.
Þar sem svo margar fuglategundir eru samankomnar á einum
stað og fjöldi einstaklinganna mjög mikill, er auðséð að aðstaða
lil fuglamerkinga er fremur góð. Að vísu er ekki auðvelt að liafa
liendur á fuglunum, þvi þeir neyla eðlilega vængjanna til að
forða sér frá mönnunum. Þessvegna verða það ungarnir sem
auðvedlara er að ná. Yið liöfum nú starfað að fuglamerkingum
við Mývatn i 18 ár. Á þeim tíma höfum við merkt samtals 1364
fullorðna fugla. Af þeim höfum við lekið fulla 300 fugla oftar
en einu sinni, stundum sama fuglinn ár eftir ár. Auk þessa liöfum
við merkt 6174 unga.
Aðferðir þær sem við höfum við að ná fullorðnu fuglunum eru
margvislegar. Endurnar tökum við helzl þegar þær sitja á hreiðr-
unum. Þá eru þær venjulega gæfar. Ekkert ber á að þær yfirgefi
hreiðrin þó að þær séu teknar á þeim til merkingar. Flestar endur
eru fremur seinar að vikja sér til eða breyta um stefnu þegar þær
eru á fhigi og má þá ofl taka þær ef þær fljúga nálægl manni,
með þvi að Iilaupa i vcg fyrir þær, hrópa hátt og veifa liandleggj-
unum og kasla í veg fyrir þær ef maður hefir eitthvað lauslegt
við hendina, lil dæmis liöfuðfat. Við þetta kemur fát á þær svo
þær falla til jarðar og gefast þá oftast algerlega upp við að reyna
að forða sér. Á þetta einkum við um lirafnsöndina sem er mjög
þunglamaleg á flugi.
Hrossagaukar reyna oft að fela sig í grasi eða skorningum og
ireysta því hvað þeir eru samlitir jörðinni. Má oft ganga fast
að þeim, einkum ef maður stefnir ekki heint á þá. Má þá ofl
taka þá með ])ví að kasta vfir þá höfuðfati eða einhverri flík sem
ekki meiðir þá.
Spörfuglaunga má ekki merkja fyrr en þeir eru nálega hálf-
vaxnir, þarf því öðruhvoru að vitja um hreiðrin til að fylgjast
með hve ört þeir stækka.
Hettumáfsungar fara fljótt úr hreiðrinu og eru mjög lægnir á