Náttúrufræðingurinn - 1946, Blaðsíða 27

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
121
Ingimar Óskarsson:
Gróður í Öxarfirði og Núpasveit
Sumanð 1944 ferðaðist ég um Öxarfjörð og Núpasveit í því skyni
að kynna mér gróður þessara héraða. Hafði ég aldrei fyrr komið á
þessar stöðvar. Hugði ég gott til fanga, enda var ég vel ánægður að
ferðalaginu loknu. Hjálpaðist allt að, til að gera för mína sem
ánægjulegasta: Fegurð Öxarfjarðar, sem rnjög er rómuð, blíða veðr-
áttunnar, alúðarviðtökur fólksins og nýir fundir fágætra plantna.
Enda þótt þessi grein sé eingöngu gróðurfarslegs efnis, get ég ekki
látið lijá líða í þessum fáu inngangsorðum að flytja mínar hjartans
þakkir öllum þeim Öxfirðingum og Núpsveitungum, sem greiddu
götu mína á einn eður annan hátt.
Ég harma það mjög, að mér vannst ekki tírni til nægilega ýtarlegra
rannsókna á nefndum sveitum, því vart munu öll kurl þar til grafar
komin, Iivað fjölda jurtategunda snertir.
Auk þess sem að ofan greinir atliugaði ég gróður Ásbyrgis og í
umhverfi þess. Hefur Steindór Steindórsson birt áður í Náttúrufræð-
ingnum, 9.—10. h. 1932 skrá yfir háplöntur Ásbyrgis. Auk þeirra,
sem þar eru skráðar, fann ég Jressar til viðbótar:
Þrílaufungur, bjúgstör, sótstör, varpasveifgras, fjallasveifgras, snar-
rótarpuntur, fjallapuntur, bugðupuntur, týtulíngresi, friggjargras,
fjallanóra, mosasteinbrjótur, lækjasteinbrjótur, fjalladúnurt, lækja-
depla, gullvöndur, maríuvöndur.
Úr Öxarfirði og Núpasveit eru mér vitanlega engar plöntuskrár
til. Og aðeins ein fágæt tegund er bókfest úr Núpasveitinni: Vacci-
nium vitis Idaea eða Rauðberjalyng — tegund, sem Guðnrundur
Hjaltason kennari fann á sínum tínra. ÍJr Öxarfirðinum er nrér
kunnugt unr fáa fundarstaði fágætra tegunda, l'yrr en 1944, og bendir
það glöggt til þess, að hér hefur verið alger eyða í rannsóknirnar,
eins og entr er víða unr land. Aíeð tilliti til þessara staðreynda valdi
ég rannsóknarsvæði mitt.
Gróðurinn í Öxarfirði og Núpasveit er mjög ólíkur. Núpasveitin
liggur mjög fyrir opnu hafi. Sveitin er gersamlega skóglaus og hefur
verið það óefað um langan aldur. Gróður víðast lágvaxinn og kyrk-
ingslegur, því að snjór er lítill á vetrunr; og í nánd við sjóinn eru
stór svæði nálega gróðurvana. Á fjöllunum austan sveitarinnar er
gróður fátæklegur og lágvaxinn, enda mjög veðurnæmt þar uppi.
Raklendi og mýrlendi er á nokkrum stöðunr.