Náttúrufræðingurinn - 1946, Qupperneq 24

118
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
slímkennda þræði. Hann tók nokkra fífla með sér heirn og lét athuga
þá nánar, og þá kom í ljós, að í rótum þeirra var óvenju mikið af
gúmmíi. Leiðangrar voru gerðir út til að safna sem mestu af þessari
nýju jurt, og ýmsir erfðafræðingar hófu strax kynbætur á henni.
Kynbæturnar eru að sjálfsögðu aðeins komnar skammt áleiðis, en
gúmmífífillinn var ræktaður mjög víða um Rússland, þegar nazist-
arnir réðust á það. I Eystrasaltslöndunum náðu Þjóðverjar í taisvert
af gúmmífíflum og fluttu með sér heim, og þaðan kom fífillinn til
Svíþjóðar árið 1941. Nú er verið að kynbæta hann af kappi miklu
víða í jressum löndum, og í nýkomnu blaði sá ég fyrir nokkrum dög-
um, að farið er að selja vörur úr fíflagúmmíi í Svíþjóð. Hann er rækt-
anlegur í vissum jarðvegi norður fyrir heimskautsbaug, og ef það
er álitið borga sig að eyða tíma og fé frá öðru í að kynbæta hann mik-
ið næstu áratugina, leggur hann kannski undir sig mikið af gúmmí-
framleiðslu Evrópu von bráðar? Þannig getur gúmmífífillinn ef til
vill fetað í fótspor sykurrófunnar og gert allan innflutning á gúmmíi
trjánna óþarfan í Evrópu.
Eftir öll þessi dæmi um jurtakynbætur annarra Jrjóða, eigið þið,
góðir lesendur, heimtingu á, að ég fari að slá botninn í þetta og tala
um, hvaða gagn við íslendingar ættum að geta haft af jurtakynbót-
um.
Fyrstu verk íslenzkra jurtakynbóta eiga að vera tilraunir til að
tryggja bændum og garðyrkjumönnum fyrsta flokks fræ af þeim
nytjajurtum, sem þeir eiga allt sitt undir. Hvergi er þörfin jafn
aðkallandi og á sviði túnjurtanna, því að þegar túnin gefa minna
af sér en þau ættu að gera, vegna rangra ræktunaraðferða og skorts
á heppilegum grasastolnum, verða allar afurðir búanna miklu dýrari
en ella. Með vélum og áburði einum saman er ekki hægt að nýskapa
íslenzkan landbúnað til fulls, heldur þarf líka að plægja upp túnin
og mýrarnar og þekja þau grasi og belgjurtum af beztu stofnum og
tegundum. Og það er einmitt á þessu sviði, sem jurtakynbæturnar
eiga að leggja bændunum lið.
íslenzkar jurtakynbætur eiga að gera það að verkum, að eingöngu
íslenzkir stofnar verði ræktaðir á íslenzkum túnum. Kynbótastarf-
semin á að felast í því, að úr íslenzku grösunum verði valdir afkasta-
miklir cg heppilegir stofnar, en þeir síðan bættir enn meir með inn-
blöndun ýmissa heppilegra eiginleika frá erlendum ættingjum þeirra
Þegar engir íslenzkir stofnar eru til, eins og til dæmis hjá flestum
belgjurtum, flytjum við inn erlenda stofna frá ýmsum stöðum,
blöndum þeim og kynbætum eftir öllum kúnstarinnar reglum og