Náttúrufræðingurinn - 1946, Side 50

144
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Geta íiskarnir geíið frá sér hljóð?
„Þegiðu eins og fiskur í sjó,“ sagði einn góðkunningja minna v'ið
félaga sinn, þegar lionum þótti ærsl lians ganga fram úr hófi. En
hvort er það nú rétt, að fiskarnir í sjónum séu þögulir og hljóð-
lausir? Sjómönnum er kunnugt um korrhljóðið í grásleppunni
(ropann) og ýl það, sem þorskurinn getur gefið frá sér, þegar hann
er kominn á skipsfjöl. Ógætilegt væri þó að draga af þessum dæm-
um, sem hvíla á mjög óvenjulegum grunni, víðtækar ályktanir um
sönghæfni fiskanna. Á hinn bóginn vitum við með vissu, að ýmsar
tegundir fiska geta gefið frá sér hljóð, þegar fiskurinn er niðri í sjón-
um eða vatninu, en því efni hef ég gert nokkur skil í bækling, sem
ég skrifaði einu sinni undir nafninu „Margt býr í sjónum“. Nú
hefir Ameríkumaður nokkur, dr. Christopher Coates, gert tilraunir,
til ]>ess að komast lyrir um, hvort fiskarnir geti gefið frá sér hljóð,
og fullyrðir hann, að svo sé. Tilraunir hafa verið gerðar á fiskum
í sjóbúri, og til þeirra notaðir vatnsþéttir hljóðnemar, sem fisk-
arnir hafa verið látnir „tala“ í. Hefir meira að segja tekizt að ná
röddinni af hljóðnemanum á grammófónplötu.
Coates hefir komizt að þeirri niðurstöðu, að fiskarnir gefi frá
sér hljóð og hafi meira að segja vald til að breyta hljóðinu eftir þeim
áhrifum, sem þeir verða fyrir. Séu þeir æstir upp, verða þeir há-
værir, þegar þeir borða, heyrist til þeirra lágt en stöðugt hljóð, en
þegar þeir eru í sátt við umheiminn og allt leikur í lyndi geta þeir
„malað“ eins og kettir. Má því fara að afsanna öfugmælin „Fiskur-
inn hefir þögul hljóð“.
Á. F.
Málmvinnsla úr sjónum.
Magnesium-málm má vinna úr sjónum. Til þess ag vinna eitt tonn
af magnesium-málmi verður að meðhöndla um 800 tonn af sjó.
S. Þ.