Samvinnan - 01.02.1958, Blaðsíða 23

að halda, að öðrum eins armingja mætti takast að skjóta Mar-
teini brúsa ref fyrir rass.
Eigi að síður atvikaðist það svo. Þegar bóndi heyrði loka-
orðin, varð hann bráðfölur, lygndi augum og beit á vör, en
tókst að hafa hemil á sér — sneri sér að sigurvegaranum og
sagði við hann, urn leið og hann arkaði út úr réttarsalnum:
— Verði þér að góðu, Óli minn Andrésson! En tæpast mun
það koma mér á vonarvöl, að missa eignarhald á svarðarpytti,
og það hygg eg, að Ingvarsstaðauxarnir hafi einhverja grastó
að hnusa af, þótt undan gangi engjateigurinn.
Hlátrasköll hans glumdu við af hlaðinu utan, svo og svipu-
smellir, og vagnskröltið bergmálaði inn til mín langa leið utan
úr skógargöngunum.
Enginn er öfundsverður af dómarastarfi. Það er varla til svo
vesæll úrskurður, að þeirn, er upp kveður, sé ekki vís óvinátta
að minnsta kosti eins manns. Æjajæja. A meðan sálarfriður
endist, er yfir engu að kvarta. Eða eins og skrifað stendur:
Kjósið sorgir fremur en samvizkuspjöll!
Engan dag man eg ánægjufyllri en þann í gær: það var
veizla að Vöðlum, drukkið festaröl.
Tengdafaðir minn tilvonandi lagði út af orðunmn: Eg hef
gefið ambátt mína þér í faðm. Ræddi um af innileik, að nú
tryði hann mér fyrir því, er hann ætti dýrmætast á jörðu, og
bað mig þess lengstra orða, að eg reyndist unnustu minni vel,
hún væri ljós augna sinna. Enda skal það ekki bregðast, svo
hjálpi mér Guð!
Ekki hafði mig órað fyrir, að hinn alvörugefni, að eg ekki
segi óþjáli rnaður bvggi yfir annarri eins blíðlund; hann vikn-
aði og það fóru grátkippir um varirnar. Unnusta mín grét eins
og barn, einkum er hann minntist móður hennar sálugrar. Og
er hann kom að orðunum: Faðir og móðir munu yfirgefa þig,
en Guð mun vera með þér, varð einnig mér hugsað til hjart-
kærra foreldra minna og var öllum lokið, — Guð kallaði þau
til eilífra heimkynna sinna endur fyrir löngu, en mér, um-
komulausu barni þeirra, hefur hann séð náðarsamlegast far-
borða.
Þegar festar höfðu fram farið, kyssti heitkona mín mig fyrsta
kossinum. Guð gleðji sál hennar eilíflega! Henni þykir ógn
vænt um mig.
Yfir borðurn var gleði og gaman, boðsgestir aðallega ætt-
ingjar prestskonunnar sálugu, — skvldmenni séra Sörens búa
flest alla leið norður á Skaga, enda enginn mættur. A vínföng-
um og veizlumat var síður en svo skortur, en að borðhaldi
loknu fengu menn sér snúning og undu við skemmtanir ýmiss
konar framundir morgun.
Meðal boðsgesta voru prestarnir frá Lyngum, Alatjörn og
Yllistað, og sveif á þann síðast nefnda, svo að leiða varð
hann til sængur. Séra Sören fékk sér einnig óspart neðan í því,
en á honum sá ekki, — þetta er mesti beljaki, mundi geta
drukkið alla presta prófastsdæmisins undir borðið!
Líklega hefði honum síður en svo verið móti skapi, að eg
hefði linazt í liðum og svimað er á leið nóttina. En eg fór var-
lega í sakirnar, — er lítið gefinn fyrir gerjaða drykki.
Brúðkaupið er ákveðið að sex vikum liðnum. Guð leggi
þar til blessun sína. — (Framh.)
Gildi skólaíþrótta ...
(Framh. af bls. 21)
helzt af leikfimikennslu. En að minnsta
kosti mætti leiðbeina börnum í sveitum
um göngu og hlaup — frumrænustu
hreyfingar mannsins. En reisn á göngu
og í hlaupi er mjög ábótavant hjá mörg-
um.
Það er ekki laust við, að sumir skóla-
stjórar líti skólaíþróttirnar hornauga og
telji þær hafa minna gildi en aðrar náms-
greinar. En hvað hefur meira gildi fvrir
barnið en þess eigin sál og eigin líkami,
sem íþróttirnar eiga að þroska.
Kr. Jóh.
Vandi vopnlausrar...
(Framh. af bls. 14)
in svo fátæk og fámenn, að landvarn-
ir af hennar hálfu gætu alls ekki kom-
ið til greina, enda þótt ekki væri um
slíkt landflæmi að ræða, — vandi slíkr-
ar þjóðar, sem á sér þar á ofan mál
fomt og menningu að rækja, virðist í
fljótu bragði lítt leysanlegur. En ekki
minnkar hann við að vaxa almenn-
ingi í augum.
Lausn mun finnast á því máli sem
öðrum, sé vel að verið; en vafasamt
hvort íslendingar eiga nema eina leið
færa: að reynast dugandi menn og
drengir góðir á þeim alþjóðavettvangi,
þar sem óræð reginöfl hafa haslað
þeim völl við hliðina á samherjum,
sem þeir vel geta verið þekktir fyrir
að sigra með eða falla.
Sú furða kvað hafa flökrað að ann-
ars óheimskum mönnum, að innlimun
í Bandaríki Norður-Ameríku væri
óskaráð. Nánasta frændur og gervall-
ar rætur máls vors og annarrar sér-
menningar eigum vér þó austan hafs,
og Islendingar nema að nafni til verð-
um vér naumast lengur en vér erum
Norðurálfumenn. Hitt er mála sann-
ast, að nú er svo komið, að Norðurálf-
an á menningu sína, sjálfstæði og
framtíðarvonir undir heilhuga sam-
starfi einmitt við Bandaríkin, og mun
líða undir lok ef Bandaríkjamenn
bregðast bræðralagi því, sem eitt get-
ur tryggt frjálshuga þjóðum þolanleg
tilveruskilyrði; en þá mun og þeim
sjálfum hætt.
Óvenjulega einfeldni mundi til þurfa
að trúa íslendingum á nýjan leik sem
hlutlausri þjóð, og væri þó óveran ein
á við þá eldsúru blöndu einfeldni og
tvöfeldni, sem útheimtist til að flíka
hlutleysi í heimi, þar sem ofbeldi í al-
gleymingi hefur það útlægt gert.
Gervihlutleysi þeirra örfáu og þá í
hverju einstöku tilfelli þjóðvopnuðu
landa, sem telja hagkvæmara að ját-
ast ekki hugsjónafélögum sínum með
eiðstaf, en vera við öllu búin, enda
grunlaust um raunverulega afstöðu
þeirra, breytir þar um engu. En að yf-
irlýst hlutleysi, enda þótt gilt yrði tek-
ið, sé einhlítt til að vernda landið gegn
hlutdeild í hernaðarlegum átökum, á
því er reynsla fengin, að svo er ekki.
Lega eyjar vorrar og varnarleysi þjóð-
arinnar af eigin rammleik gera óum-
flýjanlegt, að Island verði bitbein
þeirra, sem við eigast. Kemur því það
eitt til greina, hvernig vér kjósum að
vera undir það búin, og verður hver og
einn að gera það upp við sjálfan sig.
Hvorki áar vorir né erfingjar munu
öfunda oss af að vér vorum nauð-
beygðir til að taka afstöðu í því efni,
enda sýnist sitt hverjum, þótt það hjá
sumum séu látalæti. Vitanlega skiptir
það meginmáli fyrir framtíð lands og
þjóðar, hvort íslendingar að athuguðu
ráði kjósa sér samstöðu með mönnum,
sem af heiðarleik og hetjulund eru
staðráðnir í að verja manndóm og
menningarverðmæti þau, sem ekki
verður án lifað, eða telja sér vænlegra
til frambúðar að skrópa frá allri
mannrænni og siðferðilegri ábyrgð og
láta skeika að sköpuðu. En einnig í
því efni verður hver og einn að hegða
sér svo sem hann ber skyn til.
Gunnar Gunnarsson.
SAMVINNAN 27