Samvinnan - 01.04.1981, Side 10

Erlendur
Erlendur hefur
skipað sér sess sem
einn mesti athafna-
maður þjóðarinnar.
Það er næsta ótrú-
legt, hve mikinn
feril hann á að baki
— aðeins sextugur
að aldri.
Einarsson sextugur
EGAR ófriðnum mikla lauk 1945,
hóf samvinnuhreyfingin sókn til
að auka hlut sinn í atvinnu- og
viðskiptalífi þjóðarinnar, ekki aðeins
með nýsköpun í hefðbundnum starfs-
greinum, heldur i mörgum nýjum. Til
viðbótar átaki i verslun og iðnaði urðu
samvinnumenn á skömmu árabili að
stórveldi í tryggingastarfsemi, kaup-
skiparekstri og olíusölu.
Til forustu i tryggingamálum og
forstöðu Samvinnutrygginga valdist
þá kornungur Skaftfellingur, Erlend-
ur Einarsson, og tók félagið fljótt að
dafna undir stjórn hans. Erlendur
sameinaði tvo höfuðkosti i þessu starfi,
glögga þekkingu á nútíma viðskipta-
háttum, sem kom meðal annars fram
í nýrri stefnu i endurtryggingum, og
næma tilfinningu fyrir eðli samvinnu-
reksturs og tilgangi hans. Kom hið
síðara fram, þegar hið nýja félag tók
að endurgreiða hinum tryggðu stórar
upphæðir tekjuafgangs, en raunar
ekki síður í mikilli fræðslustarfsemi
um öryggis- og tryggingamál. Þannig
tengdi Erlendur félagið við hina
tryggðu, eigendur þess, og lagði á
fyrstu árunum grundvöll að vexti og
viðgangi þess æ siðan.
Undirritaður var ritstjóri Samvinn-
unnar frá 1950, og hafði þá náin kynni
af flestum þáttum samvinnustarfsins
en hjálpaði til við fræðslumál og upp-
lýsingu. Það var ánægjulegt að sjá til
Erlendar á þeim árum, því að dugn-
aður hans og áhugi i starfi voru með
eindæmum, hann fékk nýjar hug-
myndir og hratt þeim í framkvæmd,
og umfram allt vildi hann efla þjón-
ustu við hina tryggðu, fræða þá um
áhættu, öryggi og tryggingar og veita
þeim sannvirði með þvi að skila aftur
ríflegum arði, enda þótt félagið yrði
jafnframt að styrkja innviði sína með
sjóðamyndun.
Erlendur kynntist samvinnumálum i
föðurhúsum og fyrstu störfum. Hann
er sonur hjónanna Einars Erlendsson-
ar og Þorgerðar Jónsdóttur i Vik i
Mýrdal, en faðir hans starfaði í ára-
tugi hjá Kaupfélagi Skaftfellinga.
Sjálfur fékk Erlendur starf hjá félag-
inu 15 ára og var þar öllum stundum,
nema þegar hann sat í Samvinnuskól-
anum.
Frá Vík lá leið Erlendar i Lands-
banka íslands og þaðan til framhalds-
náms i Bandarikjunum. Sótti hann
það i frægri bankastofnun en starfaði
í First National City Bank i New York.
Snemma árs 1946 tók hann við starfi
hjá SÍS og hóf nokkru siðar beinan
undirbúning að stofnun Samvinnu-
trygginga, meðal annars hjá breskum
samvinnumönnum i Manchester og
London.
Vilhjálmur Þór tók við stjórn SÍS i
ársbyrjun 1946 og stýrði hinni risa-
vöxnu útþenslu á starfssviði þess í
tæplega áratug. Þegar hann lét af
störfum um áramótin 1954—55, valdi
stjórn Sambandsins Erlend Einarsson
til að taka við forstjórastarfinu. Sýndi
það hugrekki að fela 33 ára gömlum
manni svo mikið starf, en jafnframt
hvert traust var borið til hans. Þeir
kostir, sem svo glöggt komu fram við
uppbyggingu hans á Samvinnutrygg-
ingum hafa án efa ráðið úrslitum um
þessa farsælu ákvörðun, sem hefur
staðist tímans dóm, því Erlendur hef-
ur nú stýrt Sambandinu i aldarfjórð-
ung.
Enda þótt Erlendur hefði haldgóða
menntun í fjármálum og viðskiptum
frá frægum skólum og stórfyrirtækj-
um austan hafs og vestan, stóð hann
frá bernsku föstum fótum í kaupfé-
lagsrekstri íslensks dreifbýlis. Hann
hafði síðar komið upp landskerfi fyr-
ir Samvinnutryggingar á vettvangi
kaupfélaganna, og þekkti þar vel til
manna og málefna. Samt sem áður
taldi hann rétt að verja nokkrum vik-
um fyrsta forstjóraársins til að fara
um landið, efna til funda i kaupfélög-
um og heimsækja þau. Ritstjóri Sam-
vinnunnar var einn af meðreiðar-
sveinum Erlendar í þessum ferðum, og